Hình ảnh vinh danh nhà thơ thế giới Tống Thu Ngân diễn ra tại Quảng Ninh vừa qua đã khiến dư luận “dậy sóng”. Nhưng đồng thời, cũng chỉ ra thói háo danh đã tới đỉnh điểm và sự yếu kém trong công tác quản lý văn hóa.

Những danh hiệu “khủng khiếp”

Mới đây, tại một sự kiện có tên “Lễ hội doanh nhân - Thương hiệu vàng đất Việt - Lãnh đạo tiêu biểu Việt Nam” diễn ra ở Hạ Long (Quảng Ninh), bà Tống Thu Ngân là một trong những người được vinh danh.

Nhưng đáng chú ý, người được vinh danh gắn với loạt danh hiệu “cồng kềnh”: Nhà thơ thế giới, Đại sứ quyền năng tâm tài đức, Đại sứ trọn đời - Chủ tịch hội đồng kỷ luật cấp cao Liên minh các nhà thơ thế giới, Phó Chủ tịch liên minh những người bảo vệ các nhà thơ thế giới, Chủ nhiệm nhiều CLB thơ trên thế giới và Việt Nam.

Sự việc trở thành đề tài được bàn tán xôn xao trên mạng xã hội. Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ tính xác thực của các danh xưng. Bên cạnh đó, một số ý kiến bất bình cho rằng đây là sự kiện “lố” quá mức, ảnh hưởng tới hình ảnh các nhà thơ chân chính.

Theo giới thiệu của MC chương trình, bà Tống Thu Ngân có bút danh Mimosa Tím, quê tỉnh Bến Tre, là cựu giảng viên Trường Đại học Sư phạm TPHCM. Đồng thời, chương trình cũng cho biết thời gian sáng tác thơ của bà Ngân bắt đầu từ năm 2016, đến nay đã có gần 1.100 bài thơ. Kể từ bài thứ 500 trở đi, bà xác định theo dòng thơ “ngụ ngôn tình”.

Trên phông nền sân khấu xuất hiện nhiều đơn vị truyền thông với danh nghĩa tổ chức, tài trợ, đồng hành cho sự kiện này. Trong đó, có cả Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), VTC, VTV, ANTV…

Để tìm hiểu thêm về nhà thơ Tống Thu Ngân, trên website Văn hóa thời đại (vanhoathoidai.vn) không ghi thông tin giấy phép - có bài “Nhà thơ Tống Thu Ngân (Mimosa Tím) rạng rỡ trên bục vinh danh” đăng ngày 10/5/2022, có đoạn: “Ngày 29/4 tại Văn phòng Chính phủ 37 Hùng Vương - Ba Đình - Hà Nội. Nhà thơ thế giới - nữ sĩ Tống Thu Ngân (Mimosa Tím)… Những cống hiến thơ, nhạc của nhà thơ Tống Thu Ngân (Minosa Tím) là không hề nhỏ cho nền thi ca Việt Nam và có sự ảnh hưởng lớn trên thế giới”.

Hình ảnh tại 'sự kiện chui' vinh danh nhà thơ thế giới Tống Thu Ngân.

Vinh danh kiểu… “coi trời bằng vung”

Ngay sau khi thông tin về sự kiện vinh danh “nhà thơ thế giới”, ông Phạm Mạnh Hùng - Phó Tổng giám đốc VOV khẳng định: “VOV không có cam kết cùng tham gia tổ chức hay bảo trợ cho những sự kiện như vậy. Gần đây có một số sự kiện đã tùy tiện sử dụng logo của VOV, gây ảnh hưởng uy tín. Chúng tôi cũng sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng có các biện pháp phù hợp để bảo vệ uy tín và thương hiệu của đài quốc gia”.

Vì sự kiện tổ chức tại TP Hạ Long nên ông Nguyễn Mạnh Hà - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Quảng Ninh giao thanh tra sở xác minh.

Theo đó, sự kiện được tổ chức vào ngày 22/12, nhưng đến ngày 26/12 đơn vị mới nhận được phản ánh về việc tổ chức sự kiện của Công ty Hằng Holy Group với các chuỗi hoạt động nói trên.

Thanh tra Sở Văn hóa và Thể thao Quảng Ninh đã tiến hành kiểm tra hồ sơ tổ chức sự kiện của Công ty CP Hằng Holy Group. Dù có văn bản xin phép và đề nghị phối hợp tổ chức chương trình.

Căn cứ các ý kiến tham gia, Sở Văn hóa và Thể thao đề nghị Công ty CP Hằng Holy Group cung cấp đầy đủ hồ sơ để thẩm định các hoạt động đảm bảo theo quy định. Tuy nhiên, công ty này tự triển khai tổ chức sự kiện khi chưa có văn bản hướng dẫn và sự chấp thuận đồng ý của cơ quan có thẩm quyền.

Ngày 27/12, Thanh tra Sở Văn hóa và Thể thao Quảng Ninh cho biết tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra, xác minh để xử lý theo quy định đối với Công ty CP Hằng Holy Group.

Trước sự kiện vinh danh “nhà thơ thế giới”, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cho rằng, đó là “sự mạo phạm cũng như nhạo báng thi ca và văn hoá”. Tuy nhiên, theo ông Nguyên, người được vinh danh đáng trách một thì đơn vị tổ chức đáng trách mười.

Đạo diễn Ngô Hương Giang lại đề cập đến đến thói háo danh, bất chấp nhận cả “danh hiệu chui”. Theo ông Giang, người làm thơ hoàn toàn có quyền thành lập các câu lạc bộ tự phát, nhưng không được tổ chức các cuộc thi nhằm tôn vinh hay trao giải cho ai đó nếu chưa có sự cho phép của cơ quan chức năng.

Ông Giang cũng cho rằng, “danh hiệu chui” đã tồn tại khá lâu. Điều đó phản ánh sự lỏng lẻo trong công tác quản lý văn học nghệ thuật, khiến giá trị của sản phẩm văn học nghệ thuật nói riêng và văn hoá nói chung bị suy giảm.

Đáng lo ngại, “danh hiệu chui” không chỉ tồn tại trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Thời gian gần đây, hàng loạt cuộc thi sắc đẹp với đủ mọi danh hiệu được tổ chức. Hoa hậu, á hậu, hoa khôi… từ lứa tuổi nhí cho đến trung niên nở rộ như nấm sau mưa. Và hầu hết các danh hiệu lẫn cuộc thi, không ai rõ được tổ chức thế nào.

Để khắc phục thói háo danh, theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn thì việc đầu tiên cần làm là phát huy những đức tính tốt đẹp của người Việt, tạo môi trường tích cực để phát triển văn hóa. Đồng thời, lên án những thói hư tật xấu háo danh, đánh giá thành công của mỗi cá nhân bằng năng lực, trí tuệ. Thêm vào đó, cần thể chế hóa, quy định cụ thể.