Ít ngày trước khi giải Nobel Văn học 2020 được công bố, trang chủ của nhà cái Ladbrokes dẫn tỷ lệ đặt cược cho những ứng viên sáng giá.
Đứng đầu danh sách năm nay là Maryse Condé với tỷ lệ 4/1. Bà là tiểu thuyết gia, nhà văn, nhà phê bình người Pháp được đánh giá cao tại đấu trường Nobel năm nay. Các tác phẩm của Condé được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới như Anh, Đức, Italy, Bồ Đào Nha, Nhật Bản…
Tập trung phần lớn vào các vấn đề nữ quyền, chính trị, chủng tộc, giới tính và văn hóa, Maryse Condé được nhiều người tin là sẽ có khả năng chiến thắng trong năm nay.
Năm 2018, bà được trao giải "The New Academy" sau khi Nobel Văn học bị hoãn vì liên quan vụ bê bối tình dục. Vì hai giải thưởng độc lập và khác biệt nhau, khả năng chiến thắng của Maryse Condé rất lớn.
Đứng ở vị trí thứ hai là cái tên khá mới trên đường đua Nobel, đó là Lyudmila Ulitskaya. Nhà văn người Nga mới chỉ được nhắc đến tại Nobel từ năm 2019 nhưng nhận được sự ủng hộ của đông đảo người hâm mộ. Văn chương Ulitskaya được cho là mang âm hưởng quan trọng của đại thi hào Lev Tolstoy - người đã vô duyên với giải Nobel sau hơn 15 lần đề cử.
Đã lâu rồi, chưa có một nhà văn Nga chiến thắng Nobel, lần gần nhất Nobel được trao cho Aleksandr Solzhenitsyn năm 1970.
Còn chủ nhân Nobel 2015 Svetlana Alexievich, dù nói và viết bằng tiếng Nga, lại là công dân của Belarus. Việc Lyudmila Ulitskaya xuất hiện trong danh sách như một mong mỏi của người Nga sau thời gian dài vắng bóng tại đấu trường này.
Ba vị trí tiếp theo là những cái tên gần như năm nào cũng xuất hiện trong danh sách dự đoán từ đầu thập kỷ đến nay. Nhà văn Nhật Bản Haruki Murakami và nữ tiểu thuyết gia người Canada Margaret Atwood cùng đạt tỷ lệ đặt cược là 6/1.
Trong khi đó, cây viết đến từ Kenya Ngugi Wa Thiong"o có mức cược 7/1. Họ đều là những tác giả sách được nhiều bạn đọc trên khắp thế giới ủng hộ và yêu mến.
Tuy vậy, sau nhiều năm thất bại, người ta nghi ngờ rằng liệu 3 cái tên này có bao giờ được xướng lên ở lễ công bố không, hay chỉ là chiêu trò của nhà cái, cũng như sự kỳ vọng của cộng đồng người hâm mộ toàn thế giới.
Góp mặt trong danh sách đặt cược này có nhà thơ người Canada Anne Carson. Lần gần đây nhất, Nobel được trao cho một nhà thơ là năm 2011 với chiến thắng của Tomas Tranströmer, đến từ Thụy Điển.
Ba nhà văn Trung Quốc Tàn Tuyết, Dư Hoa và Diêm Liên Khoa cùng nhà thơ người Hàn Quốc Ko Un cũng được kỳ vọng làm nên chuyện tại Nobel.
Trong lịch sử giải thưởng, ngoài Nhật Bản từng có hai nhà văn chiến thắng là Yasunari Kawabata và Kenzaburō Ōe, Trung Quốc cũng có Mạc Ngôn được trao giải năm 2011. Chỉ có Hàn Quốc đến giờ vẫn chưa có ứng viên nổi bật.
Dù các tác phẩm thơ của Ko Un rất ấn tượng, những bê bối của ông với phong trào nữ quyền #MeToo năm 2017 có thể khiến tác giả này không được đánh giá cao như trước đây, nhất là sau vụ lạm dụng tình dục gây chấn động tại Nobel 2018.
 |
| Nhà thơ người Hàn Quốc Ko Un bị vướng bê bối tình dục, sẽ ít có khả năng giành chiến thắng Nobel năm nay. Ảnh: Barbara Zanon/Getty Images. |
Ngoài những cái tên kể trên, nhiều tác giả khác cũng được mong đợi sẽ gây bất ngờ ở giải Nobel như nữ nhà văn người Pháp Annie Ernaux, các nhà văn Mỹ Cormac McCarthy, Don DeLillo, Marilynne Robinson…
Nhà văn người Czech Milan Kundera vừa được trao giải Franz Kafka cuối tháng 9 vừa qua cũng được nhiều người mong đợi. Trong lịch sử, hai nhà văn từng cùng chiến thắng giải Franz Kafka và Nobel trong một năm là Elfriede Jelinek (2004) và Harold Pinter (2005).
Tuy vậy, những dự đoán trên đều không mang lại ưu thế cho bất kỳ ứng viên nào. Thậm chí, chúng ta còn không biết được ai là người có tên trong danh sách đề cử được gửi đến Ủy ban trao giải.
Danh sách này chỉ được tiết lộ 50 năm sau khi công bố. Giải Nobel Văn học 2020 sẽ được công bố vào 18h (giờ Việt Nam) ngày 8/10.
