Thông qua 26 nghị quyết và thông cáo chung
Thông tin về kết quả Đại hội đồng AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 nêu rõ, Đại hội đồng diễn ra trong 3 ngày từ 8 - 10/9/2020, đến nay đã thành công tốt đẹp, hoàn tất chương trình nghị sự đề ra.
Do tình hình đại dịch COVID -19 diễn biến phức tạp nên lần đầu tiên trong lịch sử 43 năm của AIPA, Đại hội đồng AIPA được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Điều đó cho thấy quyết tâm và nỗ lực của Quốc hội nước chủ nhà Việt Nam và các nghị viện thành viên AIPA khắc phục khó khăn, củng cố đoàn kết và hợp tác trên tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Ngân cho biết, mặc dù Đại hội đồng được tổ chức theo hình thức trực tuyến nhưng thành phần tham dự lần này có 30 nghị viện thành viên và các tổ chức quốc tế, gần 400 đại biểu, trong đó có 230 đại biểu là đại biểu Quốc hội. Đặc biệt, 10 nước thành viên ASEAN có 11 Chủ tịch Quốc hội tham dự, trong đó Thái Lan cả Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện; 14 Phó Chủ tịch Quốc hội tham dự. Cùng với các nghị viện thành viên, 11 nước quan sát viên đã đăng ký tham dự. Đặc biệt lần này có sự tham dự của Cố vấn Tổng Thư ký Liên hợp quốc, Tổng Thư ký IPU, Tổng thư ký AIPA, Phó Tổng thư ký ASEAN, Ban thư ký AIPA, và 4 tổ chức là đối tác của AIPA.
Tham dự ở đầu cầu Việt Nam trong buổi khai mạc có các đồng chí Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Đại hội đồng đã nhận được thông điệp quan trọng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng theo hình thức trực tuyến. Với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu tại phiên khai mạc.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, so với 3 kỳ Đại hội đồng lần trước, lần này Đại hội đồng đã tổ chức được cuộc họp của Ủy ban Chính trị và thông qua được 6 Nghị quyết. Đặc biệt sáng kiến của Quốc hội Việt Nam về việc tổ chức Hội nghị Nghị sĩ trẻ AIPA được các đại biểu đồng thuận cao và được đánh giá là nhân tố mới trong kỳ Đại hội đồng lần này, là dấu ấn lịch sử quan trọng trong việc hình thành cơ chế hội nghị dành cho các nghị sĩ trẻ AIPA. Các nước đồng thuận giao lại cho Ban thư ký AIPA và Ban thư ký nghị viện các nước tiến hành quy trình, thủ tục để năm tới đưa vào là một hoạt động chính thức của Đại hội đồng AIPA.
Cũng theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các chủ đề thảo luận tại Đại hội đồng là rất phù hợp; nội dung trao đổi phong phú, sát với tình hình thực tiễn; đặc biệt là về các biện pháp nhằm đối phó với đại dịch COVID-19 và khôi phục kinh tế sau đại dịch; tầm quan trọng của việc củng cố hòa bình, an ninh và hợp tác ở khu vực. Nhiều Đoàn nêu vấn đề hòa bình, an ninh, an toàn ở Biển Đông cần dựa trên luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật Biển 1982 UNCLOS; Tuyên bố về ứng xử các bên ở Biển Đông (DOC); nhất trí thúc đẩy để sớm ký kết Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Các ý kiến đều nhất trí về các ưu tiên của AIPA cũng như ASEAN là lấy người dân làm trung tâm, lắng nghe ý kiến người dân, tập trung giải quyết các khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra đối với người dân trên tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Đại hội đồng AIPA 41 đã thông qua 26 nghị quyết và thông cáo chung.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, cùng với thành công của các hoạt động đối ngoại quan trọng trong năm 2020 của Việt Nam như Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA, Ủy viên Không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, thành công của Đại hội đồng AIPA 41 đã góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam, của Quốc hội Việt Nam trên trường quốc tế. Các hoạt động trong năm Chủ tịch AIPA 2020 và đặc biệt là Đại hội đồng AIPA 41 cũng là điểm nhấn quan trọng trong hoạt động đối ngoại của Quốc hội khóa XIV.
