Nhu cầu được học là rất lớn
Theo TS Nguyễn Hồng Sơn – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục thường xuyên, Bộ GD&ĐT: Trong công việc hằng ngày, mỗi người thường xuyên phải học tập để đáp ứng nhu cầu luôn thay đổi, phát triển của công việc. Cuộc sống ngày càng phát triển, đa dạng và phức tạp nếu không tiếp tục học tập thì chất lượng cuộc sống không những không được nâng lên mà thậm chí còn bị nghèo nàn một cách tương đối với những người xung quanh.
Học suốt đời thông qua các phương thức giáo dục chính quy, giáo dục không chính quy và phi chính quy, trong đó đặc biệt coi trọng tự học. Tuy nhiên, trong suốt cuộc đời của mỗi con người, thời gian học tại các nhà trường chính quy chỉ chiếm một phần nhỏ, phần lớn học theo giáo dục không chính quy, giáo dục phi chính quy và giáo dục không liệu trước.
Nền kinh tế tri thức đang phát triển theo xu thế cách mạng công nghiệp 4.0, các trường đại học đang đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu học tập liên tục cho mọi người. Do vậy, vấn đề đặt ra cho các trường đại học là làm thế nào phối hợp với các địa phương tổ chức tốt các hoạt động liên kết đào tạo đảm bảo đúng và đủ yêu cầu về “cung - cầu”. Ở nhiều địa phương, đặc biệt là các tỉnh miền núi đang cần tổ chức các lớp bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động và chuyển giao khoa học – kỹ thuật, hay những chuyên đề về kinh tế - xã hội.
Thực tế cho thấy, quan niệm học chỉ để tìm được việc, học một lần dùng cả đời, đi làm ổn định rồi thì không học nữa đến nay đã không còn ý nghĩa. Đã có không ít người có đi học một ngành nghề nào đó, nhưng việc làm lại không thích ứng và họ đã học tập chuyển đổi bằng cấp chuyên môn để thích ứng với công việc mới.
Nhiều khi công việc mới lại hoàn toàn không liên quan đến những kiến thức bằng cấp cũ, điều này cũng đồng nghĩa là người học phải làm mới mình hoàn toàn với những kiến thức, kỹ năng liên quan đến công việc mới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 một lần nữa khẳng định sự thay đổi về tư duy và cách làm việc, với việc học ngày nay mỗi người phải là cập nhật kiến thức mới, liên tục và thường xuyên để đáp ứng yêu cầu công việc và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nguyễn Toán – một trong 5 nhà cung ứng đá xây dựng lớn nhất nước, cho biết: “Tôi tốt nghiệp Khoa Lịch sử - Trường Đại học KHXH&NV (ĐHQG Hà Nội) khóa 40, những tưởng gắn bó với nghề nào đó liên quan đến lịch sử. Nhưng sau khi ra trường, tôi trở thành nhà kinh doanh đá. Những kiến thức của tôi là về đá và kinh doanh.
Tôi cho rằng, học tập và giáo dục người lớn là một thành tố cốt lõi của học tập liên tục và suốt đời, nhằm đáp ứng yêu cầu tốt nhất cho công việc. Tuy theo lĩnh vực chuyên môn của mỗi người, nhưng có ở các hình thức giáo dục và học tập, mục đích hướng tới là nhằm đảm bảo rằng mỗi người, theo nhu cầu công việc riêng đều có thể và nên tự học tập và tham gia học tập suốt đời để nâng cao trình độ và khả năng thích ứng cho mình”.
Các trường đại học đã làm gì?
Để xây dựng xã hội học tập, trong đó có việc đáp ứng nhu cầu học tập liên tục và suốt đời của người dân, Bộ GD&ĐT đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ thành lập: Trung tâm khu vực về học tập suốt đời của Tổ chức SEAMEO tại Việt Nam (SEAMEO CELLL), với nhiệm vụ nghiên cứu các vấn đề trong lĩnh vực học tập suốt đời và đẩy mạnh mối quan hệ với các đơn vị của các nước thuộc SEAMEO cũng như các tổ chức quốc tế khác liên quan.
Việc Trường Đại học Mở Hà Nội và Trường Đại học Mở TPHCM với chức năng chính là tổ chức đào tạo từ xa, đào tạo tại chỗ, đào tạo đa ngành nghề, đa cấp bậc, đa loại hình, đã và đang đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của người dân. Ngoài ra, nhiều trường đại học đã thành lập trung tâm đào tạo từ xa để triển khai hình thức đào tạo từ xa đối với tất cả các ngành học mà xã hội có nhu cầu nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người học.
Đến thời điểm này, nối dài cánh tay của các trường đại học, các trung tâm giáo dục thường xuyên các địa phương đã thực hiện tốt nhiều hoạt động liên kết, hỗ trợ và phát triển liên kết đào tạo trong việc đào tạo đại học vừa làm vừa học. Có thể nói, thông qua các hoạt động liên kết này, đã tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người ở mọi lứa tuổi được học tập thường xuyên, học tập suốt đời.
Trong đó cũng phải đặc biệt kể đến vai trò của Hội Khuyến học được tổ chức từ Trung ương đến địa phương với vai trò nòng cốt, liên kết, phối hợp vận động trẻ em đến trường, động viên khuyến khích học sinh, sinh viên học tập tốt, vận động nhân dân tham gia học tập thường xuyên trong hệ thống giáo dục tiếp tục (bao gồm những cơ sở giáo dục không chính quy và phi chính quy), phát triển giáo dục người lớn, thực hiện giáo dục cho mọi người, tạo điều kiện và cơ hội để ai cũng được học tập và học tập suốt đời.
