Theo thông tin từ trang cảnh báo của Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) được Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) dẫn lại cho biết, chỉ tính riêng trong 4 tháng đầu năm 2016, đã có 95 container (tương đương với hơn 1.700 tấn) gạo của Việt Nam bị trả về, chủ yếu là gạo thơm jasmine, gạo tấm jasmine, gạo lứt và gạo trắng chất lượng cao.
Qua kiểm tra, FDA kết luận có 8 hoạt chất có trong gạo Việt Nam khi xuất sang Mỹ vượt mức giới hạn cho phép. Tuy nhiên, cả 8 hoạt chất đều có trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở Việt Nam. Còn tại Mỹ, có 5 hoạt chất chưa có quy định giới hạn cho phép đối với hoạt chất bảo vệ thực vật trên thực phẩm.
FDA cũng cho biết thêm, tính từ năm 2012 đến tháng 8.2016, đã có tổng số 16 doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam sang thị trường này bị trả gạo về với tổng số 412 container, tương ứng với gần 10.000 tấn gạo.
Tình hình này đã dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ xuất khẩu gạo của Việt Nam vào Mỹ, thậm chí Mỹ có thể cấm nhập khẩu gạo Việt Nam.
Ông Võ Thành Đô, Phó Cục trưởng Cục Chế biến thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, từ đầu năm đến nay, nhiều lô hàng gạo của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam sang Mỹ đã bị trả về do dư lượng hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật trong gạo vượt mức giới hạn cho phép theo quy định của nước nhập khẩu. Tình trạng này cũng xảy ra ở một số thị trường các nước phát triển khác.
Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ra thông báo nhằm cảnh báo doanh nghiệp trước khi xuất khẩu. Theo Bộ này, doanh nghiệp phải kiểm tra, giám định kỹ dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong các lô hàng, tránh để bị nước nhập khẩu trả về. Doanh nghiệp tái phạm nhiều lần sẽ bị cấm xuất khẩu sang thị trường này.
Ông Đô cho rằng nếu không cảnh báo, lưu ý việc nhập khẩu của doanh nghiệp thì sẽ có nguy cơ đóng cửa thị trường Mỹ.
Mỹ được xem là thị trường gạo tiềm năng của Việt Nam, nhưng đây là thị trường yêu cầu chất lượng cao, có nhiều rào cản kỹ thuật. Do đó, đã có nhiều lô hàng gạo xuất khẩu sang Mỹ bị trả về do nhiễm các dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và vi phạm các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm của nước này.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, 8 tháng đầu năm 2016, lượng xuất khẩu gạo của cả nước đạt 3,37 triệu tấn, giảm 16,6%, đạt giá trị 1,51 tỉ USD, giảm 13% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, thị trường Mỹ chiếm một tỷ trọng nhỏ trong xuất khẩu gạo Việt, với 22.084 tấn trong 8 tháng, đạt giá trị gần 12,2 triệu USD, giảm mạnh so với mức 33.000 tấn và 18,7 triệu USD của cùng kỳ năm ngoái.
