Trước thực tế này, thầy cô đưa lời khuyên giúp học sinh chọn nguyện vọng phù hợp, giảm thiểu rủi ro.
Cân nhắc kỹ các yếu tố
Tại tỉnh Đắk Nông, thông tin từ ông Trần Sĩ Thành - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, học sinh đăng ký tuyển sinh trường PTDTNT THCS và THPT huyện có 3 nguyện vọng (nguyện vọng trường PTDTNT THCS và THPT huyện và 2 nguyện vọng vào trường THPT trên địa bàn tuyển sinh).
Với trường THPT thực hiện phương thức thi tuyển, thí sinh đăng ký nguyện vọng 1 thi tuyển và nguyện vọng 2 vào các trường THPT xét tuyển trên địa bàn tuyển sinh. Học sinh đăng ký tuyển sinh vào trường THPT xét tuyển được đăng ký 2 nguyện vọng, đều vào trường xét tuyển trên địa bàn tuyển sinh. Thí sinh đã đỗ nguyện vọng 1 thì không xét nguyện vọng 2.
Đưa lời khuyên đến thí sinh khi đăng ký nguyện vọng vào lớp 10, ông Trần Sĩ Thành lưu ý cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố, như trường học mong muốn và năng lực học tập để đăng ký dự tuyển vào trường phù hợp. Các em cần tránh ngộ nhận về kết quả học tập nhưng không nên thiếu tự tin, có năng lực tốt nhưng lại không dám đăng ký vào trường mong muốn được học.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại Bến Tre diễn ra vào 5 - 6/6. Học sinh chọn nguyện vọng theo cụm tuyển sinh (mỗi cụm là các trường THPT trên địa bàn huyện, thành phố) khi nộp hồ sơ dự thi theo quy định của sở GD&ĐT. Mỗi thí sinh được đăng ký tối đa 3 nguyện vọng xét tuyển (theo thứ tự ưu tiên 1, 2, 3) trong cùng một cụm tuyển sinh. Thí sinh không đỗ nguyện vọng 1 thì bị trừ 2 điểm khi xét tuyển theo nguyện vọng 2, tương tự trừ 4 điểm khi xét tuyển vào nguyện vọng 3. Học sinh thi vào Trường THPT chuyên Bến Tre nếu không đỗ thì khi xét nguyện vọng 1 vào trường THPT không chuyên sẽ không bị trừ điểm.
Thầy Phan Trọng Hải - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ (Bến Tre) nhắc nhở học sinh 4 căn cứ quan trọng để quyết định đặt nguyện vọng, đó là: Điểm chuẩn trúng tuyển các năm trước của trường dự định đăng ký; khả năng học tập của bản thân; điều kiện đi học thuận lợi nếu trúng tuyển lớp 10; trường dự kiến đăng ký có lớp học gồm các môn lựa chọn mà mình mong muốn hay không, bởi việc lựa chọn các môn học phải phù hợp với định hướng học tập sau THPT.
Với việc đăng ký nguyện vọng vào lớp 10, thầy Nguyễn Phương Bắc - giáo viên Trường THCS Lâm Thao, Lương Tài (Bắc Ninh) khuyên thí sinh cân nhắc 4 yếu tố. Thứ nhất, cần tìm hiểu và phân tích thang điểm chuẩn vào trường THPT mà mình dự định đăng ký nguyện vọng trong những năm gần nhất. T
hứ hai, tham khảo ý kiến của thầy cô, gia đình; đồng thời đối chiếu với năng lực học tập của bản thân để có chọn lựa phù hợp, đạt được mục tiêu nguyện vọng đề ra. Thứ ba, sưu tầm và lựa chọn những tài liệu ôn tập phù hợp, chất lượng, phát huy năng lực tự học kết hợp với học ôn trên lớp. Cuối cùng, sau khi đăng ký nguyện vọng, học sinh cần xây dựng kế hoạch ôn tập nghiêm túc, quyết tâm cao, nỗ lực không ngừng để giành được kết quả cao nhất.

Những vấn đề thí sinh cần nắm rõ
Căn cứ quy định tuyển sinh vào lớp 10 tại Thanh Hóa, thầy Đào Văn Phúc - giáo viên Trường THPT Quan Sơn (huyện Quan Sơn) chia sẻ một số căn cứ học sinh chọn nguyện vọng, đó là: Số lượng học sinh lớp 9 trong huyện (thành phố), số chỉ tiêu tuyển sinh của các trường, điểm chuẩn các năm trước của trường, lực học và điểm đạt được qua nhiều lần thi thử (khảo sát) của bản thân...
