Những điểm sáng
Cách đây 4 năm, Trường THCS Lê Quý Đôn (Quận 3) khánh thành phòng thực hành STEM với máy in 3D, 16 bộ thiết bị công cụ và nhiều thiết bị khác để tạo môi trường học tập, thực hành cho HS. Qua đó, giúp HS ứng dụng kiến thức đã học trên lớp vào đời sống thực tiễn, sáng tạo ra những sản phẩm yêu thích và hiểu rõ các nguyên lý khoa học.
Bên cạnh đó, trường ứng dụng phần mềm học liệu số 3D Mozabook, Mozaweb trong giảng dạy, sử dụng hệ thống kính thực tế ảo VR (Virtual Reality) trong các tiết học STEM, tạo ra giờ học trực quan sinh động. Để giáo dục STEM thực sự có hiệu quả, song song đó, CLB Robotics và lập trình của trường hoạt động khá mạnh, thường xuyên tham gia các hội thi robotics, lập trình của thành phố.
Để đưa giáo dục STEM vào nhà trường, đội ngũ GV nòng cốt giữ vị trí quan trọng. Theo đó, Trường THCS Lê Quý Đôn thành lập tiểu ban giáo dục STEM. Tiểu ban có nhiệm vụ tham mưu trực tiếp và thường xuyên cho hiệu trưởng về kế hoạch thực hiện các chủ đề STEM trong năm học, tập huấn cho đội ngũ GV bộ môn Khoa học Tự nhiên. Trường thường xuyên định hướng và hướng dẫn GV, đặc biệt thầy cô dạy bộ môn Khoa học Tự nhiên đưa tinh thần STEM vào trong bài dạy trên lớp, chứ không nhất thiết phải đưa HS đến học và chế tạo sản phẩm tại phòng thực hành mới là giáo dục STEM. Mô hình giáo dục STEM của nhà trường đã đạt giải Nhất trong cuộc thi I-Star do Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức năm 2019 với danh hiệu “giải pháp đổi mới sáng tạo”.
Cô Cao Phan Hà Vy, một trong những GV thuộc nhóm phụ trách STEM của Trường THCS Lê Quý Đôn chia sẻ: Giáo dục STEM được nhà trường triển khai đạt nhiều kết quả, có lợi cho sự hình thành và phát triển nhân cách, trau dồi kỹ năng, thái độ học tập, góp phần giáo dục hướng nghiệp HS THCS và đặc biệt là giáo dục tinh thần yêu thích ứng dụng khoa học, công nghệ vào đời sống thực tiễn. Hơn nữa, giáo dục STEM cũng được xem là cơ hội để phát triển đội ngũ nhà giáo ở Trường THCS Lê Quý Đôn trong nhiều năm qua, là cơ hội đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, tiếp tục giữ vững niềm tin yêu của lãnh đạo địa phương, cha mẹ HS, cộng đồng xã hội. Qua chương trình STEM, các thầy cô giáo đã thực hiện thành công để “mỗi ngày đến trường là một ngày vui” của HS.
Từ hiệu quả phòng thực hành STEM của Trường THCS Lê Quý Đôn, vừa qua, Quận 3 đã khánh thành phòng thực hành STEM phục vụ miễn phí cho HS trên địa bàn. Theo TS Phạm Đăng Khoa, Trưởng phòng GD&ĐT Quận 3, phòng STEM Quận 3 mở cửa các ngày trong tuần, là sân chơi để GV, HS có thể gặp gỡ trên nền tảng công nghệ số, tạo điều kiện để thúc đẩy GD STEM trong toàn ngành. Đặc biệt, qua đây cũng là cách để GV được đổi mới, chuyển mình, chuẩn bị cho Chương trình GDPT 2018.
Liên quan đến việc đẩy mạnh đưa giáo dục STEM vào nhà trường, cô Lại Thị Bạch Hường - Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Chí Thanh (Quận 12) cho biết: UBND quận đã đầu tư phòng thực hành STEM cho nhà trường để triển khai vào các hoạt động học tập cho HS. Trường hình thành nhóm GV dạy STEM với nhiều hoạt động cụ thể. Các chủ đề STEM được triển khai đa dạng tại phòng thực hành, CLB STEM, STEM Phòng thí nghiệm, STEM trong lớp học, STEM Sinh học, CLB Robotics. Với sự nỗ lực của thầy và trò, HS của trường đạt nhiều giải thưởng Robotis, Robot trong nước và quốc tế.
Tiếp tục đẩy mạnh
Ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho biết: Thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trong đó có nội dung “thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) trong chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức thí điểm tại một số trường phổ thông từ năm học 2017 - 2018”, Sở GD&ĐT TP đã cụ thể hóa chỉ thị, triển khai thực hiện ở các trường trung học.
Qua từng năm học, nhiều trường chủ động sáng tạo đưa giáo dục STEM vào dạy học và bước đầu đạt kết quả nhất định. Với định hướng giáo dục STEM, kiến thức các môn học đã được xâu chuỗi lại, giáo dục liên môn được đẩy mạnh, dựa vào ứng dụng nền tảng các môn khoa học công nghệ, khoa học máy tính… và sự sáng tạo của GV, giáo dục STEM thực sự giúp HS “bước từ lớp học ra cuộc sống”, ứng dụng các kiến thức đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc sống. Đây là sự nỗ lực rất lớn của các nhà trường, phối hợp với các đơn vị hỗ trợ, với chủ trương xã hội hóa.
Để giáo dục STEM tiếp tục được đẩy mạnh ở các trường, ông Nguyễn Văn Hiếu cho rằng: Điều này đòi hỏi rất lớn sự quyết tâm, tâm huyết của người đứng đầu nhà trường. Các hoạt động giáo dục STEM cần được các trường xác định kế hoạch, định hướng rõ ràng. Bên cạnh đó, trường cần quan tâm, hỗ trợ công tác đào tạo, bồi dưỡng GV, hình thành mạng lưới GV để triển khai hiệu quả giáo dục STEM. “Mọi khó khăn chúng ta có thể khắc phục được nếu GV quyết tâm, chủ động, sáng tạo cùng với sự hỗ trợ của nhà trường”, ông Hiếu nói.
