Thời hoa lửa
Một ngày giữa tháng 5, tôi có dịp ghé thăm nhà ông Đinh Ngọc Thỉ (nguyên Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Măng non Duy Viên, xã Vĩnh Lâm, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị - một trong những mô hình HTX Măng non xuất sắc của phong trào hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong miền Bắc năm 1959 – 1966) tại phường Đông Lương, TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.
Vừa bước vào nhà, trước mắt chúng tôi là 2 bức ảnh ông Thỉ chụp cùng Bác Hồ được treo ở vị trí trang trọng trong phòng khách. Ông Thỉ cho hay, vợ chồng ông mới chuyển nhà từ thị trấn Hồ Xá (huyện Vĩnh Linh) vào TP Đông Hà sinh sống để gần con cháu được khoảng 1 năm nay.
Rót ly nước trà mời khách, ông Thỉ kể, năm 13 tuổi, ông hăng hái tham gia Đội Thiếu niên Duy Viên và khi HTX Măng non Duy Viên được thành lập, ông được bầu làm chủ nhiệm.
Mặc dù tuổi nhỏ, thường trực đối diện với mưa bom bão đạn của kẻ thù, thế nhưng ông cũng như các thành viên trong Đội luôn nêu cao tinh thần yêu nước, tích cực học tập, rèn luyện và cùng với nhân dân địa phương tham gia sản xuất và chiến đấu, như: Khai hoang để trồng lúa khoai, cải tạo ruộng đất, nuôi bèo hoa dâu làm phân xanh, chăm sóc trâu bò ốm yếu thành trâu bò khỏe mạnh đưa về trại chăn nuôi để cày ruộng; hay thu nhặt, hủy truyền đơn của địch, chăm sóc các gia đình thương binh - liệt sĩ, giúp đỡ bộ đội...
Với những thành tích ấy, Đội Thiếu niên Duy Viên đã được Khu Đoàn Vĩnh Linh 2 lần tặng Bằng khen. Năm 1964, Đội lại tiếp tục được Trung ương Đoàn tặng Bằng khen.
Đặc biệt, vinh dự lớn lao của HTX Măng non Duy Viên là được Bác Hồ gửi Thư khen ngợi và tặng Bằng khen vào ngày 10/5/1966, với nội dung: “Đã có thành tích khá trong học tập, trong lao động và trong việc xây dựng Đội Thiếu niên tiền phong và Đội Nhi đồng Tháng 8.
Đã làm được nhiều việc thiết thực, đã cố gắng góp phần vào công việc sản xuất và chiến đấu. Bác khuyên các cháu cố gắng hơn để đạt nhiều thành tích hơn nữa”.
Niềm vui bất ngờ
Vợ chồng ông Thỉ bên bức ảnh ông Thỉ cùng các bạn thiếu nhi chụp hình kỷ niệm với Bác Hồ.
Tháng 12/1966, ông Thỉ được thay mặt cho các đội viên trong HTX cùng Đoàn đại biểu của huyện Vĩnh Linh ra Hà Nội dự Đại hội anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ 4.
Nhắc đến đây, ông Thỉ không giấu nổi niềm vui. Ngày đó, khi biết mình sẽ được ra Hà Nội dự đại hội, ông háo hức đến nỗi không ngủ được. Ngồi trên xe, trong lòng ông cứ rạo rực, sôi nổi.
Dù cho suốt quãng đường đi, đoàn luôn phải phòng máy bay giặc Mỹ thả bom, rồi chỉ lót dạ bằng bữa rau má đào vội được ở trên Đèo Ngang, nhưng mọi người đều hân hoan, vui vẻ. Sau hơn 1 ngày, 1 đêm đi xe, cuối cùng Đoàn cũng ra đến Hà Nội an toàn.
“Vào ngày khai mạc Đại hội, tôi mới biết mình được gặp Bác Hồ. Niềm vui quá bất ngờ và không những vậy, trong kỳ đại hội này tôi còn được chụp ảnh, ăn cơm cùng Bác và nhận nhiều món quà từ Người, trong đó có tấm huy hiệu và chiếc khăn quàng đỏ.
