Đây là lần đâu tiên kể từ khi Luật Đặc xá được sửa đổi vào năm 2018, Chủ tịch nước quyết định đặc xá nhằm thực hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước và truyền thống nhân đạo của dân tộc đối với người phạm tội bị kết án phạt tù, khuyến khích họ phấn đấu học tập, rèn luyện tiến bộ trở thành người có ích cho xã hội.
Theo Quyết định của Chủ tịch nước, trong dịp Quốc khánh năm nay (2/9/2021), Nhà nước sẽ thực hiện đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân. Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2021.
Người chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn sẽ được xét đặc xá nếu có nhiều tiến bộ, ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.
Đặc xá cũng áp dụng với đối tượng đã chấp hành án phạt từ ít nhất 1/2 thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn. Nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.
Đồng thời, người bị kết án phạt tù về tội tham nhũng nhưng đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự… cũng thuộc diện đối tượng được đặc xá dịp này.
Trong thành phần đặc xá năm nay cũng có những người đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù, có xác nhận của trại giam, trại tạm giam, cơ quan thì hành án hình sự công an cấp huyện hoặc cơ quan có thẩm quyền khác,…
Người đang mắc bệnh hiểm nghèo; người khi phạm tội dưới 18 tuổi; người đủ 70 tuổi trở lên. Người có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình. Phụ nữ có thai hoặc có con dưới 36 tháng tuổi đang ở với mẹ trong trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ,… cũng được xét đặc xá năm nay.
Bên cạnh đó, các trường hợp không được đề nghị đặc xá gồm: Bị kết án tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu vật phẩm chống nhà nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam,…
Đối với những người có 2 tiền án trở lên; người bị kết án phạt tù về tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, xâm phạm an ninh quốc gia; người phạm tội giết người có tổ chức; giết người có tính chất côn đồ, cố ý gây thương tích có tính tổ chức hoặc có tính côn đồ hoặc phạm tội nhiều lần đối với một người hoặc một lần với nhiều người hoặc dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; hiếp dâm có tính loạn luân,… Cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản có tổ chức,… cũng là những trường hợp không được đặc xá.
