Ngoài bảo vệ uy tín, hình ảnh nhà giáo, đại biểu Quốc hội kỳ vọng, Luật Nhà giáo được ban hành sẽ tháo gỡ những vấn đề thiết thực, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, môi trường làm việc… giúp thầy, cô giáo yên tâm công tác và có thêm động lực để tận tâm, tận hiến với nghề.
Bảo vệ danh dự nhà giáo
Dự thảo Luật Nhà giáo đang thu hút sự quan tâm đặc biệt từ dư luận. Đến từ tỉnh Cao Bằng, đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Lê An cho biết, xây dựng Luật Nhà giáo có ý nghĩa lớn và được kỳ vọng sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc để phát triển đội ngũ nhà giáo cả về số lượng lẫn chất lượng.
Cao Bằng đã triển khai lấy ý kiến từ hơn 11.600 viên chức và nhận được gần 11.000 góp ý gửi đến cơ quan soạn thảo. Các nhà giáo mong muốn luật sớm được thông qua để giúp họ yên tâm công tác, yêu nghề và nâng cao trách nhiệm với sự nghiệp giáo dục.
Đề cập đến chính sách xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo, ông Nguyễn Văn Huy - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình cơ bản đồng tình với nội dung dự thảo Luật Nhà giáo đề xuất; trong đó có quy định bảo vệ uy tín, danh dự của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp.
Tại điểm b khoản 3 của Điều 11 dự thảo luật quy định những việc tổ chức, cá nhân không được làm đối với nhà giáo gồm: Đăng tải, phát tán thông tin trong quá trình thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của nhà giáo khi chưa có kết luận chính thức của cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin không chính xác về nhà giáo. Đây là điểm mới nhằm bảo vệ danh dự của nhà giáo khỏi ảnh hưởng tiêu cực từ dư luận.
Tuy nhiên, quy định trên còn chung chung. Do đó, ông Nguyễn Văn Huy đề nghị cơ quan soạn thảo cần quy định cụ thể hơn và cân nhắc nguyên tắc minh bạch, tránh chồng lấn với quyền giám sát của người dân, nhất là khi nhà giáo có dấu hiệu vi phạm. Ngoài ra, cần quy định rõ để tránh hiểu nhầm giữa việc cấm phát tán thông tin không chính xác về nhà giáo với việc phản ánh dấu hiệu vi phạm của nhà giáo với cơ quan chức năng.
“Thực tế cho thấy, nhiều vấn đề phát sinh trong trường học như: Bạo lực học đường, lạm thu, vấn đề dạy thêm trái quy định, cắt xén khẩu phần ăn của học sinh hay những vụ gian lận, sai sót trong kỳ thi được phát hiện đều từ những nguồn tin này”, ông Nguyễn Văn Huy nêu vấn đề.

Trả lại danh xưng cho nhà giáo
Gần đây, những vụ việc khiến định nghĩa về “bạo lực học đường” trở thành lạc hậu và lỗi thời khi chưa kịp bổ sung một số hành vi mới. Ông Bế Trung Anh - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh nhìn nhận, thầy, cô giáo cũng là nạn nhân của bạo hành bởi học sinh (hoặc phụ huynh). Dư luận cho rằng, học sinh, nhà trường, gia đình ít nhiều có lỗi. “Cũng có ý kiến bình luận ác ý, giáo viên phải thế nào thì học sinh mới vậy”, ông Bế Trung Anh nêu thực trạng.
Bất luận lý do từ đâu, ông Bế Trung Anh cho rằng, nguyên nhân sâu xa là chính sách với nhà giáo chưa đảm bảo cuộc sống thường nhật, để họ tập trung vào chuyên môn, sang trọng với nghề và có uy tín với xã hội.
“Trong khi nhiều học sinh thức thời ghi danh vào ngành nghề danh giá, thì chúng ta thực sự kính trọng và xúc động khi nhiều em vẫn thi vào các trường sư phạm. Tôi thấy mình quá nhỏ bé so với sự lựa chọn gian nan của các em. Họ lao vào khó khăn, gian khổ dù thấy rõ các thế hệ thầy cô phía trước quá lam lũ với nghề”, ông Bế Trung Anh bày tỏ.
Theo đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh, nhà giáo làm công việc giáo dục và dạy học. Tức là chuẩn bị cho một thế hệ sáng tạo và định hình ra tương lai, nên trước hết, họ cần khuyến khích sáng tạo và phải được bảo vệ. Vì vậy, cần có đạo luật dành cho nhà giáo. “Đất nước bước vào kỷ nguyên mới, muốn vững chắc nên bắt đầu bằng quan tâm ở mức cao nhất đến người ‘trồng cây, ươm mầm’ thế hệ trẻ”, ông Bế Trung Anh nêu quan điểm.
Ngoài ra, đại biểu Bế Trung Anh đồng thời kiến nghị Quốc hội nỗ lực điều chỉnh để luật sâu sắc, gần với thực tiễn hơn. Làm sao để nhà giáo không phải lo cơm áo, gạo tiền từng bữa, tự hào với nghề của mình, toàn tâm toàn ý cho công việc. Nhà giáo là người tạo dựng không gian sáng tạo, hệ sinh thái nhân văn. Từ đó tri thức được khai phóng, bản sắc dân tộc lan tỏa, để rồi tự chủ vươn mình.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tâm Hùng - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tán thành với đề xuất, lương nhà giáo cao nhất trong khối hành chính sự nghiệp. Tuy nhiên, dự thảo luật không quy định rõ mức khởi điểm nên có thể gây khó khăn khi xếp lương.
Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ cho nhà giáo vùng khó khăn tại Điều 26 còn chung chung, giao nhiều cho địa phương nên dễ dẫn đến chênh lệch. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung nguyên tắc lương khởi điểm nhà giáo tối thiểu cao hơn từ 1 đến 2 bậc so với công chức hành chính cùng trình độ; đồng thời cụ thể hóa các mức hỗ trợ về nhà ở, đi lại phụ cấp vùng khó khăn, tránh chỉ dừng lại ở nguyên tắc.
Đề cập đến chính sách tiền lương, hỗ trợ, thu hút và trọng dụng nhà giáo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho hay, so với dự thảo luật trình tại Kỳ họp thứ 8, dự thảo Luật Nhà giáo lần này bỏ quy định về xếp tăng một bậc lương đối với nhà giáo được tuyển dụng lần đầu.
Dự thảo luật chỉnh lý quy định về tiền lương nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập, thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động nhằm bảo đảm sự thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Ngoài ra, bổ sung chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà ở bằng mức thuê nhà ở công vụ đối với nhà giáo đến công tác tại vùng và khu vực khó khăn; nhà giáo được hưởng chính sách thu hút, trọng dụng là nhà giáo làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, nghiên cứu khoa học trong một số lĩnh vực trọng yếu, thiết yếu theo nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Dự kiến, dự thảo Luật Nhà giáo được biểu quyết thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều 11/6. Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật gồm 9 chương, 46 điều (giảm 4 điều so với dự thảo trình tại Kỳ họp thứ 8).
Việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật thể hiện đúng tinh thần đổi mới tư duy trong công tác lập pháp, chỉ quy định những nội dung, chính sách thuộc thẩm quyền của Quốc hội, đã được thực tiễn chứng minh tính ổn định; nội dung hướng dẫn chi tiết được cụ thể hóa trong các dự thảo nghị định, thông tư gửi kèm trong hồ sơ dự án Luật Nhà giáo.