Cử hành trọng thể Lễ tang nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh

GD&TĐ - Hôm nay (3-5), Lễ tang đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, được cử hành trọng thể theo nghi thức Quốc tang.

Cử hành trọng thể Lễ tang nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh

Lễ viếng đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh bắt đầu từ 7 giờ đến 11 giờ; Lễ truy điệu từ 11 giờ cùng ngày tại Nhà tang lễ Quốc gia, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Cùng thời gian này, tại hội trường Thống Nhất - Thành phố Hồ Chí Minh và hội trường UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế cũng tổ chức Lễ viếng, Lễ truy điệu đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh. Lễ an táng từ 17 giờ cùng ngày tại Nghĩa trang Thành phố Hồ Chí Minh.

7h, ông Tô Quan Hanh - Cục Tuyên huấn, Tổng Cục Chính trị quân đội nhân dân Việt Nam mời các lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng gia đình ổn định vị trí để bắt đầu lễ viếng. Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình – Trưởng Ban tổ chức lễ tang tuyên bố lễ tang bắt đầu.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các vị nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước chuẩn bị vào viếng. Ảnh: Thế Đại
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các vị nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước chuẩn bị vào viếng. Ảnh: Thế Đại

Đứng đầu đoàn vào viếng có Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An…

Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Tổ chức Lễ tang đọc danh sách Ban Lễ tang nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh: TTXVN
 Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Tổ chức Lễ tang đọc danh sách Ban Lễ tang nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh: TTXVN

Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh sinh ngày 1-12-1920 tại xã Lộc An, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế; thường trú tại số nhà 5A Hoàng Diệu, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Tham gia hoạt động cách mạng năm 1937; vào Đảng Cộng sản Việt Nam tháng 5-1938. Nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khóa IV, V, VI, VII, VIII; Bí thư Trung ương Đảng khóa VII; Ủy viên Bộ Chính trị các khóa V, VI, VII, VIII; Thường vụ Bộ Chính trị khóa VIII; Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (từ tháng 9-1992 đến tháng 12-1997); Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (từ năm 1997 đến tháng 4-2001). Đại biểu Quốc hội các khóa VI, VIII, IX. 

Sau một thời gian lâm bệnh nặng, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước, tập thể các giáo sư, bác sĩ tận tình cứu chữa, gia đình hết lòng chăm sóc, nhưng do tuổi cao, bệnh nặng, đồng chí đã từ trần hồi 20 giờ 10 phút, ngày 22-4-2019 (tức ngày 18 tháng 3 năm Kỷ Hợi), tại số nhà 5A Hoàng Diệu, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.

Hơn 80 năm hoạt động cách mạng, đồng chí đã có nhiều đóng góp to lớn đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc. Đồng chí đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng; Huân chương Quân công hạng Nhất; Huân chương Chiến công hạng Nhất; Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

Đồng chí mất đi là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta.

Để tỏ lòng tưởng nhớ đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết định tổ chức tang lễ đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh với nghi thức Quốc tang.

Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh
 Đoàn đại biểu Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh
Đoàn Ban Chấp hành Trung ương Đảng do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đứng đầu vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Đoàn do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc làm trưởng đoàn.
Vòng hoa của đoàn mang dòng chữ “Vô cùng thương tiếc đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh”.
Đoàn Ban chấp hành Trung ương cúi đầu trong phút mặc niệm nguyên Chủ tịch nước. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đi một vòng quanh linh cữu, tiễn biệt Đại tướng Lê Đức Anh.
Ảnh: Thế Đại
Ảnh: Thế Đại
Đoàn Quốc hội do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đứng đầu vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh. Đại tướng Lê Đức Anh là vị Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên trở thành Chủ tịch nước.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thay mặt đoàn Quốc hội kính cẩn thắp hương, tiễn biệt Đại tướng Lê Đức Anh. Đoàn dành một phút mặc niệm trước linh cữu Đại tướng.

Đoàn Chủ tịch nước do Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh làm Trưởng đoàn vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh.

