Ký văn bản trái luật
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án "Vi phạm quy định về nghiên cứu, khai thác tài nguyên, rửa tiền, lợi dụng chức vụ…" xảy ra tại Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama (gọi tắt là Công ty Lilama), Công ty Apatit Việt Nam… liên quan đến nhiều cựu lãnh đạo tỉnh Lào Cai, như: cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Vịnh, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Doãn Văn Hưởng và nhiều Phó Chủ tịch UBND tỉnh này.
Kết luận của Cơ quan điều tra cho thấy, năm 2009, Công ty Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận để thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai (Lào Cai) trên phần diện tích đất rộng 3,77ha.
Trong quá trình san gạt, cơ quan chức năng xác định một phần diện tích của dự án trùng với khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit.
Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama, giao diện tích đất 3,77ha cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý, sử dụng.
Tháng 4/2012, từ đề xuất của Công ty Apatit Việt Nam, UBND tỉnh Lào Cai giao Công ty này cải tạo mặt bằng khu mỏ, nếu quá trình cải tạo mà có khoáng sản kèm theo thì được “thu hồi, vận chuyển để quản lý, sử dụng”.
Công ty Apatit Việt Nam sau đó thuê Công ty Lilama khai thác được hơn 167.000 tấn quặng.
Tháng 5/2012, ngay trong thời gian đang thực hiện hợp đồng với Công ty Apatit Việt Nam, Công ty Lilama đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai về đề nghị giao lại diện tích đất 3,77ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư dự án nhà hàng, khách sạn.
Tiếp đó, sau 3 tháng, UBND tỉnh Lào Cai ban hành văn bản yêu cầu Công ty Apatit Việt Nam bàn giao lại khu đất cho Công ty Lilama để lập dự án, quá trình thực hiện nếu còn khoáng sản thì Công ty Lilama được tận thu.
Từ chủ trương trên, Công ty Lilama lần lượt được cấp giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng.
Đến tháng 5/2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục có văn bản thể hiện “nếu kết quả phân tích có phát hiện quặng (kể cả quặng nghèo), giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận, thống nhất với Công ty Apatit Việt Nam để tập kết, quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật”.
Kết luận điều tra cho thấy, từ năm 2012 - 2015, Công ty Lilama và Công ty Apatit đã khai thác và tiêu thụ trái phép tổng cộng hơn 1,53 triệu tấn quặng apatit, trị giá hơn 610 tỉ đồng.
2 công ty đã thu lợi bất chính gần 368 tỉ đồng (Công ty Lilama hưởng lợi hơn 183,4 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam thu hơn 184,5 tỉ đồng).
Ngoài sai phạm của nhóm bị can thuộc doanh nghiệp, các cựu lãnh đạo, cán bộ UBND tỉnh Lào Cai bị xác định có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Theo kết luận điều tra, năm 2012, UBND tỉnh Lào Cai giao 3,77ha tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai thuộc khai trường 18 cho Công ty Lilama thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng.
Thực tế, diện tích khu đất này đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch quặng apatit tại Quyết định 28/2008. Đây là mỏ khoáng sản có quy mô công nghiệp, thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ TN&MT.
Thời điểm đó, với cương vị là Phó Chủ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Vịnh ký các văn bản 1744, 839 và 3805; cấp giấy chứng nhận đầu tư và các tài liệu khác không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật để Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác, tiêu thụ trái phép khoáng sản.
Theo Cơ quan điều tra, ông Vịnh đã ký các văn bản vi phạm có hệ thống, chỉ đạo xuyên suốt trong vụ án.
Khi các sở, ngành tham mưu, soạn thảo, trình các văn bản không đúng quy định, ông Vịnh đã không ngăn chặn, không chỉ đạo có biện pháp quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản.
Quà Tết 5 tỉ đồng
Đặc biệt, ngày 4/2/2013, Kiểm toán Nhà nước có văn bản kiến nghị và nêu rõ: Việc UBND tỉnh Lào Cai giao cho Công ty Apatit và công ty này giao cho Công ty Lilama cải tạo mặt bằng chống sạt lở kết hợp tận thu quặng apatit là trái quy định.
Tuy nhiên, ông Vịnh đã giải trình việc ký văn bản là đúng thẩm quyền và không trái quy định của Luật Khoáng sản.
Kết luận của Cơ quan điều tra cho thấy, vào dịp giáp Tết Nguyên đán năm 2015, khi đó ông Vịnh là Bí thư Tỉnh ủy, bị can Nguyễn Mạnh Thừa đã "biếu" ông Vịnh 5 tỉ đồng.
Theo Cơ quan điều tra, hành vi phạm tội của các bị can trong vụ án là nghiêm trọng và rất nghiêm trọng. Điều này gây thiệt hại đến tài sản Nhà nước, làm mất nguồn dự trữ tài nguyên khoáng sản quốc gia, ảnh hưởng đến tình hình an ninh, chính trị tại địa phương, gây bức xúc trong dư luận… nên cần xử lý nghiêm minh để răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.
Hiện công an đã kê biên, tạm giữ 4 thửa đất ở phường Bắc Cường, TP Lào Cai, cổ phần, xe ô tô BMW X6 của bị can Nguyễn Mạnh Thừa…
Các bị can khác cũng bị kê biên nhà đất và khắc phục một phần hậu quả. Công ty Apatit Việt Nam đã nộp lại số tiền thu lợi bất chính hơn 184,5 tỉ đồng.
Kết luận điều tra cho thấy, có 8 bị can bị đề nghị truy tố về tội vi phạm quy định về nghiên cứu thăm dò, khai thác tài nguyên, gồm: Nguyễn Mạnh Thừa (SN 1959, Giám đốc Công ty Lilama), Nguyễn Quang Huy (SN 1957, Tổng Giám đốc Công ty Apatit Việt Nam); Phạm Cao Khiêm (SN 1955, Phó Tổng Giám đốc Công ty Apaptit)....
7 bị can, gồm: Nguyễn Văn Vịnh (SN 1960), Doãn Văn Hưởng (SN 1956) từng là Phó Chủ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai; Nguyễn Thanh Dương (SN 1959, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai), Mai Đình Định (SN 1961, Giám đốc Sở TN&MT), Lê Ngọc Hưng (SN 1960, Giám đốc Sở Công Thương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai), Phan Văn Cương (SN 1963, Phó Giám đốc Sở Công Thương), Ngô Đức Hoàng (SN 1974, chuyên viên Văn phòng UBND tỉnh Lào Cai) bị đề nghị truy tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trong vụ án này, bị can Nguyễn Mạnh Thừa còn bị đề nghị truy tố về tội rửa tiền.
