Hơn 4 triệu đồng combo giáo án, bài tập

Chuẩn bị bước vào năm học mới 2023 - 2024, với mỗi giáo viên, để bài giảng đạt được chất lượng thì sự hỗ trợ của giáo án giảng dạy là điều vô cùng cần thiết.

Có cầu ắt có cung, thời gian gần đây, những “quầy hàng” giáo án đủ các môn học tại “chợ” giáo án lại xuất hiện trở lại trên mạng xã hội.

Giáo án thường được quảng cáo “sát với chương trình”, “độc quyền”, “sáng tạo” với đầy đủ các hình thức, từ giáo án Word, giáo án trình chiếu PowerPoint, phiếu thu hoạch bài cuối tuần đến chương trình tổng phụ trách.

Ngoài ra còn có các tài liệu dạy thêm, thư viện kiểm tra và đề thi thử...

Trong vai người có nhu cầu mua giáo án môn Vật lý, phóng viên truy cập vào nhóm Facebook “GIÁO ÁN VẬT LÝ” có hơn 12 nghìn thành viên do tài khoản Nguyễn Bích Nhung quản lý.

Chủ nhân Facebook này giới thiệu từng học Sư phạm Vật lý tại Đại học Quy Nhơn. Có hàng loạt “menu” sản phẩm rõ ràng cho các chương trình giáo dục Vật lý trong năm học mới hiện ra.

Sau một quá trình trao đổi thông tin, tài khoản gửi hàng loạt thông tin về cách thức mua bài giảng cũng như những lưu ý khi sử dụng dịch vụ.

Theo báo giá, một bộ giáo án Vật lý 11 của bộ sách Cánh diều gồm bản Word, PowerPoint và bài tập hiện có giá là 4,6 triệu đồng, nhưng đang có chương trình khuyến mại nên giảm còn 4,3 triệu đồng.

Trước khi chuẩn bị “chốt đơn”, người này dặn kỹ lưỡng về quy định: “Nếu cảm thấy giá cao, có thể lập nhóm 10 người mua chung, nhưng chỉ sử dụng giáo án cho mục đích cá nhân, không chia sẻ cho bất kỳ ai. Nếu vượt quá 10 người trong nhóm mình lập ra để mua chung giáo án sẽ bị khóa tài khoản”.

Tài khoản này cho rằng, các giáo án được quảng cáo biên soạn kỹ càng, sáng tạo và hấp dẫn. Chính vì vậy, việc “lách luật” để chia sẻ với những người không mua là không tôn trọng thành quả lao động.

Khi đã mua giáo án, tài khoản khẳng định sẽ hỗ trợ thêm cho giáo viên soạn các tài liệu, bài giảng đặc biệt khi có tiết dự giờ hoặc thao giảng.

“Mình sẽ gợi ý những ý tưởng và giải đáp thắc mắc, đây là dịch vụ không tính phí. Nếu bạn khoán luôn cho mình làm thành một tiết dạy hoàn chỉnh thì sẽ mất phí”, tài khoản này nói.

Từng bỏ ra hơn 4 triệu đồng để mua một combo giáo án và bài tập soạn sẵn để tham khảo trong nhóm do tài khoản Nguyễn Bích Nhung quản lý, thầy giáo N.Đ.H., nhận về một tập giáo án khá sơ sài, chung chung.

“Lúc bắt đầu nhắn tin, bên kia họ nắm được tâm lý phải soạn giáo án 4 bước (theo Công văn 5512/BGDĐT-GDTrH về việc xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường) rất mất thời gian, khó, khổ, dài dòng, nên họ giới thiệu mình mua giáo án và bài tập của họ.

Chỉ vài triệu đồng, kèm theo hỗ trợ trong quá trình giảng dạy. Mình mua về rồi thì ngã ngửa vì không được như mong muốn”, thầy H chia sẻ.

Menu giáo án do tài khoản Nguyễn Bích Nhung quảng cáo.

Kinh doanh giáo án có liên quan đến bản quyền

Thầy N.Đ.H. nhận thấy, sự lo ngại lớn của rất nhiều giáo viên khi mua giáo án online là vấn đề chất lượng, do không được cơ quan chuyên môn kiểm chứng.

Khi bỏ ra số tiền gấp 10 lần một quyển sách do nhà xuất bản phát hành, việc bán và mua sẽ được kiểm soát như thế nào?

Giáo án hiện nay được thực hiện theo công văn định hướng của Bộ GD&ĐT nên những giáo án được bán ra thị trường là bản quyền “chất xám” của tác giả hay chỉ là những người “rảnh rỗi” tổng hợp lại?

PGS.TS Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa các Khoa học giáo dục (Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội), nhìn nhận, đội ngũ soạn giáo án online phục vụ cho việc mua, bán đã vô tình tạo ra sự lười biếng cho các giáo viên.

Hơn nữa, hệ lụy từ việc dùng giáo án online sẽ dẫn đến sự sai lệch trong quá trình giảng dạy.

“Giáo viên không bỏ ra lượng thời gian cần thiết để thấu hiểu văn bản, đánh mất đi sự sáng tạo, phản biện. Thầy cô không cố gắng tạo cho mình phẩm chất kiên trì biên soạn, năng lực đọc hiểu, đánh giá văn bản thì làm sao có đủ khả năng bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho học sinh”, PGS.TS Trần Thành Nam đánh giá.

Nhìn nhận ở góc độ pháp lý, luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật Tinh Thông, cho rằng, việc kinh doanh giáo án có liên quan chặt chẽ tới vấn đề bản quyền tác giả.

Trong khi đó, quyền tác giả là một trong những quyền được pháp luật bảo vệ quy định tại Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2019.

Do vậy, nếu có căn cứ cho rằng việc kinh doanh giáo án là vi phạm pháp luật, chủ thể vi phạm tuỳ vào tính chất, mức độ, hành vi có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Theo luật sư Bình, giáo án giảng dạy là một phần quan trọng, mang tính cá nhân của giáo viên trong quá trình giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, việc mua, bán giáo án soạn sẵn có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường giáo dục.

“Việc sử dụng giáo án soạn sẵn không chỉ làm mất đi tính cá nhân và sáng tạo của giáo viên, điều này còn làm cho họ thiếu linh hoạt trong quá trình giảng dạy. Hệ quả dẫn đến việc giảng dạy không phản ánh được sự đa dạng và tạo được động lực cho học sinh… từ đó ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và hiệu quả học tập”, luật sư Bình chia sẻ.