Hàn Quốc và Nhật Bản là đồng minh quân sự chiến lược truyền thống ở khu vực Đông Bắc Á nhưng tồn tại dai dẳng một số vướng mắc gốc rễ từ quá khứ mà cho đến nay vẫn chưa được khắc phục.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gây khó cho Hàn Quốc khi đòi nước này phải chi nhiều hơn cho việc được Mỹ bảo hộ an ninh. Cụ thể là chi cho việc Mỹ triển khai hàng chục nghìn binh lính trên lãnh thổ Hàn Quốc.
Cả Nhật Bản cũng bị ông Trump đòi phải trả giá cao hơn trước cho sự bảo hộ an ninh của Mỹ. Nhật Bản và Hàn Quốc đều bị ông Trump xô đẩy vào cuộc chiến thuế quan và đều phải trả giá cao để đổi lấy thỏa thuận thương mại mới với Mỹ.
Ông Trump vốn thường dễ dàng bất ngờ thay đổi quyết sách đối với cả đồng minh, đối tác hay đối thủ. Ở khu vực Đông Bắc Á, Hàn Quốc và Nhật Bản đều phải trực diện thách thức và đe dọa an ninh chung từ phía Trung Quốc và Triều Tiên nên đều phải dựa vào mối quan hệ liên minh quân sự với Mỹ.
Trong cùng tình cảnh như thế và lại còn là láng giềng gần của nhau, Hàn Quốc và Nhật Bản có lợi ích thiết thực và chiến lược lâu dài với việc hóa giải bất hòa, tăng cường liên thủ trong củng cố liên minh với Mỹ.
Kể từ khi Hàn Quốc và Nhật Bản thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với nhau hồi năm 1965 đến nay, ông Lee Jae Myung là Tổng thống Hàn Quốc đầu tiên sau khi nhậm chức thăm Nhật Bản trước khi thăm Mỹ.
Thứ tự ưu tiên này cho thấy hai điều. Thứ nhất, ông Lee Jae Myung đặc biệt coi trọng mối quan hệ của Hàn Quốc với Nhật Bản và coi việc hóa giải mọi bất hòa dai dẳng lâu nay giữa hai nước là khâu đột phá về đối ngoại.
Thứ hai, ông Lee Jae Myung muốn thống nhất quan điểm và phối hợp hành động với Nhật Bản trong cả ba vấn đề mấu chốt trên chương trình nghị sự của cuộc gặp với ông Trump là ứng phó Trung Quốc và Triều Tiên; với thương chiến thuế quan bảo hộ thương mại của ông Trump và ứng phó yêu cầu, đòi hỏi của ông Trump về tăng mức độ tài chính cho sự hiện diện trực tiếp của quân đội Mỹ trên lãnh thổ Hàn Quốc và Nhật Bản. Dựa vào nhau và đồng hành, Hàn Quốc - Nhật Bản sẽ tăng được thế trong xử lý quan hệ của từng bên với Mỹ ở thời ông Trump còn cầm quyền ở Mỹ.
Cái khó đối với ông Lee Jae Myung trong chuyến đi Mỹ này - đồng thời cũng là cái khó đối với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba - là phải giữ thế cân bằng tương đối giữa Mỹ và Trung Quốc. Củng cố và tăng cường liên minh quân sự với Mỹ nhưng đồng thời vẫn phải cải thiện, thúc đẩy quan hệ với Trung Quốc.
Trung Quốc chứ không phải Mỹ hiện là đối tác kinh tế, thương mại quan trọng nhất của Hàn Quốc và Nhật Bản. Càng phân rẽ được Trung Quốc với Triều Tiên thì sẽ càng có lợi cho Hàn Quốc và Nhật Bản. Nhưng đồng thời, cả ông Lee Jae Myung và ông Ishiba đều vẫn phải dựa cậy vào mối quan hệ liên minh quân sự với Mỹ để đối phó những thách thức và đe dọa an ninh từ phía Trung Quốc cũng như Triều Tiên.
Cái khó này tăng lên gấp bội đối với ông Lee Jae Myung và ông Ishiba khi ông Trump không kiên định, thiếu nhất quán trên nhiều phương diện trong chính sách, quyết sách đối với Trung Quốc và Triều Tiên. Tuy Hàn Quốc là đồng minh quân sự chiến lược truyền thống của Mỹ nhưng việc củng cố liên minh với Mỹ không dễ dàng gì đối với ông Lee Jae Myung trong chuyến đi Mỹ này.