Cùng bước tới trước linh cữu có nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa, Nguyễn Thị Doan, Chánh Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung…
Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thắp hương và cùng đoàn Chủ tịch nước mặc niệm, đi vòng quanh linh cữu Đại tướng Lê Đức Anh tiễn biệt ông, vị tướng cuối cùng trực tiếp chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh.
Đoàn Chủ tịch nước do Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh làm Trưởng đoàn vào viếng
Đoàn Chủ tịch nước do Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh làm Trưởng đoàn vào viếng

Đoàn Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam do đồng chí Nguyễn Xuân Phúc – Thủ tướng Chính phủ làm trưởng đoàn vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh.

Ghi sổ tang, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc  bày tỏ vô cùng thương tiếc vị tướng tài ba, một nhà chỉ huy xuất sắc có tầm nhìn chiến lược. Nhà lãnh đạo tài năng, đức độ của Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta.

“Đồng chí là một chiến sĩ cách mạng kiên cường, được tôi luyện, trưởng thành qua các cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, có nhiều đóng góp to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả” – Thủ tướng viết và nhấn mạnh với 99 tuổi đời, hơn 80 năm tuổi Đảng, Đại tướng Lê Đức Anh đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và nhân dân ta. 

“Xin kính cẩn nghiêng mình, vĩnh biệt đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh- anh Sáu Nam kính mến!”

Ảnh: Thế Đại
     Ảnh: Thế Đại

Đoàn Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam do Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn làm trưởng đoàn vào viếng Đại tướng Lê Đức Anh

le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 4
Ông Trần Thanh Mẫn thắp hương trước linh cữu

* Đoàn Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng do Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng làm Trưởng đoàn đã vào kính viếng và chia buồn với gia quyến đồng chí Lê Đức Anh.

Đoàn Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng do Đại tướng Ngô Xuân Lịch làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đoàn Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng do Đại tướng Ngô Xuân Lịch làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc
Đoàn Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng do Đại tướng Ngô Xuân Lịch làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đoàn Văn phòng Chính phủ do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc
Đoàn Văn phòng Chính phủ do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng làm Trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đoàn Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an do đồng chí Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Đoàn Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ Công an do đồng chí Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.


Đoàn Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên-Huế do đồng chí Lê Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thừa Thiên-Huế làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Đoàn Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Thừa Thiên-Huế do đồng chí Lê Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thừa Thiên-Huế làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.


Đoàn đại biểu Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội do đồng chí Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hà Nội làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Đoàn đại biểu Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội do đồng chí Hoàng Trung Hải, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP Hà Nội làm trưởng đoàn vào viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Tới viếng và chia buồn cùng gia quyến Đại tướng Lê Đức Anh, còn có nguyên Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước: Trần Đức Lương, Nguyễn Minh Triết, Trương Tấn Sang; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; nguyên Chủ tịch Quốc hội: Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng, cùng nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước. Gia đình nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu gửi vòng hoa viếng Đại tướng Lê Đức Anh.

Vòng hoa của các Đoàn mang dòng chữ “Vô cùng thương tiếc đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh!”

Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đi vòng quanh linh cữu xúc động vĩnh biệt nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh, người đồng chí tận tâm, trách nhiệm, có nhiều đóng góp cho sự nghiệp của Đảng, của dân tộc Việt Nam.

Cũng trong sáng 3/5, nhiều đoàn đại biểu các bộ, ban, ngành, các tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó Đoàn đại biểu Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh Thừa Thiên-Huế, quê hương của nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh do đồng chí Nguyễn Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND dẫn đầu đã vào viếng đồng chí Lê Đức Anh.

Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen làm Trưởng đoàn vào viếng và chia buồn cùng gia quyến nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen làm Trưởng đoàn vào viếng và chia buồn cùng gia quyến nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen làm Trưởng đoàn vào viếng và chia buồn cùng gia quyến nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Chia sẻ niềm đau buồn và tổn thất cùng với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, nhiều đoàn đại biểu Đảng, Nhà nước, Chính phủ của nhiều nước anh em, bè bạn; các đại sứ, đại biện các nước, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam đã tới viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Đoàn đại biểu cấp cao Campuchia do Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Techo Hun Sen làm Trưởng đoàn; Đoàn đại biểu cấp cao Lào do Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Trung ương Mặt trận Lào xây dựng đất nước Saysomphone Phomvihane làm Trưởng đoàn; cùng các Đoàn đại diện Chính phủ Nhật Bản, Cuba, Ngoại giao đoàn... đã đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh.

