Cơ quan tình báo Anh được cho biết việc diễn ra cuộc khẩu chiến giữa ông Trump với Tổng thống Zelensky tại Nhà Trắng vào tháng trước đã làm dấy lên cuộc thảo luận về một hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo 'ly khai' khi chỉ còn Four Eyes.
Hãng thông tấn Izvestia đã liên hệ với một chuyên gia tình báo quân sự hàng đầu của Mỹ để biết chi tiết về những gì có thể xảy ra.
Các nguồn tin cho biết với tờ The Mail on Sunday rằng trong khi công việc chung nhằm chặn các liên lạc điện tử có thể "khó giải quyết", thông tin tình báo của các điệp viên trên thực địa có thể bị ngăn chặn không chia sẻ với Mỹ, đặc biệt là "thông tin tình báo thô, có thể tiết lộ rất nhiều về nguồn tin nếu rơi vào tay kẻ xấu".
Trong khi đó, các nguồn tin ngoại giao nói với tờ báo rằng cơ quan tình báo Mỹ đang "hoảng loạn" trước cách tiếp cận của Trump và đang tích cực tiêu hủy hồ sơ về tài sản ở Nga.
Five Eyes sẽ không là gì nếu thiếu Mỹ
Trung tá đã nghỉ hưu Earl Rasmussen nói: "Mỹ chiếm một phần rất lớn. Có rất ít thứ còn lại của Five Eyes nếu không có Mỹ".
Người quan sát nhấn mạnh rằng Mỹ cung cấp: Khả năng tình báo tín hiệu (SIGINT) khổng lồ bao gồm thông tin từ vệ tinh (khoảng 5.000 trong số 8.000 vệ tinh trên thế giới là của Mỹ).
Ngoài ra, để Five Eyes hoạt động hiệu quả còn nhờ nguồn cấp dữ liệu quân sự từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ, thông tin tình báo từ điệp viên tại thực địa.
Cùng với đó là khả năng thu thập và phân tích thông tin nguồn mở trong thời gian thực, tình báo an ninh thông qua sự hợp tác giữa FBI và các đồng minh của Five Eyes.
Nếu Five Eyes tan rã, chuyên gia Rasmussen không loại trừ khả năng thành lập các liên minh chia sẻ thông tin tình báo khu vực mới, như: Úc và New Zealand hợp tác với Nhật Bản và Hàn Quốc, Anh tăng cường hợp tác tình báo với Pháp và Đức...
Về "phạm vi toàn cầu, sự kết hợp thông tin, trải nghiệm của quần chúng, các công cụ phân tích thường được vận hành của Five Eyes... hầu như tất cả các công cụ chính đều do Mỹ vận hành hoàn toàn hoặc thông qua hoạt động chung với Mỹ", người quan sát tóm tắt.
Nên bị giải thể?
Truyền thông Anh đưa tin rằng xét đến tác hại mà liên minh tình báo đã gây ra cho ông Trump, người Mỹ và mối quan hệ với các đồng minh, việc loại bỏ các thành viên hoặc giải thể tổ chức này sẽ không phải là một ý tưởng tồi. Đây là lý do tại sao.
Năm 2024, các nhà báo Matt Taibbi và Michael Shellenberger tiết lộ rằng giám đốc CIA của chính quyền Barack Obama đã làm việc với các đối tác Five Eyes để lách luật hạn chế hoạt động do thám trong nước nhằm khai thác trái phép chiến dịch tranh cử năm 2016 của ông Trump, nhắm vào chính Trump và hơn hai chục cộng sự của ông.
Năm 2013, Edward Snowden, cựu nhà thầu của NSA, đã tiết lộ hoạt động của công ty cũ với Five Eyes bằng cách sử dụng các công cụ như PRISM và XKeyscore để tham gia vào một chương trình do thám không cần lệnh trên phạm vi toàn cầu, vô cùng lớn, nhắm vào cả người nước ngoài và người Mỹ.
Ngoài những người dân thường, thông tin rò rỉ của Snowden còn tiết lộ Five Eyes còn theo dõi các nhà lãnh đạo của các nước đồng minh không phải là Anglosphere (các quốc gia nói tiếng Anh), bao gồm Thủ tướng Merkel của Đức và Tổng thống Hollande của Pháp.
Five Eyes cũng có liên quan đến các cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa các quốc gia phương Tây và thế giới đang phát triển, với cuộc tranh cãi từ năm 2023 đến nay giữa Canada và Ấn Độ về vụ gây chết người ngoài lãnh thổ của những người theo đạo Sikh ly khai kèm theo cáo buộc về một âm mưu của Five Eyes nhằm gây bất ổn cho Ấn Độ.
Năm 2013, một vụ bê bối nổ ra trong quan hệ Úc-Indonesia sau khi có thông tin tiết lộ rằng Canberra và các đối tác Five Eyes đã tìm cách nghe lén điện thoại của tổng thống đương nhiệm Indonesia, vợ ông và các quan chức cấp cao khác.
Và hoạt động mờ ám của Five Eyes còn diễn ra xa hơn thế nữa, với chương trình giám sát ECHELON, được triển khai vào đầu những năm 1970, bề ngoài là để theo dõi các nước Khối phía Đông và Liên Xô, nhưng thực chất là tham gia vào việc chặn thông tin liên lạc trên toàn thế giới.
Vào cuối những năm 1990, người ta phát hiện ra rằng ECHELON đã được các tập đoàn Mỹ sử dụng để do thám các đối thủ cạnh tranh ở châu Âu.
Một hoạt động tương tự vào năm 2015 còn bị phát hiện khi các quan chức và công ty Nhật Bản được tiết lộ đã bị NSA theo dõi thông qua Five Eyes trong quá trình đàm phán về hiệp định thương mại TPP.