Chủ động, phối hợp ứng phó kịp thời kiểm soát dịch bệnh
Trả lời câu hỏi của phóng viên về những cam kết, kế hoạch cụ thể của các Nghị viện thành viên trong việc hỗ trợ Chính phủ các nước phòng, chống dịch và phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 cho biết, đây là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm, tập trung thảo luận về nhiều khía cạnh khác nhau. Tất cả đều khẳng định, vai trò của các Nghị viện thành viên AIPA trong việc ủng hộ Chính phủ thực hiện kế hoạch phục hồi kinh tế sau đại dịch là rất quan trọng.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, Việt Nam chọn chủ đề cho Đại hội đồng AIPA 41 vào năm 2019, lúc đó chưa có đại dịch. Tuy nhiên, chủ đề của ASEAN và AIPA là gắn kết và chủ động thích ứng ngẫu nhiên lại thích hợp với tình hình thực tế. Đại hội đồng AIPA lần này thể hiện sự ủng hộ rất cao trong việc triển khai sáng kiến của ASEAN nhằm chủ động, phối hợp ứng phó, kịp thời kiểm soát dịch bệnh. Cụ thể là thành lập Quỹ phòng, chống dịch ASEAN, từng bước khôi phục hoạt động kinh tế trong trạng thái bình thường mới, trong đó có việc ban hành chính sách về giáo dục, việc làm, cải thiện hệ thống y tế công, giảm thiểu tác động của COVID-19 đến những ngành nghề chịu tác động mạnh nhất như giao thông, du lịch, bán lẻ… Các nghị viện thành viên cũng nhất trí thúc đẩy phát triển kinh tế số, tận dụng cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư để khắc phục bất lợi từ việc đóng cửa nền kinh tế, thực hiện giãn cách xã hội trong thời gian đại dịch COVID-19.
Đại hội đồng đã đưa ra khuyến nghị cho các Nghị viện thành viên phải tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý nhằm thúc đẩy thuận lợi hóa hoạt động thương mại, xây dựng chính sách đầu tư thông thoáng, bền vững, có trách nhiệm, bảo đảm an ninh lương thực, an ninh nguồn nước; nghiên cứu khuôn khổ luật pháp mới để ứng phó với đại dịch COVID-19 và các đại dịch khác; phát huy việc thực hành kinh tế tuần hoàn và sử dụng năng lượng tái tạo vì sự phát triển bền vững.
Tất cả ý kiến thảo luận đều hoan nghênh những nỗ lực từ phía các khuôn khổ hợp tác vùng, bao gồm khu vực Mê Công, thúc đẩy phát triển công bằng bền vững trong Cộng đồng ASEAN bằng cách gắn tăng trưởng tiểu vùng với sự phát triển toàn diện của cả khu vực ASEAN nhằm đạt được mục tiêu chung là thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên ASEAN. Đây là những cam kết nhằm hiện thực hóa chủ đề “Ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”.
Dấu ấn lịch sử quan trọng của Quốc hội Việt Nam
Liên quan đến câu hỏi về đánh giá sáng kiến của Việt Nam khi tổ chức Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA cũng như sự hưởng ứng của các Nghị viện thành viên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 cho biết, chiếm 1/3 trong tổng số trên 600 triệu dân của ASEAN nhưng chưa có tiếng nói của Nghị sỹ trẻ. Do đó, sáng kiến đề xuất cơ chế tiếng nói của các Nghị sỹ trẻ được vang lên tại các kỳ Đại hội đồng AIPA của Việt Nam được các nước hoan nghênh hưởng ứng. Tiêu biểu, báo cáo của Chủ tịch Nhóm Đại biểu quốc hội trẻ Việt Nam tại Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA ngày 8/9/2020 nhận được sự thống nhất cao của các nước thành viên.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, sáng kiến này của Việt Nam trở thành dấu ấn lịch sử quan trọng trong việc hình thành cơ chế hội nghị dành cho các Nghị sĩ trẻ AIPA của Quốc hội Việt Nam; là nhân tố mới trong kỳ Đại hội đồng lần này.