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc
Các đoàn quốc tế đến viếng nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Cùng giờ với Hà Nội, ở đầu phía Nam đất nước, Lễ viếng nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh bắt đầu tại Hội trường Thống Nhất (quận 1). Đoàn đại biểu Thành ủy, HĐND, UBND, UB Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP HCM và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã nghỉ hưu tại thành phố, nguyên lãnh đạo thành phố là đoàn vào viếng.

le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 1

le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 2
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân dâng hương tại Hội trường Thống Nhất

le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 3

Cùng thời gian này, tại Hội trường UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cũng tổ chức Lễ viếng, Lễ truy điệu Đại tướng Lê Đức Anh.

le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 4
le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 5
Các đại biểu viếng Đại tướng Lê Đức Anh
le vieng nguyen chu tich nuoc le duc anh hinh 6

Đúng 10.45" Lễ truy điệu Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam được tổ chức trọng thể tại Nhà tang lễ Quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội).

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc lời điếu. Ảnh VGP/Nhật Bắc
 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc lời điếu. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đọc lời điếu:

“Kính thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam,

Thưa các vị khách quốc tế,

Thưa gia quyến đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh,

Thưa đồng bào, đồng chí,

Hôm nay, trong niềm xúc động và tiếc thương vô hạn, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng đồng bào, đồng chí và gia đình tổ chức trọng thể Lễ truy điệu và tiễn đưa đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nơi an nghỉ cuối cùng.

Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh là một nhà lãnh đạo xuất sắc, có uy tín lớn của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân ta; người đảng viên cộng sản kiên trung, suốt đời cống hiến, hy sinh vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân. Đồng chí mất đi là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân ta, đối với gia quyến của Đồng chí, để lại niềm tiếc thương đối với đồng bào, đồng chí, gia đình và bạn bè quốc tế.

Thưa đồng bào, đồng chí,

Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh (bí danh Nguyễn Phú Hoà; Sáu Nam), sinh ngày 01/12/1920, quê quán tại xã Lộc An, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Được thừa hưởng truyền thống yêu nước của quê hương và gia đình, Đồng chí đã sớm giác ngộ cách mạng; năm 1937 khi mới 17 tuổi, Đồng chí đã tham gia phong trào dân chủ ở Phú Vang, Thừa Thiên - Huế. Tháng 5/1938, Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam). Đồng chí luôn bám dân, bám địa bàn, hoạt động và xây dựng phong trào cách mạng ở cơ sở từ tỉnh Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, đến Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước.

Tháng 8/1945, Đồng chí tham gia Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu nước và chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc, đồng chí Lê Đức Anh luôn có mặt ở những địa bàn chiến trường trọng yếu, khó khăn, ác liệt. Đồng chí đã kinh qua các chức vụ từ cấp đại đội, chi đội, trung đoàn, Tham mưu trưởng Khu 7, Khu 8, Quan khu Sài Gòn - Chợ Lớn, Tham mưu phó Bộ Tư lệnh Nam Bộ, Phó Cục trưởng Cục Tác chiến, Cục trưởng Cục Quân lực - Bộ Tổng tham mưu, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong mọi hoàn cảnh, Đồng chí luôn vượt qua khó khăn, chỉ đạo tác chiến, xây dựng đoàn kết nội bộ, mở rộng vùng căn cứ, thể hiện phẩm chất cao quý của Bộ đội Cụ Hồ, của người chỉ huy, mưu trí, dũng cảm, quyết đoán, quyết thắng.

