Bước vào trận chung kết, HLV Southgate gây bất ngờ khi sử dụng sơ đồ 3-4-3 và tiền vệ Saka bị loại khỏi đội hình chính nhường chỗ cho Tripper.
Sự thay đổi của chiến lược gia này đã phát huy ngay hiệu quả. Ngay ở phút thứ 2 của trận đấu, từ đường tạt bóng của Tripper, Shaw đã sút tung lưới Donnarumma. Đây là bàn thắng nhanh nhất trong lịch sử các trận chung kết Euro.
Ở tình huống này, hàng thủ Italy bị hút cả về phía Kane và Sterling, nên Luke Shaw từ trái lẻn vào cấm địa, đón đường treo bóng từ phải vào của Kierran Trippier để bắt vô-lê một chạm. Ở góc hơi hẹp, nhưng bóng từ chân Shaw đập mép trong cột dọc rồi đi vào lưới Italy.
Có được bàn thắng dẫn trước, ĐT Anh thi đấu lùi sâu nhường thế trận cho Italia. Với thế trận rất chắc chắn, các học trò của HLV Southgate hóa giải hầu hết các đợt lên bóng của Italia.
Sau 30 phút thi đấu, Italy cầm bóng với 52%, nhưng lối chơi của họ khá bế tắc. Pha bóng đáng chú ý nhất của đội bóng áo xanh trong hiệp 1 là khi Chiesa dùng tốc độ vượt qua Declan Rice rồi sút xa, đưa bóng đi căng chìm nhắm vào góc thấp nhưng bóng đi chệch khung thành trong gang tấc.
Bước sang hiệp 2, không bất ngờ khi ĐT Italia dồn lên tấn công và họ đã có cơ hội với quả đá phạt của Insigne sau pha phạm lỗi của Sterling với chính cầu thủ này.
Từ điểm đá phạt với góc sút rộng, Insigne lái bóng lượn qua hàng rào, nhắm vào góc cao phía bên tay trái Pickfort, nhưng bóng đi chệch đích.
Các học trò của HLV Roberto Mancini liên tục tấn công nhưng họ vấp phải hàng phòng ngự số đông của ĐT Anh được tổ chức kín kẽ. Khi đường vào khung thành của thủ thành Pickfort bị bịt kín, Italia lại tìm được cơ hội ở pha bóng cố định.
Từ quả đá phạt góc bên phải vào của Berardi, Verratti bay người đánh đầu. Pickford phản xạ tốt, đẩy bóng đi dội cột dọc, nhưng Bonucci ập vào rất nhanh, đá bồi, mang lại bàn gỡ quý giá cho Italy.
Có được bàn gỡ, các cầu thủ áo xanh như cởi bỏ được tâm lý. Họ thi đấu mạch lạc và tạo ra rất nhiều cơ hội. Bộ đôi Jorginho, Verratti hoàn toàn chiếm lĩnh khu trung tuyến buộc HLV Southgate phải thay đổi.
Lần lượt Saka và Jordan Henderson được tung vào sân thay Trippier và Rice. Tuy nhiên thế trận sau đó vẫn không có nhiều thay đổi khi tuyển Anh gần như không có pha phối hợp tấn công nào đáng chú ý.
Những phút cuối trận đấu, ĐT Anh gần như chỉ biết co cụm phòng ngự và chờ đợi hiệp phụ và họ đã thành công. Cả 2 hiệp phụ sau đó chứng kiến sự thận trọng đến từ cả 2 đội, đặc biệt là tuyển Anh dù họ được thi đấu trên sân nhà.
Kết thúc 120 phút vẫn không có bàn thắng nào được ghi thêm và 2 đội bước vào loạt sút luân lưu cân não. Khá trớ trên khi 2 cầu thủ Sancho, Rashford được Southgate thay vào để đá 11 m đều thực hiện hỏng.
Cùng với pha đá quyết định không thành công của Saka, tuyển Anh đã thua Italia 2-3 trên chấm luân lưu. Như vậy, HLV Southgate vẫn không thể dẫn dắt các cầu thủ Anh lần đầu bước lên ngôi vô địch Euro. Trong khi đó, Italia đã lên ngôi xứng đáng với những gì họ đã thể hiện ở Euro 2020.
