Cuộc chạy đua về thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt ra với các đối tác thương mại lớn của mình hiện vẫn chưa bớt nóng khi liên tục có những diễn biến khó đoán trước.
Đối tác thương mại lớn nhất trên toàn cầu của Mỹ là Trung Quốc luôn đứng đầu về độ phức tạp trong việc thiết lập chính sách thuế quan mới của ông Trump. Trong một diễn biết mới nhất, Tổng thống Mỹ ngày 12/8 bất ngờ thông báo đã ký sắc lệnh gia hạn thêm một lần nữa việc hoãn áp thuế cao với Trung Quốc thêm 90 ngày.
Đây là động thái phản ánh việc dàn xếp một thỏa thuận thuế quan Mỹ - Trung thực sự phức tạp hơn so với các đối tác khác và không dễ có thể đạt được sự đồng thuận sớm giữa hai bên. Cuộc chạy đua thuế quan giữa hai bên được ông Trump chính thức “phát động” hôm 2/4 khi tuyên bố áp thuế đối ứng cao chưa từng có với Trung Quốc.
Sau đó hai nước liên tục có hành động ăn miếng trả miếng bằng cách nhiều lần nâng mức thuế lên hàng hóa của nhau, có lúc chạm ngưỡng 100% khiến căng thẳng thương mại leo thang. Đến đầu tháng 6, tình hình hạ nhiệt sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, mở ra các vòng đàm phán chuyên sâu giữa hai bên về thuế quan.
Các vòng đàm phán này chưa đi đến được thỏa thuận cuối cùng, nhưng cũng giúp đạt một số thỏa thuận sơ bộ và ngăn chặn trả đũa nhau. Hiện, thuế quan của Mỹ với hàng hóa Trung Quốc ở mức 30% và Trung Quốc áp 10% với hàng hóa Mỹ. Mức thuế này đạt được hồi cuối tháng 7 kéo dài đến 12/8 và vừa tiếp tục được Tổng thống Donald Trump gia hạn thêm 90 ngày đến 10/11.
Như vậy ít nhất trong vòng 3 tháng tới, cuộc chạy đua thuế quan giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc sẽ tạm dừng để tạo điều kiện cho một thỏa thuận lâu dài. Nhiều khả năng thỏa thuận thương mại như vậy chỉ có thể đạt được khi một cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung được tổ chức, dự kiến diễn ra vào trước cuối năm nay.
Trong khi đó, quá trình đàm phán thương mại giữa Mỹ và đối tác lớn nhất ở Nam Mỹ là Brazil lại đang diễn ra kém tích cực hơn. Bộ trưởng Thương mại Mỹ và Brazil có kế hoạch gặp nhau vào ngày 13/8 để bàn thảo về một thỏa thuận thuế song phương, nhưng giới chức Mỹ đã đột ngột hủy sự kiện này mà không có lời giải thích chi tiết.
Trước đó, hôm 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp áp đặt thuế quan với hàng loạt quốc gia, trong đó riêng Brazil tổng cộng các loại thuế phải chịu thuộc hàng cao nhất thế giới với mức lên tới 50%.
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva ngay sau đó tuyên bố nước này sẵn sàng đáp trả chính sách thuế quan của Mỹ, mở ra nguy cơ một cuộc chạy đua thuế quan tương tự như giữa Mỹ và Trung Quốc trước đó.
Sau đó, Brazil bắt đầu có tín hiệu tìm kiếm đàm phán với Mỹ và cử Bộ trưởng Tài chính Fernando Haddad khai thông thế bế tắc. Tuy nhiên, sự kiện khởi động tiến trình đàm phán thuế quan trực tiếp dự kiến diễn ra ngày 13/8 đã bị phía Mỹ hủy bỏ, đẩy cuộc chạy đua thuế quan giữa hai nước vào thế “chính thức khởi động”.
Một đối tác khác của Mỹ là Ấn Độ cũng đang phải chịu mức thuế nhập khẩu lên tới 50%. Tuy kim ngạch giữa hai nước này không đáng kể so với Mỹ và Trung Quốc, nhưng mức thuế quan này phần nào phản ánh mối quan hệ thương mại phức tạp giữa Mỹ với các nước lớn và không dễ giải quyết sớm như phần lớn các đối tác khác trên thế giới.