Trên cương vị là Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh miền Nam, Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh miền Nam, Tư lệnh Khu 9, Phó Tư lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh kiêm Tư lệnh cánh quân Tây Nam, Đồng chí đã trực tiếp tham gia và chỉ huy nhiều chiến dịch lớn, luôn thể hiện bản lĩnh của người chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, giữ vững thế tiến công, chủ động tấn công, lăn lộn với thực tế chiến trường để tìm ra những cách đánh hiệu quả, giảm hy sinh xương máu của chiến sĩ và đồng bào, góp phần cùng quân và dân ta giành được nhiều thắng lợi có tính chiến lược, như: Đánh bại cuộc hành quân mang tên Gian-xơn Xi-ti của Mỹ tấn công căn cứ của Trung ương Cục và Bộ Chỉ huy Miền ở Tây Ninh năm 1967, chống địch lấn chiếm, phá hoại Hiệp định Pa-ri năm 1973 trên địa bàn Khu 9, cuộc Tổng tiến công nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968, Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng nhiều tỉnh, thành phố có vị trí chiến lược, làm thay đổi cục diện chiến trường, tạo đà góp phần vào thắng lợi của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước tưởng niệm nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc
 Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước tưởng niệm nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Đại tướng Lê Đức Anh là một vị tướng trận mạc, một nhà chỉ huy xuất sắc, có tầm nhìn chiến lược, có chiến thuật tài tình và linh hoạt xử lý các tình huống phức tạp. Đồng chí là một trong hai sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam được phong hàm vượt cấp từ Đại tá lên Trung tướng. Cuộc đời binh nghiệp của Đại tướng gắn với nhiều chiến trường vào Nam ra Bắc và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả.

Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, Đồng chí là một trong những tướng lĩnh trực tiếp chỉ huy chiến trường và giành nhiều thắng lợi quan trọng, bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc và giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Đồng chí cũng là người trực tiếp thị sát, chỉ đạo và đóng góp quan trọng trong thực hiện chủ trương xây dựng thế trận phòng thủ vững chắc, quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Sau khi đất nước hòa bình, thống nhất, Đồng chí được Đảng, Nhà nước giao nhiều trọng trách, như: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Campuchia, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó Bí thư Đảng uỷ Quân sự Trung ương; là Ủy viên Trung ương Đảng các khóa IV, V, VI, VII, VIII; Bí thư Trung ương Đảng khoá VII; Ủy viên Bộ Chính trị các khóa V, VI, VII, VIII; Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị khóa VIII; Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam từ tháng 9/1992 đến tháng 12/1997; Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ năm 1997 đến tháng 4/2001; Đại biểu Quốc hội các khóa VI, VIII và IX.

Ở bất kỳ cương vị nào, Đồng chí luôn trăn trở, tìm tòi, tâm huyết với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, cùng tập thể lãnh đạo Đảng, Nhà nước có nhiều quyết sách quan trọng để tái thiết đất nước, khởi xướng công cuộc đổi mới, phá thế bao vây cấm vận, mở rộng quan hệ đối ngoại của đất nước; cùng Đảng uỷ Quân sự Trung ương, Bộ Quốc phòng tập trung xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng thế trận "chiến tranh nhân dân" và nền quốc phòng toàn dân, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước.

Khi giữ trọng trách Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, với tầm tư duy chiến lược, kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tác phong sâu sát, Đồng chí cùng lãnh đạo Đảng, Nhà nước đề ra và chỉ đạo triển khai thực hiện đường lối đổi mới toàn diện, đưa đất nước ta đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử, giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại, hội nhập quốc tế, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Hơn 80 năm hoạt động cách mạng, Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh đã có nhiều công lao to lớn và cống hiến xuất sắc đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, dân tộc ta, tuyệt đối trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Là cán bộ lão thành cách mạng, được tôi luyện, vào sinh ra tử, trưởng thành qua các cuộc kháng chiến và trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đồng chí luôn giữ vững ý chí, phẩm chất của người chiến sĩ cộng sản, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; không ngừng rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, nâng cao tri thức, sáng tạo, sắc sảo, quyết đoán và hành động quyết liệt trong mọi công việc.

Là một trong những nhà lãnh đạo chủ chốt tiêu biểu của Đảng, dù ở cương vị nào, Đồng chí cũng mang hết nhiệt huyết đóng góp nhiều ý kiến quan trọng vào những vấn đề lớn của đất nước. Đồng chí không ngừng phấn đấu, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; luôn thể hiện rõ phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ"; giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, đặt lợi ích của Đảng, Tổ quốc và Nhân dân lên trên hết. Đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh là một nhà chính trị, nhà quân sự tài năng; một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuộc đời hoạt động cách mạng của Đồng chí là tấm gương sáng để đồng bào, đồng chí, cán bộ, chiến sĩ cả nước yêu quý, kính trọng, học tập và noi theo.