Đây là niềm vinh dự, tự hào lớn nhất trong suốt cuộc đời tôi. Sự gần gũi, ân cần và những lời thăm hỏi, dặn dò của Bác luôn khắc sâu trong tâm trí tôi, chẳng bao giờ phai nhòa”, ông Thỉ xúc động nói.
Niềm vui được gặp Bác Hồ tại Đại hội lại nối dài khi ông Thỉ bất ngờ được Trung ương Đoàn thông báo, Bác Hồ cho mời 6 cháu thiếu nhi về dự Đại hội đến Phủ Chủ tịch gặp riêng Bác.
Khi xe chở ông Thỉ và các bạn vừa dừng lại trong sân Phủ Chủ tịch, Bác Hồ đã ra đón, dang rộng vòng tay ôm tất cả mọi người vào lòng rồi ân cần thăm hỏi.
Riêng ông Thỉ được Bác ân cần căn dặn: “Sống trong hầm hào, chịu nhiều đau khổ với bom đạn giặc Mỹ, các cháu Vĩnh Linh phải cố gắng nhiều, học thật giỏi để mai sau thay các chú, các bác, các anh xây dựng lại quê hương do giặc Mỹ tàn phá, to đẹp hơn, đàng hoàng hơn”.
Trong niềm vui ấy, ông Thỉ dạ hứa quyết tâm với Bác. Lúc lên xe ra về, Bác Hồ còn tặng cho mỗi người một gói quà, gồm chiếc khăn quàng đỏ, cây đàn và bánh kẹo để chia cho các bạn ở nhà. Riêng ông Thỉ còn được Bác thưởng một huy hiệu của Người.
Đến chiều ngày thứ 2 của Đại hội, ông Thỉ lần nữa cùng Đoàn anh hùng chiến sĩ thi đua Vĩnh Linh được đến thăm Bác và ăn cơm cùng Bác tại Phủ Chủ tịch.
Sau khi trở về Vĩnh Linh, ông Thỉ gọi các thành viên trong Đội đến nhà truyền thống để liên hoan bánh kẹo của Bác gửi, cây đàn được trưng bày tại Nhà truyền thống Duy Viên. Vì chiến tranh, cây đàn này bị cháy do bom đạn, tấm Huy hiệu Bác Hồ tặng ông cũng bị mất, chỉ còn lại chiếc khăn quàng đỏ.
“Tôi rất hạnh phúc và may mắn khi được Bác Hồ tặng khăn quàng đỏ. Đây vừa là phần thưởng, vừa là một kỷ vật thiêng liêng nên tôi luôn trân trọng và nâng niu bên mình.
Tôi chỉ đeo chiếc khăn quàng này 3 lần, vào các dịp: Đi dự Đại hội về, tại Đại hội cháu ngoan Bác Hồ do tỉnh Quảng Trị tổ chức và trong cuộc gặp mặt Đội Thiếu niên Tiền phong thôn Duy Viên. Sau hơn nửa thế kỷ gìn giữ kỷ vật này, đến năm 2018, tôi đã trao tặng lại chiếc khăn quàng đỏ cho Bảo tàng Hồ Chí Minh tiếp quản”, ông Thỉ chia sẻ.
Cả cuộc đời ghi tạc lời Bác dạy
Cũng theo ông Thỉ, ngay khi trở về địa phương, những lời dặn dò của Bác luôn được ông khắc ghi, cố gắng học tập, phấn đấu xây dựng quê hương Vĩnh Linh ngày càng phát triển.
Hơn 30 năm công tác tại Ủy ban Nông nghiệp Vĩnh Linh cho đến khi nghỉ hưu, ông Thỉ luôn miệt mài, tận tụy với công việc, tích cực giúp đỡ bà con, lối xóm. Cả 4 người con của ông đều học hành thành đạt và hiện giữ các chức vụ quan trọng tại tỉnh nhà.
Giờ đây, ở tuổi tuổi xế chiều, vợ chồng ông Thỉ có cuộc sống an vui, đầm ấm bên con cháu. Mỗi lúc gia đình sum vầy, ông lại kể cho cả nhà nghe về tuổi thơ đầy hoa lửa của mình, trong đó kỷ niệm được gặp Bác.
