Sự việc làm lung lay niềm tin vào chính phủ thời chiến của ông Volodymyr Zelensky.
Ông German Galushchenko, người từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng trước đây, đã bị đình chỉ ngày 12/11 sau khi một cố vấn của ông bị nêu danh là nghi can trong vụ án về thao túng việc đấu thầu tại cơ quan hạt nhân nhà nước Energoatom và một số doanh nghiệp nhà nước khác.
Tuần này, 5 bị can đã bị khởi tố liên quan đến vụ án, trong đó có ông Timur Mindich, một người đồng sáng lập hãng truyền hình Kvartal-95 — đơn vị đã đưa ông Zelensky đến với danh tiếng toàn quốc trước khi ông bước vào chính trường.
Ông Mindich là đồng chủ sở hữu Kvartal-95 và đã bị truy tố trong vụ án, theo Reuters.
Các cáo trạng đã khuấy lên phẫn nộ trong công chúng vì lịch sử tham nhũng lâu dài tại Kiev, và vụ việc đặc biệt gây tổn hại trong bối cảnh lưới điện Ukraine đang bị tấn công hàng ngày bởi các cuộc pháo kích của Nga.
Ông Galushchenko, không nằm trong nhóm 5 người bị bắt, cho biết ông đồng ý với quyết định đình chỉ nhằm phục vụ quá trình điều tra do Cục Phòng chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) và Văn phòng Công tố viên Chống Tham nhũng Chuyên trách (SAPO) tiến hành.
“Tôi sẽ tự bào chữa trong khuôn khổ pháp lý và chứng minh quan điểm của mình,” ông Galushchenko phát biểu.
NABU và SAPO cáo buộc tổ chức tội phạm “cấp cao” này đã thúc ép các nhà thầu làm ăn với Energoatom và một số đơn vị nhà nước phải nộp tiền hoa hồng bất hợp pháp từ 10–15% nếu không muốn mất tư cách nhà cung cấp, đồng thời hưởng lợi và rửa tiền qua cơ quan hạt nhân này.
“Bằng cách lợi dụng mối quan hệ công vụ trong bộ và công ty nhà nước, các bị can đã đảm bảo kiểm soát các quyết định nhân sự, quy trình mua sắm và dòng tiền,” NABU và SAPO nêu trong thông cáo.
NABU cho biết tổ chức này còn chuyển tiền cho một “cựu Phó Thủ tướng không nêu tên, được nội bộ gọi là Che Guevara.” Khoảng 1,2 triệu USD đã được chuyển cho người này, và người được gọi là Guevara đã chuyển gần một nửa số tiền đó cho vợ mình khi trở thành đối tượng điều tra, theo NABU.
Trong quá trình điều tra, NABU còn thu được các bản ghi âm ghi lại cuộc nói chuyện giữa ông Galushchenko và những người bị tình nghi, theo một nguồn tin quen thuộc với vụ việc nói với Reuters.
Kvartal-95, hãng sản xuất sitcom từng đưa ông Zelensky tới danh tiếng, đã có tuyên bố tách rời khỏi ông Timur Mindich, khẳng định ông Mindich không còn tham gia hoạt động thường xuyên của công ty và không can dự vào nội dung hay quyết định của hãng.
Energoatom cũng cho biết vụ án tham nhũng nói trên chưa ảnh hưởng tới hoạt động cung cấp năng lượng cho người dân Ukraine.
Vụ việc được xem là đòn giáng mới vào uy tín của ông Zelensky - người lên nắm quyền với cam kết chấm dứt tham nhũng tràn lan ở Kiev - khi nhiều đồng minh của ông lần lượt vướng cáo buộc tham nhũng, đang làm chậm tiến trình chống gian lận là một trong những điều kiện để Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu.
Ông Zelensky ủng hộ động thái mới nhất từ NABU và SAPO, cho biết những người bị buộc tội và liên quan “không thể tiếp tục tại vị.” “Đây là vấn đề niềm tin. Nếu có cáo buộc, họ phải trả lời,” ông Zelensky viết trên Telegram.