Đối với đồng chí, đồng đội, Đại tướng Lê Đức Anh không phân biệt cấp bậc, chức vụ, sẵn sàng chia ngọt sẻ bùi, luôn quan tâm, chăm lo cho cán bộ, chiến sĩ và thực hiện chế độ, chính sách hậu phương quân đội. Đồng chí luôn gần gũi, chân tình, sâu sắc và nặng tình nghĩa với quê hương. Trong gia đình, Đồng chí là người chồng, người cha, người ông, người cụ mẫu mực, đức độ, giàu đức hy sinh và lòng nhân ái.

Với 99 tuổi đời, hơn 80 năm tuổi Đảng, đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Nhân dân ta. Đồng chí đã được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân chương, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế.

Kính thưa anh linh đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh,

Hôm nay, chúng tôi có mặt tại đây để bày tỏ lòng tiếc thương và tình cảm sâu sắc tiễn đưa Đồng chí về nơi an nghỉ cuối cùng. Chúng tôi nguyện đoàn kết một lòng, noi gương Đồng chí, cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ra sức phấn đấu, tiếp tục đi theo con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và các thế hệ cách mạng đi trước, trong đó có Đồng chí đã trọn đời cống hiến; kiên định chủ nghĩa Mác - Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; đẩy mạnh toàn diện và đồng bộ công cuộc đổi mới, vì một nước Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh".

Chúng tôi mãi mãi nhớ về Đại tướng Lê Đức Anh - anh Sáu Nam kính mến, người đồng chí thân thiết, chí tình, một vị tướng tài ba, một nhà lãnh đạo xuất sắc, một nhân cách đức độ, giản dị, gần gũi.

Trong giờ phút tiếc thương và xúc động này, chúng tôi xin trân trọng gửi đến toàn thể gia quyến đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh lời chia buồn sâu sắc nhất trước nỗi đau thương, mất mát không gì bù đắp được.

Xin kính cẩn nghiêng mình vĩnh biệt đồng chí Đại tướng Lê Đức Anh - Anh Sáu Nam kính mến của chúng ta!”

Ông Lê Mạnh Hà thay mặt gia đình phát biểu cảm tạ. Ảnh VGP/Nhật Bắc
 Ông Lê Mạnh Hà thay mặt gia đình phát biểu cảm tạ. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Sau khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc lời điếu, ông Lê Mạnh Hà đã thay mặt gia đình nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh phát biểu cảm tạ.

Tiếp đó con trai nguyên Chủ tịch nước, Đại tướng Lê Đức Anh nói lời tiễn biệt: Thưa ba, ba đã sống một cuộc sống kiên cường của người chiến sĩ và bình dị như bao người dân khác. Vượt qua 4 cuộc kháng chiến và 3 cơn bạo bệnh, ba đã sống đến 100 tuổi.

Yêu thương, nghị lực, may mắn và sức sống phi thường đã giúp ba sống thật lâu và thực sự có ích cho đời. Thế nhưng quy luật của muôn đời đã đưa ba đi mãi mãi.

Gia tài của ba để lại cho con cháu thật đồ sộ và quý giá, đó là là trái tim nhân hậu của con người dũng cảm, yêu thương và vị tha, nhân hậu.

Chúng con thật vinh dự và tự hào được nhận món quà quý giá đó. Cảm ơn ba, chúng con chào ba, ba về bên mẹ, bên bạn bè thời kỳ khói lửa và thời bình yên. Vĩnh biệt ba!

Sau lễ truy điệu, linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh được di chuyển ra linh xa.

Ảnh: Thế Đại
                                                                               Ảnh: Thế Đại
Ảnh: Thế Đại
                                                                                        Ảnh: Thế Đại 

Đoàn tang lễ di quan Đại tướng Lê Đức Anh đi theo lộ trình các tuyến đường từ Nhà tang lễ số 5 Trần Thánh Tông ra đường Lê Thánh Tông - Tràng Thi - Điện Biên - Nguyễn Tri Phương - Phan Đình Phùng - Hoàng Diệu - Điện Biên - Độc Lập - Hoàng Văn Thụ - Hùng Vương - Âu Cơ - Nghi Tàm - Võ Nguyên Giáp vào Sân bay Nội Bài.