Việc đưa ra sáng kiến hình thành cơ chế hợp tác dành cho Nghị sỹ trẻ tại các Nghị viện, liên Nghị viện, góp phần khẳng định vai trò lịch sử, đóng góp quan trọng của thanh niên nói chung, Nghị sỹ trẻ nói riêng trong việc tham gia vào quá trình hoạch định chính sách phát triển từng quốc gia; khẳng định các Nghị sỹ trẻ AIPA là nhân tố quan trọng kết nối, thúc đẩy sự tham gia của giới trẻ vào tiến trình xây dựng, phát triển Cộng đồng ASEAN.
Trên cơ sở kết quả Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA lần này, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 cho biết, các Nghị viện thành viên tiếp tục bàn để thực hiện thủ tục; đưa Hội nghị Nghị sỹ trẻ trở thành cơ chế chính thức tại các Đại hội đồng, trước mắt tại Đại hội đồng AIPA 42.
Đồng thời, đại biểu của các Nghị viện nhất trí giao Ban Thư ký Nghị viện các nước thành viên, Ban Thư ký AIPA tiến hành quy trình, thủ tục để năm tới đưa vào là một hoạt động chính thức của Đại hội đồng AIPA; dự kiến xem xét thông qua tại Đại hội đồng AIPA 42 tại Brunei Darussalam.
Khẳng định sáng kiến của Việt Nam được AIPA ghi nhận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, kể từ nay, tại các kỳ Đại hội đồng AIPA sẽ có diễn đàn phản ánh tiếng nói của các Nghị sỹ trẻ, đại diện cho gần 220 triệu thanh niên, tương đương 1/3 dân số ASEAN. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tin tưởng, các Nghị sỹ trẻ góp phần chuyển tải ý chí, tâm tư, nguyện vọng của cử tri trẻ; đóng góp tích cực vào hoạt động AIPA nói chung, các Nghị viện thành viên AIPA nói riêng.
Nhiều sáng kiến có giá trị trong việc củng cố tổ chức của AIPA
Chia sẻ về cảm xúc khi là một trong hai nhà lãnh đạo của nghị viện các nước thành viên AIPA được trao tặng giải thưởng cống hiến xuất sắc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam dự AIPA 41 bày tỏ sự xúc động, tự hào khi là đại diện đầu tiên của Quốc hội Việt Nam được nhận giải thưởng cao quý của Hội đồng liên nghị viện ASEAN.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội khẳng định, Giải thưởng này là minh chứng cho nỗ lực không mệt mỏi không phải chỉ riêng cá nhân bà, mà là của Quốc hội Việt Nam, của nhân dân Việt Nam với ước mong đóng góp có hiệu quả vào việc tiếp tục xây đắp tình hữu nghị, đoàn kết, hợp tác, tin cậy lẫn nhau, hướng tới một nền hòa bình bền vững trong khu vực vì sự thịnh vượng, hòa bình cho các nước, người dân trong khối ASEAN.
Nhấn mạnh về những đóng góp của Việt Nam tại Đại hội đồng AIPA 41, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho rằng, Đại hội AIPA 41 là thành công lớn, là đại hội lịch sử vì lần đầu tiên được tổ chức theo hình thức trực tuyến. Đến nay, vị thế Quốc hội Việt Nam được nâng cao, lớn mạnh cùng AIPA. Suốt 25 năm qua, Quốc hội Việt Nam đã chủ động, tích cực tham gia các hoạt động của AIPA, tổ chức thành công 3 kỳ Đại hội của AIPO và AIPA. Quốc hội Việt Nam có nhiều sáng kiến có giá trị trong việc củng cố tổ chức của AIPA, đề xuất những lĩnh vực nóng bỏng mà AIPA cần thảo luận, đặc biệt coi trọng sự đóng góp của các nhà lập pháp trong tiến trình đảm bảo ASEAN thực thi được các nhiệm vụ để phát triển khu vực.
“Tôi tin tưởng, tới đây Quốc hội Việt Nam sẽ nhiều đóng góp thiết thực với AIPA, tiếp tục góp phần quan trọng với các nghị viện thành viên AIPA, tăng cường đoàn kết, thống nhất, nâng cao hiểu biết vì sự hợp tác và hạnh phúc của nhân dân”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh.
