Những cảnh báo bị làm ngơ
Một quan chức Ấn Độ cho biết họ đã báo cho Delhi những tin tức tình báo đặc biệt khác thường trong khoảng thời gian vài tuần trước các vụ tấn công.
Một số trong các thông tin đó được lượm lặt từ các tài liệu thu được khi thẩm vấn nghi phạm IS bị bắt ở Ấn Độ. IS đã nhận trách nhiệm về các vụ tấn công chết chóc vào ngày Lễ Phục sinh vừa qua.
Trong một tuyên bố được công bố bởi hãng thông tấn Amaq của ISIS, nhóm này cho biết những kẻ tấn công là “chiến binh của nhà nước Hồi giáo”. Sự tham gia của một tổ chức nước ngoài đã giải thích cho việc vì sao mà nhóm cực đoan National Tawheed Jamath (NTJ) ở Sri Lanka đã bị đổ lỗi về các cuộc tấn công được coi như một trong những tội ác khủng bố tồi tệ ở quốc gia này.
Số lượng thương vong có thể còn tăng lên. Nhà chức trách cho biết còn có một khách sạn thứ tư cũng nằm trong số các mục tiêu, nhưng cuộc tấn công tại địa điểm đó đã thất bại. Các quan chức còn cho biết họ đã tìm thấy một quả bom ống chưa nổ ở gần sân bay quốc tế của Colombo.
Khi công tác điều tra tập trung lần theo dấu vết thủ phạm của các vụ đánh bom, thì nhiều người ở Sri Lanka tỏ ra vô cùng tức giận khi chính quyền nước này đã không chú ý đến các cảnh báo của cơ quan tình báo Ấn Độ.
Cảnh báo đầu tiên được đưa ra hơn hai tuần trước các cuộc tấn công. Đầu tuần qua, phát ngôn viên chính phủ Sri Lanka Rajitha Senaratne nói với các phóng viên rằng quan chức chính phủ Sri Lanka đã được cảnh báo về một âm mưu tấn công tự sát chống lại các nhà thờ và điểm du lịch Kitô giáo. Theo ông Senaratne, các cảnh báo này tiếp tục được lặp lại trước các cuộc tấn công hai ngày.
Kẻ chủ mưu lộ diện
Thông tin của Delhi đến từ cuộc thẩm vấn của một nghi phạm IS. “Trong khi chúng tôi đang điều tra các vụ án của IS, trong quá trình thẩm vấn một bị cáo, anh ta đã tiết lộ tên của một người đàn ông, Zahran Hashim, một trong những kẻ đánh bom tự sát và có liên quan đến NTJ”, nguồn tin tình báo ở Ấn Độ cho biết. “Nghi phạm nói rằng, anh ta đóng một vai trò trong phong trào cực đoan Hashim”.
Cái tên Hashim đã xuất hiện trên một bản ghi nhớ ngày 11/4 và được ký bởi Phó Tổng Thanh tra Cảnh sát Sri Lanka. Bản ghi nhớ chỉ ra rằng Hashim là cái tên được đặt cho người lãnh đạo của NTJ.
“Tình báo nước ngoài đã báo cáo rằng, thủ lĩnh của Tawheed Jamath - NTJ, Mohamed Cassim Mohamed Zahran, còn được gọi là Zahran Hashim và những kẻ dưới trướng - đã lên kế hoạch cho các vụ tấn công tự sát ở Sri Lanka”, bản ghi nhớ viết. Bản ghi nhớ này được lưu hành rộng rãi đến một loạt các văn phòng an ninh và một số bộ của chính phủ.
Hôm thứ Ba, một đoạn video do IS công bố cho thấy 8 người đàn ông thể hiện là những kẻ tấn công Sri Lanka đã thề cam kết trung thành với nhóm khủng bố. Trừ một người, còn tất cả những người đàn ông còn lại đều che mặt. Theo chú thích của hãng tin Amaq, người đàn ông không che mặt đó, được xác định là Zahran Hashim, đang “dẫn dắt” những kẻ dưới trướng thực hiện nhiệm vụ tàn khốc này.
Một quan chức cấp cao của Sri Lanka xác nhận người đàn ông không che mặt trong bức ảnh chính là Hashim. “Zahran là chủ mưu của những vụ tấn công này. Ông ta là người duy nhất”, Azath Salley, thống đốc tỉnh miền Tây Sri Lanka nói. “Ông ta là người tuyên truyền tư tưởng và khi ông ta nói chuyện với mọi người, rất nhiều người đã bị thuyết phục”, Salley cho biết.
Những tiếc nuối muộn màng
Một cựu quan chức Sri Lanka nói rằng việc không hành động kịp thời trước những tin tức tình báo nhận được về kế hoạch đánh bom của nhóm khủng bố là “sơ suất tội phạm”. Những cảnh báo cụ thể về loại mà Sri Lanka nhận được là “rất hiếm”, khiến cho việc không hành động kịp thời, cũng không lan truyền chúng rộng rãi hơn thậm chí không thể giải thích được.
Các quan chức Sri Lanka cho biết họ đã bắt giữ hàng chục nghi phạm trong hai ngày qua, nhưng họ thừa nhận rằng điều đó vẫn chưa đủ. Trong cuộc họp báo của Colombo, Thủ tướng Wickremeinghe nói với các phóng viên rằng “vẫn còn những kẻ mang theo chất nổ đang chạy trốn”.
Wickremeinghe cho biết việc điều tra đang có “tiến triển tốt”, nhưng “các nhà điều tra cần xác định tất cả các thủ phạm và xem xét mạng lưới của chúng”.
Ông cũng thừa nhận rằng, các cuộc tấn công có thể đã được ngăn chặn, nếu tin tức tình báo được chia sẻ đúng cách. “Nếu được biết, chắc chắn tôi đã có thể ngăn chặn những vụ tấn công vào nhà thờ và khách sạn”, ông nói.
Chín người đã phải ra tòa án sau khi bị bắt vì nghi ngờ cung cấp vật liệu được sử dụng trong các vụ đánh bom vừa qua. Những người này đã bị bắt tại Wellampitya, vùng ngoại ô phía Đông Bắc của Colombo. Theo giấy tờ tịch thu được, tất cả đều làm việc tại một nhà máy đồng trong khu vực.
