Vì vậy, để có một lễ cúng rằm tháng bảy tại nhà đơn giản mà vẫn thành tâm, mỗi gia đình cần hiểu rõ nghi thức và ý nghĩa của Lễ Vu Lan và Lễ cúng ngày Xá tội vong nhân, từ đó có những hoạt động tâm linh ý nghĩa mà vẫn đảm bảo những quy tắc phòng chống dịch hiệu quả.
Ý nghĩa và các hoạt động của việc cúng rằm tháng bảy hàng năm
Tháng bảy (tính từ ngày mùng 1 tới hết tháng 7 âm lịch) được xem là những ngày xá tội vong nhân theo phong tục của người Á Đông. Trong tháng này, cửa địa ngục được mở ra tạo ân xá cho các vong linh không nơi nương tựa, không có nhà cửa hay thân nhân được xá tội, thoát sanh về cõi an lành.
Lễ cúng cô hồn trong những này tháng 7 âm lịch chính là hiện hữu của sự ân xá, chia sẻ và cầu mong điều tốt đẹp tới những vong linh ở cõi đọa đày.
Với ý nghĩa: Dù chúng sinh có phải đang trả nghiệp, đã gây ra nhiều tội ác thì hơn hết, họ vẫn xứng đáng được ân xá và hướng thiện và ấm lòng bằng các hoạt động tâm linh, lời niệm phật hay những lễ cúng đầy đồ ăn, quần áo... rất thành tâm của những con người biết cách chia sẻ với những người, vong linh đã khuất.
Ngoài ra ngày rằm tháng bảy cũng là dịp Lễ Vu Lan báo hiếu, nhắc gợi cho những người con nhớ tới công sinh thành giáo dưỡng của cha mẹ, tổ tiên mà về báo đáp.
Vào dịp này, thường diễn ra các hoạt động như thăm viếng, chăm sóc phần mộ của ông bà tổ tiên và người đã khuất để bày tỏ lòng tưởng nhớ tới những đấng sinh thành, đi chùa cầu an, cầu siêu cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ giúp cho những người đã khuất sớm được về cõi an lành và cầu sức khỏe, bình an cho những người còn ở bên cạnh mình.
Mỗi gia đình đều dâng lên tổ tiên những bữa cơm được trình bày, nấu nướng tỉ mỉ cẩn thận, và những mâm chúng sinh đầy ắp đồ ăn, xôi cháo, quần áo…nhằm thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn và nét đẹp trong đạo lành của dân tộc Việt.
Nghi thức trong Lễ Vu Lan và Cúng chúng sinh trong mùa dịch bệnh
Tuy nhiên trước sự phức tạp của dịch bệnh Covid-19, các hoạt động tâm linh đều hạn chế, đặc biệt các hoạt động đòi hỏi sự tập trung đông người như các lễ cầu siêu, phóng sinh…
Tuy nhiên có rất nhiều cách thức tổ chức mùa Lễ Vu Lan và Cúng xá tội vong nhân thực sự ý nghĩa mà vẫn đảm bảo những quy tắc phòng chống dịch bệnh.
Thành tâm nấu những món đơn giản hoặc nấu lễ chay
Để đảm bảo những yêu cầu trong phòng dịch bênh, tránh đi lại khi không cần thiết, việc mua sắm quá nhiều đồ ăn, đồ vàng mã không cần thiết sẽ có thể khiến khu chợ, khu mua sắm thêm nguy cơ tụ tập đông người và lây nhiễm cao.
Vì vậy hãy tận dụng những nguyên liệu đơn giản trong gia đình, nấu những bữa cơm chay để dâng lên ông bà tổ tiên tỏ lòng thành và sự tưởng nhớ tới cội nguồn, đặc biệt không cúng giấy tiền vàng mã, không sát sinh và không phân biệt chủng loại, số lượng hoa quả trong lễ cúng.
Các món đơn giản có thể dâng lên cúng trong mâm cơm chay, khoảng từ 3-5 món khác nhau, có thể như sau: cơm trắng, các món chế biến từ đậu phụ, rau củ quả nấu canh, các món từ nấm, các loại chè, bánh làm từ các loại bột, đậu (bánh trôi nước, bột loc…nguyên liệu rất dễ kiếm từ các gói bột, các loại hạt đóng gói sẵn). Mâm cơm vẫn đầy đủ và thịnh soạn bởi màu sắc từ các rau củ và đặc biệt việc tránh sát sinh cũng thể hiện được sự tôn trọng tới những người đã khuất khi thắp hương.
Việc đốt vàng mã, gửi đồ đạc bằng vàng mã nên lược bỏ trong nghi lễ. Việc lược bỏ vàng mã hoàn toàn không ảnh hưởng tới sự thành tâm của lễ cúng dâng lên gia tiên.
Với mâm cúng chúng sinh, các món đơn giản có thể lựa chọn như: gạo, muối, cháo trắng, bỏng ngô, bim bim, ngô, khoai sắn đã luộc chín, Xôi, bánh hay chè tự nấu, thau nước sạch… cũng là các món dễ mua hoặc chế biến.
Dâng lòng thành, đọc kinh Phật
Bên cạnh những đồ lễ thì tấm lòng thành của mỗi chúng ta trong mùa Lễ Vu Lan hay khi dâng lễ cúng chúng sinh mới là điều quan trọng nhất. Mâm cỗ cao đầy trịnh trọng, mà thiếu đi sự thành tâm hay chỉ là dâng thật nhiều đồ lễ cho người đã khuất để cầu lợi, để mong được phù hộ thật nhiều cho bản thân thì mâm cỗ đó cũng không có ý nghĩa bằng một lễ dâng đơn giản thành tâm.
Khi việc mua sắm đồ lễ, lương thực trong mùa dịch bị hạn chế. Các gia đình có thể lựa chọn nghi lễ tâm linh vô hình gửi tới ông bà tổ tiên, nhưng người đã khuất và vong linh không nơi nương tựa.
Nghi lễ này dù không phải mâm cỗ thịnh soạn, những ngôi nhà bằng vàng mã đồ sộ, chiếc điện thoại iphone… nhưng lại có ý nghĩa vô cùng to lớn tới sự tu tập, tạo phước báu và hồi hướng công đức cho gia tiên và các vong linh, được gọi là “minh Phật chi lý” nhằm hiểu rõ và ôn lại những lời dăn dạy Đức Phật trong kinh sách sau đó áp dụng tu tập theo lời dạy của Phật.
Vào Lễ Vu Lan, chúng ta nên chọn Kinh Vu Lan và Báo hiếu, Kinh A Di Đà, Kinh Địa Tạng hay Chú Đại Bi… để tụng cầu mong gia tiên, những người đã khuất được siêu độ, tích thêm công đức, phước báu và được khai thị bằng những lời giảng dạy của Phật mà giác ngộ, hướng tới những điều tốt đẹp và dần được đạo hóa, làm theo những điều lời dạy của Đức Phật mà bớt đi những tội lỗi đã gây ra, dần chuyển sang những cõi tốt lành mà tọa lạc.
Với chúng sinh, chúng ta có thể chọn những bài kinh mang ý nghĩa sám hối, giảm bớt những tội lỗi trên cõi trần, giúp siêu độ nơi họa ngục như Kinh cầu Siêu độ chúng sinh nơi địa ngục, chú đại bi, Phẩm quang mục cứu mẹ trong Kinh địa tạng…