Theo kế hoạch, 15 giờ ngày 3/5, linh cữu nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh được ban tổ chức và gia đình đưa từ Hà Nội vào đến sân bay Tân Sơn Nhất. Sau đó, đoàn linh xa sẽ đưa linh cữu di chuyển ngang Bộ Tư lệnh Quân khu 7, nhà riêng nguyên Chủ tịch nước ở đường Pasteur, TP HCM rồi về Nghĩa trang thành phố.

TÓM TẮT TIỂU SỬ ĐỒNG CHÍ ĐẠI TƯỚNG LÊ ĐỨC ANH,

nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nguyên Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam

Đồng chí Lê Đức Anh (bí danh Nguyễn Phú Hòa; Sáu Nam), sinh ngày 1-12-1920; quê quán: Xã Lộc An, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế; thường trú tại số nhà 5A Hoàng Diệu, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội. Tham gia hoạt động cách mạng năm 1937; vào Đảng tháng 5-1938.

QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC

Năm 1937, đồng chí tham gia phong trào dân chủ ở Phú Vang (tỉnh Thừa Thiên Huế); tháng 5-1938, đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương.

Năm 1939 - 1943, địch khủng bố mạnh, mất liên lạc, đồng chí vào Hội An, Đà Lạt, Lộc Ninh, Thủ Dầu Một tham gia hoạt động trong các hội Ái hữu.

Tháng 3-1944, đồng chí bắt liên lạc được với tổ chức và được giao nhiệm vụ hoạt động trong các nghiệp đoàn cao su ở Lộc Ninh, Quảng Lợi, Xa Can, Xa Cát.

Đầu năm 1945, đồng chí được giao nhiệm vụ tổ chức lực lượng trung kiên trong các nghiệp đoàn, chuẩn bị đấu tranh võ trang.

Tháng 8-1945, đồng chí được phân công phụ trách chỉ huy khởi nghĩa giành chính quyền ở các đồn điền cao su và hai huyện Hớn Quản, Bù Đốp, tỉnh Bình Phước. Thời gian này, đồng chí tham gia Quân đội, chỉ huy giành chính quyền ở Lộc Ninh, tham gia tỉnh uỷ lâm thời, phụ trách quân sự phía Bắc tỉnh Thủ Dầu Một.

Tháng 11-1946 đến tháng 10-1948, đồng chí làm Chính trị viên Chi đội 1 (sau là Trung đoàn 301), Trung đoàn Uỷ viên, Tỉnh uỷ viên Thủ Dầu Một.

Tháng 10-1948 đến tháng 12-1948, đồng chí làm Tham mưu trưởng Khu 7, Quân khu Uỷ viên.

Tháng 1-1949 đến tháng 10-1949, đồng chí làm Tham mưu trưởng Khu 8, Quân khu Uỷ viên.

Tháng 11-1949 đến tháng 5-1950, đồng chí làm Tham mưu trưởng Quân khu Sài Gòn - Chợ lớn, Quân khu Uỷ viên.

Tháng 6-1950 đến tháng 12-1950, đồng chí làm Tham mưu trưởng Khu 7.

Tháng 1-1951, đồng chí làm Tham mưu phó Bộ Tư lệnh Nam Bộ.

Tháng 5-1955, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Phó Cục trưởng Cục Tác chiến, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam.

Tháng 10-1957, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Cục phó thứ nhất Cục Quân lực, Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tháng 12-1958, đồng chí được Đảng, Nhà nước phong quân hàm Đại tá Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tháng 8-1961, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Cục trưởng Cục Quân lực, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tháng 8-1963, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tháng 8-1965, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh miền Nam , Uỷ viên Quân uỷ Miền.

Năm 1968, đồng chí giữ chức Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh miền Nam , Uỷ viên Quân ủy Miền.

Năm 1969, đồng chí giữ chức Tư lệnh Khu 9, Phó Bí thư Khu ủy.

Năm 1974, đồng chí giữ chức Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh miền Nam , Ủy viên Quân ủy Miền. Đồng chí được Đảng, Nhà nước thăng quân hàm từ Đại tá lên Trung tướng Quân đội nhân dân Việt Nam (tháng 4/1974).

