Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ
Giai đoạn 2021 – 2025, khi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được triển khai sâu rộng, xã Mường Lạn (tỉnh Điện Biên) xác định nhiệm vụ có tính quyết định là nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ người Thái, Mông, Khơ Mú. Đây là lực lượng trực tiếp tiếp xúc với người dân, trực tiếp triển khai các dự án, đồng thời là cầu nối quan trọng để chính sách đi vào thực tiễn.
Sau khi hợp nhất ba đảng bộ thành Đảng bộ xã Mường Lạn, bộ máy được củng cố toàn diện với 750 Đảng viên sinh hoạt tại 50 chi bộ. Trong nhiệm kỳ, xã cử 15 lượt cán bộ tham gia đào tạo chuyên môn và lý luận chính trị, góp phần nâng mặt bằng trình độ của đội ngũ. Đa số cán bộ chủ chốt của xã hiện đã có trình độ cao đẳng hoặc đại học, năng lực xử lý công việc được cải thiện rõ rệt; đội ngũ công chức chuyên môn cũng đạt yêu cầu về trình độ theo quy định. Đây là điều kiện để cán bộ nắm vững quy trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện dự án, kiểm tra giám sát và tiếp cận các chính sách mới của Trung ương và của tỉnh.
Song song với đào tạo chính quy, xã chú trọng bồi dưỡng thực tế. Cán bộ được phân công về cơ sở nhiều hơn, trực tiếp hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục, tháo gỡ vướng mắc và kịp thời phản ánh khó khăn lên cấp trên. Nhiều cán bộ người dân tộc thiểu số phát huy tốt vai trò nòng cốt ở bản, hiểu dân, nói tiếng dân tộc, nên việc tuyên truyền và triển khai chương trình đạt hiệu quả cao hơn. Công tác kiểm tra, giám sát được tiến hành thường xuyên với 53 cuộc kiểm tra trong nhiệm kỳ, giúp phát hiện sớm sai sót, hạn chế vi phạm và tăng tính minh bạch trong sử dụng nguồn vốn hỗ trợ. Nhờ vậy, tiến độ và chất lượng triển khai các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia luôn được đảm bảo, niềm tin của Nhân dân đối với chính quyền ngày càng được củng cố.
Giảm nghèo từ nội lực
Một trong những kết quả nổi bật của việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia tại Mường Lạn là sự chuyển biến rõ rệt trong công tác giảm nghèo bền vững. Từ một xã đặc biệt khó khăn, địa hình nhiều trở ngại, sản xuất chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, Mường Lạn đã bước đầu tạo được nền tảng phát triển vững chắc nhờ sự hỗ trợ đúng hướng của Nhà nước cùng nỗ lực tự vươn lên của Nhân dân.
Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của xã giảm xuống còn 46,65%, mức giảm thể hiện sự thay đổi thực chất, không mang tính phong trào. Trong nông nghiệp, xã duy trì ổn định hơn 339 ha cà phê, gần 80ha cây ăn quả và gần 5.000 tấn lương thực mỗi năm. Tổng đàn gia súc đạt gần 12 nghìn con, đàn gia cầm hơn 71 nghìn con. Việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất được quan tâm, giúp hạn chế thiệt hại do dịch bệnh và thời tiết.
Cùng với hỗ trợ phát triển sản xuất, xã đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng nguồn lao động. Bảy lớp đào tạo nghề được mở với 143 lượt học viên tham gia, góp phần giúp người dân có thêm tay nghề và lựa chọn sinh kế phù hợp. Nhờ đó, trong hơn 8.100 người trong độ tuổi lao động, có tới 93,8% đã có việc làm, con số cho thấy hiệu quả của việc kết hợp đào tạo nghề với hỗ trợ sản xuất và tạo việc làm tại chỗ.
