Tăng số lần xét công nhận tốt nghiệp, không còn quy định xếp loại bằng tốt nghiệp được cho là 2 điểm mới quan trọng, nhận được sự đồng tình, thống nhất cao từ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục.

Có thể xét tốt nghiệp THCS 2 lần/năm

Những năm học trước, Trường THCS Quản Cơ Thành (Châu Thành, tỉnh An Giang) có trường hợp học sinh xếp loại yếu về học lực do 1 môn học bị yếu kém (môn Toán, điểm trung bình cuối năm 3,3), nên không thể công nhận tốt nghiệp.

Là Hiệu trưởng khi đó, cô Lê Thị Ngọc Dung cho biết, học sinh này phải kiểm tra lại môn Toán lớp 9 và được xét tốt nghiệp nếu đạt điểm 5 trở lên. Từ thực tế nhiều năm công tác, cô Lê Thị Ngọc Dung trăn trở bởi đa số các em này bỏ học, năm sau không đến kiểm tra lại vì hoàn cảnh gia đình, hoặc yếu tố khác khiến học sinh từ bỏ.

“Dự thảo cho phép người học chưa được công nhận hoàn thành Chương trình THCS trong năm học lớp 9 (do kết quả rèn luyện xếp loại chưa đạt, hoặc hạnh kiểm cả năm yếu), đăng ký rèn luyện vào hè năm học đó để đánh giá lại, chuẩn bị xét lần thứ hai trong năm. Đây là điểm sửa đổi nhân văn, bảo đảm tốt cơ hội học tập, quyền lợi, giúp các em có động lực, hy vọng hơn”, cô Lê Thị Ngọc Dung - nguyên Hiệu trưởng Trường THCS Quản Cơ Thành nhận định.

Thầy Nguyễn Tiến Dũng - Hiệu trưởng Trường THCS Thụy Liên (Thái Thụy, Thái Bình) bày tỏ đồng tình với điểm mới trong dự thảo và cho rằng thay đổi phù hợp tình hình hiện nay, tạo điều kiện cho người học. Đặc biệt, theo dự thảo, cơ sở giáo dục thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS mỗi năm xét công nhận tốt nghiệp cho người học không quá 2 lần, do sở GD&ĐT quyết định.

Người học chưa được công nhận hoàn thành Chương trình THCS đăng ký rèn luyện trong hè của năm học đó với cơ sở giáo dục - nơi theo học lớp 9 để được đánh giá lại và công nhận hoàn thành Chương trình THCS theo quy định của Bộ GD&ĐT.

Như vậy, người học không đủ điều kiện xét tốt nghiệp lần 1 có thể xét lần 2 trong hè để có cơ hội học tiếp lớp 10 THPT hoặc học nghề mà không bị chậm 1 năm như quy định hiện hành.

Cũng thể hiện sự đồng tình cao với quy định số lần xét công nhận tốt nghiệp THCS một năm không quá 2 lần, ông Trần Tuấn Khanh - Phó Giám đốc Sở GD&Đ An Giang cho rằng, quy định tạo cơ hội lần 2 cho người học chưa được công nhận hoàn thành Chương trình THCS.

Theo đó, các em được đánh giá lại để công nhận hoàn thành chương trình theo quy định của Bộ GD&ĐT ngay trong năm. Trước đây, nếu học sinh có hạnh kiểm, học lực yếu kém phải chậm 1 năm, năm sau mới có thể công nhận tốt nghiệp. Đôi lúc học sinh bỏ học, không tiếp tục học lại để công nhận tốt nghiệp THCS.

Thầy trò Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ (An Lão, TP Hải Phòng) trong giờ học. Ảnh: NTCC

Không xếp loại tốt nghiệp THCS

Theo ông Trần Tuấn Khanh, hiện việc xét công nhận tốt nghiệp THCS thực hiện theo Quyết định 11/2006/QĐ-BGD&ĐT. Quy chế mới xây dựng nhằm đáp ứng việc xét tốt nghiệp THCS thời gian tới, đặc biệt năm học 2024 - 2025 sẽ có đợt học sinh lớp 9 đầu tiên học Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tốt nghiệp. Về cơ bản, dự thảo mới không có quá nhiều thay đổi so với quy chế hiện hành; chủ yếu khác về điều kiện người học được công nhận tốt nghiệp cho phù hợp chương trình mới như xếp loại rèn luyện và học tập…

Với điểm mới, bên cạnh số lần xét tốt nghiệp, ông Trần Tuấn Khanh đặc biệt nhấn mạnh khác biệt khi bằng tốt nghiệp THCS hiện hành xếp thành 3 loại: Giỏi, khá, trung bình, căn cứ vào xếp loại hạnh kiểm và học lực. Tuy nhiên theo dự thảo, bằng tốt nghiệp THCS không còn quy định về ghi xếp loại.

Ngoài ra, quy chế hiện hành giao UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh ra quyết định thành lập hội đồng xét công nhận tốt nghiệp THCS cho các cơ sở giáo dục trên địa bàn theo đề nghị của trưởng phòng GD&ĐT. Trong khi đó, tại dự thảo, trưởng phòng GD&ĐT được giao ra quyết định thành lập Hội đồng xét công nhận tốt nghiệp của cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý. “Cá nhân tôi thống nhất hoàn toàn với dự thảo”, ông Trần Tuấn Khanh nêu quan điểm.

Với thầy Nguyễn Tiến Dũng, không quy định cụu thể xếp loại tốt nghiệp, chỉ công nhận hoàn thành chương trình THCS cũng là điểm mới đáng chú ý. Thay đổi này phù hợp xu thế hiện nay.

Tuy nhiên, thầy Dũng băn khoăn, đó là chính sách ưu tiên quy định khá chung chung “Người học được hưởng các chính sách ưu tiên theo quy định về đánh giá kết quả rèn luyện, học tập của Bộ GD&ĐT và chính sách ưu tiên khác theo quy định hiện hành”, do đó nên làm rõ hơn. “Quy định hiện hành, chính sách ưu tiên, khuyến khích và điều kiện, tiêu chuẩn công nhận tốt nghiệp được quy định cụ thể, chi tiết”, thầy Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ.

Cô Phạm Thanh Thúy - Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ (An Lão, TP Hải Phòng) cũng bày tỏ băn khoăn với điểm mới này. Lý do, nếu không xếp loại tốt nghiệp thì vấn đề định hướng, phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS sẽ khó khăn. Xếp loại là căn cứ chính đánh giá lực học của học sinh để phụ huynh, giáo viên làm công tác tư vấn.

Tuy nhiên, cô Lê Thị Ngọc Dung - nguyên Hiệu trưởng Trường THCS Quản Cơ Thành cho rằng, việc không xếp loại tốt nghiệp THCS không ảnh hưởng nhiều đến công tác phân luồng. Thực tế, sau khi tốt nghiệp THCS, đa số học sinh tham gia thi tuyển (hoặc xét tuyển) vào lớp 10 THPT; hoặc vào học tại trung tâm giáo dục thường xuyên, trung cấp nghề - cả hai đều không xét đến xếp loại tốt nghiệp.

Các trường THPT, trường chuyên muốn phân loại học sinh vào lớp dựa vào kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10, hoặc kết quả khảo sát riêng từng trường. “Tôi đồng tình với việc không xếp loại tốt nghiệp THCS. Lý do, nếu xếp loại cũng không có tác dụng gì nhiều với học sinh, hơn nữa thay đổi này phù hợp với mục tiêu của Chương trình GDPT 2018”, cô Lê Thị Ngọc Dung cho hay.