Đền Tranh hay còn gọi là Đền Quan lớn Tuần Tranh là ngôi đền cổ nằm cách trung tâm TP Hải Dương khoảng 30km về phía Nam thuộc xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang (Hải Dương).
Đền có từ thời nhà Trần, thờ Thuỷ thần - Quan lớn Tuần Tranh - vị tôn quan thứ 5 trong Ngũ vị Tôn Ông của tín ngưỡng thờ Tứ phủ trong dân gian của người Việt.
Cho đến nay, ngôi đền có từ thời kỳ nào, niên đại ra sao vẫn là một bí ẩn. Theo các cụ cao niên trong xã Đồng Tâm, xưa kia tại ngã 3 sông Chanh người dân địa phương lập lên ngôi miếu thờ Thuỷ thần - vị thần bảo vệ khúc sông, giúp dân buôn thuyền, bán bè qua sông bình an, may mắn.
Trải qua bao biến thiên của lịch sử, dòng nước xoáy gây sạt lở bờ sông, tiến sát chân miếu nên nhân dân dịch chuyển về thôn Tranh, phục dựng thành ngôi đền khang trang, có kiến trúc mang đậm bản sắc văn hóa người Việt. Công trình gồm: 7 gian tiền tế, 7 gian trung từ, 7 gian nhà nối, 3 gian cổ dải, 3 gian hậu cung, 7 gian đông vu và nhiều công trình phụ trợ khác.
Đặc biệt, đền hiện vẫn bảo lưu được một số cổ vật có giá trị nghệ thuật như: Tượng Quan lớn Tuần Tranh bằng đồng nặng 200 kg; 4 pho tượng Tứ Trụ bằng đá tạc có kích thước, tỉ lệ như người thật được cho là có niên đại cách đây gần 500 năm, vào thời nhà Mạc; bát hương; đỉnh đồng; hạc đồng; cuốn thư…
Ngày 25/3/2009, đền Tranh được Bộ VH,TT&DL xếp hạng Di tích Kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Đến năm 2022, Lễ hội truyền thống đền Tranh trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