Học sinh có thể chọn nguyện vọng vào trường THPT trong hay ngoài huyện (thành phố), miễn sao thấy điểm phù hợp với năng lực và việc đi lại có thể đáp ứng được. Ví dụ, học sinh ở thành phố có thể thi vào trường tại huyện lân cận với khoảng cách từ nhà đến trường không quá xa; hay nếu tỷ lệ “chọi” ở huyện này cao, học sinh có thể xem xét trường huyện khác gần nhà nhất mà điểm vào thấp, phù hợp với bản thân... Trong đăng ký nguyện vọng, các em cũng cần định hướng từ thầy cô và gia đình.
Liên quan đến nội dung này, thầy Trần Mạnh Tùng - giáo viên Toán (Cầu Giấy, Hà Nội) nhấn mạnh trước hết học sinh cần hiểu rõ quy chế tuyển sinh; cụ thể là các quy định về số lượng nguyện vọng được đăng ký, nguyên tắc xét tuyển của từng hệ (công lập, chuyên, song bằng, tư thục...), nắm vững quy định về khu vực.
Cùng với tìm hiểu điểm chuẩn của các năm trước để có cái nhìn tổng quan về mức độ cạnh tranh, thí sinh nên lựa chọn nguyện vọng hợp lý, theo cách sau:
Nguyện vọng 1: Trường phù hợp với năng lực, có điểm chuẩn gần hoặc nhỉnh hơn một chút so với dự kiến điểm thi của mình. Nguyện vọng 2: Trường có mức điểm thấp hơn một chút so với nguyện vọng 1 nhưng vẫn phù hợp. Nguyện vọng 3: Trường có điểm chuẩn thấp hơn nữa để đảm bảo cơ hội trúng tuyển (như phương án dự phòng, kiểu lọt sàng xuống nia). Lưu ý, không nên đăng ký tất cả trường có điểm cao hơn khả năng của mình hoặc chỉ chọn trường có điểm thấp hơn quá nhiều (không bỏ hết trứng vào 1 giỏ).
Các em cần cân nhắc điều kiện đi lại và môi trường học tập. Theo đó, chọn trường có khoảng cách di chuyển hợp lý, tránh mất quá nhiều thời gian đi lại ảnh hưởng đến sức khỏe và việc học. Tìm hiểu về chất lượng giảng dạy, cơ sở vật chất và các hoạt động ngoại khóa của trường. Tìm hiểu về sự phù hợp của trường với mong muốn học tập và rèn luyện bản thân.
Tự đánh giá năng lực bản thân để có quyết định phù hợp là việc không thể thiếu giúp quyết định lựa chọn đúng. Theo thầy Trần Mạnh Tùng, học sinh nên làm thử đề thi theo định dạng năm nay để ước lượng điểm số. Năm 2025, thi vào lớp 10 theo cấu trúc đề kiểu mới, thách thức hơn với học sinh.
Nếu học lực khá - giỏi, các em có thể cân nhắc trường chuyên, trường có điểm chuẩn cao. Nếu học lực trung bình - khá, nên ưu tiên trường phù hợp với sức học. Các em cũng nên tham khảo ý kiến từ thầy cô để có đánh giá chính xác hơn về khả năng của mình. Trong quá trình này, phụ huynh nên đồng hành, nhưng tôn trọng nguyện vọng và sở thích của trẻ.
Với yếu tố quan trọng nhất là sự chuẩn bị tốt cho kỳ thi, thầy Trần Mạnh Tùng khuyên học sinh ôn tập kỹ các môn thi, đặc biệt là môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ (hoặc môn thứ 3 khác). Cùng đó, quan tâm luyện đề và phân bổ thời gian hợp lý khi làm bài thi thử; có kế hoạch ôn tập cụ thể hằng ngày, hằng tuần và nghiêm túc thực hiện theo kế hoạch.
Việc chọn trường THPT không chỉ dựa vào điểm số mà cần cân nhắc nhiều yếu tố khác để đảm bảo phù hợp với năng lực, điều kiện gia đình và định hướng tương lai. Các em cùng với bố mẹ nên cân nhắc, thảo luận và phối hợp các tiêu chí để có lựa chọn chính xác, hiệu quả. - Thầy Trần Mạnh Tùng