Dự án nào có dấu hiệu huy động vốn, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản?

Sai phạm “khủng” tại khu dự án đường sắt Dĩ An

Theo báo cáo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Bình Dương có liên quan đến Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An (diện tích 96.251,5 m²) điều chỉnh từ 3 năm thành 5 năm theo đề nghị của chủ đầu tư. Từ đó, dẫn đến tiền sử dụng đất bị giảm khoảng 14,734 tỷ đồng.

Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An bán 5 nền đất thuộc Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An trái với quy hoạch chi tiết 1/500 đã được UBND thị xã Dĩ An phê duyệt là đất công cộng với chức năng xây dựng nhà trẻ.

Tiếp đó, thông báo kết luận Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, việc UBND tỉnh Bình Dương cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An sử dụng 64.050 m² đất để thực hiện Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An không đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm khoản 2, Điều 118 Luật Đất đai 2013.

“Từ tháng 12/2016 đến nay chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách trong việc giao 64.050 m² đất, nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn (khoảng 220,466 tỷ đồng), có dấu hiệu vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, chưa được Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương thông báo Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt đủ điều kiện huy động vốn, nhưng đã sử dụng 64.050 m² đất để ký hợp đồng huy động vốn hợp tác đầu tư đối với 387 nền đất liền kề, vi phạm quy định về huy động vốn phát triển nhà ở thương mại, có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản…”, Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Đối với Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An mở rộng trên diện tích 47.882,8 m² đất tại phường Dĩ An, TP Dĩ An, mặc dù UBND tỉnh Bình Dương chưa phê duyệt, chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, cấp phép xây dựng, nhưng Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An vi phạm nghiêm trọng quy định về huy động vốn từ năm 2018, chưa hoàn trả khách hàng với số tiền lớn (còn nợ khoảng 191,7 tỷ đồng).

Năm 2011, Công ty TNHH MTV xe lửa Dĩ An (100% vốn Nhà nước) và Công ty Cổ phần Đầu tư - Thương mại Á Châu ký hợp đồng liên doanh thành lập Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An để thực hiện Dự án Khu nhà ở. Công ty TNHH MTV xe lửa Dĩ An góp vốn bằng quyền thuê đất 50 tỷ đồng là không đúng quy định pháp luật về đất đai.

Ngoài sai phạm tại các dự án thuộc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều sai phạm thuộc quản lý và trách nhiệm của UBND TPHCM. Đó là sai phạm quản lý tại khu đất 1.090 m² tại số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh và khu đất 6.849,9 m² tại số 5 đường 22 khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh (Thủ Đức, TPHCM).

Đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ

Kết luận Thanh tra Chính phủ nêu, UBND tỉnh Bình Dương đã thu hồi 95.237,6 m² đất cơ sở sản xuất của Công ty TNHH MTV xe lửa Dĩ An và 298,8 m² đất của 3 hộ dân, giao cho Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An thực hiện dự án nhà ở nhưng không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.

Mặc dù, Sở Xây dựng Bình Dương thông báo thực hiện Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt (64.050,14 m²) chưa đủ điều kiện, nhưng Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An đã ký hợp đồng huy động vốn hợp tác đầu tư với 387 nền đất liền kề, tổng giá trị hợp đồng khoảng 309 tỷ đồng, đã thu khoảng 261,8 tỷ đồng.

Đối với sai phạm này, Thanh tra Chính phủ có ý kiến chỉ đạo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án.

Bộ Giao thông Vận tải có trách nhiệm kiểm tra, rà soát nhánh đường sắt nối từ ga Dĩ An vào Nhà máy xe lửa Dĩ An; xử lý, chỉ đạo xử lý theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến vi phạm...

Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam chủ trì, phối hợp với người đại diện vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần xe lửa Dĩ An (vốn Nhà nước 86,85%) thực hiện đàm phán với Công ty Cổ phần Đầu tư - Thương mại Á Châu để tính toán, xác định lại việc phân chia sản phẩm, đảm bảo khách quan, công bằng lợi ích kinh tế giữa các bên.

Giao các đơn vị, cơ quan chức năng có liên quan xác lập quyền sử dụng đất đối với 10.028 m² đất thương phẩm tại Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An trên khu đất 96.251,5 m² (số 8 Lý Thường Kiệt, phường Dĩ An, TP Dĩ An).

Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Công Thương kiểm điểm trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân của Công ty Cổ phần vật tư và thiết bị toàn bộ và Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam liên quan đến khuyết điểm, vi phạm tại Dự án Khu nhà ở thấp tầng (số 5 đường 22, phường Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Đức) và Dự án Tòa nhà văn phòng, thương mại và nhà ở (tại số 244 Kha Vạn Cân, TP Thủ Đức).

UBND TPHCM buộc phải chỉ đạo xử lý những khuyết điểm, vi phạm về: Điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất; thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; cơ sở pháp lý để xác định giá trị quyền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất; việc điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 đối với 2 dự án là khu đất 1.090 m² (tại số 244 Kha Vạn Cân) và Dự án Khu nhà ở thấp tầng trên khu đất 6.849,9 m² (tại số 5 đường 22 khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh) đảm bảo đúng quy định của pháp luật, tránh thất thoát tài sản Nhà nước.