Năm 1975, đồng chí giữ chức Phó Tư lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh kiêm Tư lệnh cánh quân Tây Nam .

Tháng 5-1976, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Tư lệnh Quân khu 9, Bí thư Quân Khu ủy.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (tháng 12-1976), đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng.

Tháng 6-1978, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 7, Uỷ viên Thường vụ Quân uỷ Trung ương.

Tháng 1-1981, đồng chí được Đảng, Nhà nước thăng quân hàm Thượng tướng Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tháng 6-1981, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng kiêm Tư lệnh Quân tình nguyện Việt Nam tại Cam-pu-chia.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (tháng 3-1982), đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị.

Tháng 12-1984, đồng chí được Đảng, Nhà nước thăng quân hàm Đại tướng Quân đội nhân dân Việt Nam .

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (tháng 12-1986), đồng chí được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị, giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.

Tháng 2-1987, đồng chí được bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó Bí thư Đảng ủy Quân sự Trung ương.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII (tháng 6-1991), đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng.

Tháng 9-1992, tại Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá IX, đồng chí được bầu giữ chức Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII (tháng 6-1996), đồng chí tiếp tục được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được Ban Chấp hành Trung ương bầu vào Bộ Chính trị, làm Thường vụ Bộ Chính trị.

Tháng 12-1997, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ tư khoá VIII, đồng chí xin thôi tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng, thôi giữ chức Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được Ban Chấp hành Trung ương Đảng suy tôn làm Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng đến tháng 4-2001.

Đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng các khoá IV, V, VI, VII, VIII; Bí thư Trung ương Đảng khoá VII; Uỷ viên Bộ Chính trị các khoá V, VI, VII, VIII; Thường vụ Bộ Chính trị khoá VIII; Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (từ tháng 9-1992 đến tháng 12-1997); Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng (từ năm 1997 đến tháng 4-2001); Đại biểu Quốc hội các khoá VI, VIII, IX.

Do có công lao to lớn đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc, đồng chí được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng; Huân chương Quân công hạng Nhất; Huân chương Chiến công hạng Nhất; Huy hiệu 80 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác của Việt Nam và quốc tế. 

Báo GD&TĐ sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về Lễ viếng...

Tin tiêu điểm

Đừng bỏ lỡ

Học sinh Trường PTDTBT Tiểu học xã Nậm Ban, Mèo Vạc (Hà Giang). Ảnh minh họa: Nguyễn Lâm

Nỗi sợ của người thầy!

GD&TĐ - Bao giờ các bậc thầy cô giáo mới được quyền giáo dục con trẻ như chính cha mẹ giáo dục con cái “thương cho roi cho vọt”...

Nhiều năm dạy học ở miền núi, cô Hải luôn tận tâm với học sinh. Ảnh: NVCC

'Bắc nhịp cầu' giúp trò miền núi

GD&TĐ - Dạy học ở địa bàn vùng sâu, xa nhiều năm, nữ nhà giáo ở Quảng Trị luôn trăn trở khi nhận thấy học sinh thiếu thốn nhiều mặt...

Trà từ lõi ngô của nhóm sinh viên Đại học Duy Tân.

Sinh viên chế biến trà từ lõi ngô

GD&TĐ - Trà từ lõi ngô thơm ngon, giàu chất oxy hóa, vị ngọt thanh, không sinh năng lượng, tốt cho người tiểu đường, người ăn kiêng là sản phẩm của nhóm SV ĐH Duy Tân.

Arsenal tổn thất lớn

Arsenal tổn thất lớn

GD&TĐ - Bukayo Saka sẽ phải ngồi ngoài "nhiều tuần" vì chấn thương nghiêm trọng trong trận Arsenal thắng Crystal Palace 5-1 ở vòng 17 Ngoại hạng Anh.

Su-34 và Su-57 mới đi vào trực chiến

Su-34 và Su-57 mới đi vào trực chiến

GD&TĐ - Bộ Quốc phòng Nga đã nhận được bàn giao máy bay ném bom chiến đấu Su-34 và máy bay chiến đấu Su-57, theo Tập đoàn nhà nước Rostec.