Hạ tầng kinh tế - xã hội được ưu tiên đầu tư từ nhiều nguồn vốn, với tổng số hơn 133 tỷ đồng trong nhiệm kỳ. Các tuyến đường trục xã và liên bản từng bước được cứng hóa, giúp vận chuyển hàng hóa thuận lợi hơn, giảm chi phí sản xuất và tăng khả năng tiếp cận thị trường. Hơn 90% người dân được sử dụng nước hợp vệ sinh, góp phần cải thiện sức khỏe, giảm nguy cơ tái nghèo do bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, cùng tinh thần tự lực của người dân, đã tạo nên chuyển biến căn bản trong công tác giảm nghèo. Từ chỗ trông chờ hỗ trợ của Nhà nước, nay nhiều hộ đã chủ động mở rộng mô hình kinh tế, áp dụng kỹ thuật mới, mạnh dạn đầu tư sản xuất và từng bước thoát nghèo theo hướng bền vững.
Hiệu quả từ chính sách dân tộc
Với 32 bản và hơn 13.498 nhân khẩu, Mường Lạn là địa bàn có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao. Vì vậy, việc triển khai các chính sách dân tộc gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với đời sống của Nhân dân.
Trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, các công trình giao thông, điện lưới, trường học, nhà văn hóa, thủy lợi được ưu tiên đầu tư, tạo điều kiện cho sản xuất và sinh hoạt. Đến nay, xã đã hoàn thành 12 trong tổng số 19 tiêu chí nông thôn mới, trong đó có ba bản cơ bản đạt chuẩn bản nông thôn mới. Đây là những kết quả phản ánh rõ nét tác động của chính sách dân tộc vào sự thay đổi đời sống vùng cao.
Giáo dục và đào tạo cũng hưởng lợi lớn từ các chương trình. Sáu trong số chín trường học đạt chuẩn quốc gia, tỷ lệ học sinh lên lớp và chuyển cấp đạt gần như tuyệt đối, ở mức 99,52%. Công tác xóa mù chữ được triển khai mạnh với 10 lớp và 269 học viên, giúp giảm thiểu tình trạng tái mù và mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho đồng bào. Trong lĩnh vực y tế, xã đạt chuẩn quốc gia nhờ có trạm y tế kiên cố với đầy đủ phòng chức năng và đội ngũ y tá ở hầu hết các bản, bảo đảm người dân được tiếp cận chăm sóc sức khỏe ban đầu kịp thời.
Tình đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng các dân tộc được củng cố thông qua hoạt động của 32 đội văn nghệ bản, các phong trào thể thao, lễ hội truyền thống. Các tổ chức chính trị – xã hội như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên… đóng vai trò quan trọng trong vận động người dân chấp hành pháp luật, không trồng cây có chứa chất ma túy, không di cư tự do, đồng thời tham gia phát triển kinh tế và bảo vệ rừng.
Nhờ triển khai đồng bộ các chính sách dân tộc, nhận thức của Nhân dân cũng thay đổi rõ rệt. Người dân hiểu rõ quyền lợi của mình khi tham gia chương trình, tích cực phối hợp với chính quyền, không còn tâm lý ỷ lại. Chính sách vì vậy không chỉ mang lại lợi ích vật chất mà còn tạo chuyển biến căn bản về tư duy phát triển trong cộng đồng.
Những kết quả đạt được trong giai đoạn 2021 – 2025 là nền tảng quan trọng để Mường Lạn bước vào giai đoạn phát triển mới. Việc chú trọng nâng cao năng lực cán bộ, nhất là cán bộ người dân tộc thiểu số, cùng quyết tâm giảm nghèo bền vững và phát huy hiệu quả chính sách dân tộc sẽ tiếp tục được xem là trụ cột trong phát triển kinh tế - xã hội của xã.
Với sự đồng thuận của Nhân dân và cách làm đúng hướng, Mường Lạn đang từng bước khẳng định sự chuyển mình mạnh mẽ, đưa chương trình mục tiêu quốc gia trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của vùng cao.
