Rũ bỏ lối chơi làm nên thương hiệu nhiều năm qua, đội tuyển Tây Ban Nha đã trình diễn diện mạo mới nhưng vẫn bảo đảm tính hiệu quả, cũng như khẳng định được sức mạnh của một ứng cử viên sáng giá trên đường đua vô địch EURO 2024.
Hiệu quả đặt lên hàng đầu
Tây Ban Nha mở màn giải đấu vô địch châu Âu bằng chiến thắng 3-0 trước Croatia nhờ các bàn của Alvaro Morata, Fabian Ruiz và Dani Carvajal. Dù được đánh giá có phần nhỉnh hơn trước trận, song cách La Roja đánh bại đội bóng vào đến chung kết và bán kết của 2 kỳ World Cup gần nhất, sở hữu nhiều ngôi sao lớn trong đội hình rõ ràng là một kết quả nằm ngoài dự đoán của giới chuyên môn cũng như người hâm mộ xứ sở đấu bò.
Thống kê của Guardian chỉ ra rằng, để có được chiến thắng thuyết phục nêu trên, Morata và các đồng đội chỉ cần 47% thời lượng kiểm soát bóng, tung ra 5/11 cú sút trúng đích. Nghĩa là, ngoại trừ tỉ số trận đấu, nhìn vào những thống kê khác, Tây Ban Nha không hề nhỉnh hơn so với đối thủ.
Đặc biệt là trong khoảng thời gian đầu trận, khi Modric cùng các đồng đội tạo ra nhiều cơ hội nguy hiểm nhưng không thể chuyển hóa thành bàn thắng. Điều làm nên chiến thắng của Luis de la Fuente và học trò chính là khả năng tận dụng những cơ hội có được.
Trước đây, khi nhắc đến Tây Ban Nha, lập tức khán giả nghĩ tới một đội bóng nổi tiếng với lối chơi đậm chất kỹ thuật, ban bật ngắn làm nên thương hiệu tiki-taka trứ danh. Lối chơi này được đẩy lên tầm cao khó chinh phục với những “ảo thuật gia” như Xavi, Andres Iniesta, Sergio Busquets, David Villa, David Silva…
Nhưng mọi thứ đã hoàn toàn thay đổi. Thống kê cũng chỉ ra rằng, lần đầu tiên sau 16 năm, qua 136 trận đấu, kể từ chiến thắng 1-0 trước tuyển Đức trong trận chung kết EURO 2008, Tây Ban Nha mới lại có một trận đấu cầm bóng ít hơn đối thủ.
Giờ đây, Tây Ban Nha không còn những đường bóng ma thuật, khiến hàng thủ đối phương rối loạn rồi mới ghi bàn như dưới thời “nhà hiền triết” Luis Aragones hay Vicente Del Bosque. Thay vào đó là một đội bóng đầy toan tính. Cả 3 bàn thắng của họ vào lưới Croatia đều đến từ những tình huống chớp thời cơ nhanh chóng.
 |
| Huấn luyện viên Luis de la Fuente. Ảnh: INT |
Đưa tiki-taka vào phòng truyền thống
Quay ngược quá khứ để thấy, giai đoạn từ 2008 đến 2012 là thời kỳ hoàng kim của bóng đá Tây Ban Nha. Với một thế hệ vàng tài năng và lối chơi tiki-taka danh tiếng lẫy lừng, La Roja đã tạo nên một đội tuyển hùng mạnh bậc nhất trong lịch sử bóng đá với kỷ lục “vô tiền khoáng hậu” 2 chức vô địch EURO liên tiếp (2008 và 2012), xen giữa 2 danh hiệu này là cúp vàng thế giới năm 2010 tại Nam Phi.
Tuy nhiên, cái gì cũng có tính chu kỳ và tiki-taka cũng không là ngoại lệ. Như bao nền bóng đá hàng đầu khác, sau EURO 2012, chứng kiến thất bại liên tiếp của đội tuyển xứ đấu bò ở nhiều giải đấu lớn.
Tây Ban Nha lần lượt bị loại sớm ở 3 kỳ World Cup gần đây và tại sân chơi EURO, họ không một lần vượt qua được vòng bán kết. Đơn cử, tại World Cup 2022, Tây Ban Nha bị Morocco loại khỏi vòng 1/8 dù thực hiện 1.200 đường chuyền; ở vòng bảng, đội bóng này bất ngờ thua Nhật Bản 1-2 dù kiểm soát bóng tới 82,3%.
Bên cạnh đó, những năm gần đây, bóng đá Tây Ban Nha cũng đã không còn sản sinh ra nhiều kỹ thuật gia như trước. Thực trạng phũ phàng đó buộc huấn luyện viên Fuente phải “liệu cơm gắp mắm”.
Trong đó, ông mạnh dạn từ bỏ lối chơi kiểm soát truyền thống để chuyển sang lối đá nhanh, trực diện, sử dụng nhiều đợt tấn công biên hơn để tận dụng tốc độ của những cầu thủ trẻ và khả năng chớp thời cơ của cựu binh.
Sau chiến thắng đậm đà trước Croatia, chia sẻ trên tờ Marca, Fuente nói: Có thể vào những thời điểm khác, cầm bóng nhiều hơn sẽ đảm bảo kết quả tốt hơn. Nhưng giờ, chúng tôi là tập thể có thể gây bất ngờ cho đối thủ như trận thắng Croatia.
Tôi nghĩ các cầu thủ thi đấu tốt, sử dụng bóng rất tinh tế và rất nhạy bén trong một phần ba cuối trận. Tây Ban Nha chứng minh rằng không cần phải chạm bóng quá nhiều, bởi chúng tôi sở hữu nhiều cầu thủ tốc độ”.
Đó rõ ràng là lời “thú nhận” thành thật của Fuente. Thay vì ưu tiên kiểm soát bóng, Tây Ban Nha chuyển sang lối chơi dựa nhiều vào khả năng chuyển trạng thái, tấn công biên tận dụng sự bùng nổ của bộ đôi trẻ trung Nico Williams và Lamine Yamal.
Dù chặng đường EURO 2024 còn rất dài, song nếu phát huy được hết hiệu quả của lối chơi hiện có, Tây Ban Nha có thể tin tưởng về một kỳ EURO thành công ngoài mong đợi.
Với việc ra sân từ đầu trong trận gặp Croatia khi mới 16 tuổi 338 ngày, tiền đạo Lamine Yamal trở thành cầu thủ trẻ nhất ra sân tại một kỳ EURO trong lịch sử. Trong ngày thiết lập kỷ lục, sao trẻ Barca để lại dấu ấn với pha kiến tạo cho đàn anh Carvajal ghi bàn ấn định tỉ số 3-0.
