“Mang danh hộ nghèo nhiều năm xấu hổ lắm”
Xung phong thoát nghèo là cụm từ không xa lạ trong văn bản, nhưng lại xa xôi ở không ít địa bàn dân cư miền núi. Bởi ra khỏi diện hộ nghèo sẽ không còn được thụ hưởng những lợi ích từ chính sách ưu đãi. Vì vậy, đa phần tâm lý người dân không muốn thoát nghèo dù trên thực tế họ không còn nghèo nữa. Thế mà những người dân một số xã ở Mường Lát đã dám vượt “lằn ranh” đó.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Phan Văn Liều (bản Suối Tút, xã Quang Chiểu) khi ông đang tất bật làm nhà. Căn nhà mái Thái trị giá gần 1 tỷ đồng đang sắp sửa được hoàn thiện. Ông Liều phấn khởi cho biết, Tết năm nay cả gia đình sẽ được đón Tết trong căn nhà mới khang trang có lẽ là to nhất bản.
Những năm trước, gia đình ông cũng như 26 hộ gia đình ở bản Suối Tút, quanh năm đói nghèo. Cái nghèo đeo bám mà không dứt ra được. Mấy năm gần đây, nhờ sự tuyên truyền của cán bộ, ông Liều đã tìm cách thoát nghèo. Không chỉ trồng cam, ông còn chăn nuôi lợn, bò, dê. Cách đây 3 năm, ông còn động viên cho con trai đi xuất khẩu lao động Hàn Quốc.
Ông Liều cho biết, con trai đi xuất khẩu lao động mỗi tháng gửi về nhờ bố mẹ giữ 40 triệu đồng; còn vợ chồng ông hiện có 2 ha cam với khoảng hơn 2.000 gốc; 20 con bò, 10 con dê và 5 con lợn. Trừ hết chi phí, mỗi năm gia đình cũng thu về khoảng gần 200 triệu đồng.
Năm ngoái, ông tự nguyện viết đơn xin được ra khỏi hộ nghèo rồi mang lên xã nộp. Trong đơn ông viết: “Được cán bộ tuyên truyền, gia đình đã biết trồng trọt, chăn nuôi và đã có thu nhập. Con cái cũng đã có công ăn việc làm, đứa thì đi xuất khẩu lao động, đứa đi làm công ty. Vợ chồng tôi xin được ra khỏi hộ nghèo để nhường các chính sách đó cho những gia đình khác còn khó khăn hơn”.
“Nhìn các gia đình làm ăn được, có kinh tế khấm khá, con cái được học hành đến nơi đến chốn. Họ lần lượt xin thoát nghèo. Mình mang danh mãi là hộ nghèo cũng xấu hổ lắm. Thế là quyết tâm thoát nghèo bằng được”, ông Liều chia sẻ.
Xin ra khỏi hộ nghèo trước ông Liều, gia đình ông Tặng Văn Lai, Trưởng bản Suối Tút là một trong những gia đình tiên phong trong việc tự nguyện xin thoát nghèo.
10 năm trước, ông Lai sang tận Lào học cách trồng cam, sau đó ông mang giống cam lào về và là một trong những hộ đầu tiên trồng cam trên mảnh đất Suối Tút. Từ việc trồng cam và chăn nuôi đã giúp gia đình ông có kinh tế khá giả. Mỗi năm thu nhập gần 100 triệu đồng.
“Mình làm trưởng bản mà không làm gương thì thẹn lắm. Nên phải cố gắng học hỏi kinh nghiệm để làm kinh tế, sau thì viết đơn ra khỏi hộ nghèo. Thời điểm làm đơn cũng chưa hẳn đã hết nghèo nhưng vẫn viết đơn để có động lực thoát nghèo và cho các hộ khác trong bản noi theo”, ông Lai bộc bạch.
Hơn 100 lá đơn xin thoát nghèo
Theo ông Vi Văn Thứ, Phó Chủ tịch UBND xã Quang Chiểu, khoảng hơn 10 năm trước, cuộc sống của đồng bào nơi đây khó khăn, thiếu thốn trăm bề. Cái đói, cái nghèo luôn bủa vây. Cuộc sống của đồng bào chủ yếu tự cung, tự cấp, ngay cả chuyện học hành của lũ trẻ cũng không được quan tâm. Thế nhưng, mấy năm trở lại đây, Quang Chiểu đã “thay da đổi thịt”, bà con đã dần dần thoát khỏi tư tưởng “trông chờ, ỷ lại”. Họ biết thay đổi cơ cấu cây trồng, chuyển từ cây có hiệu quả kinh tế thấp, sang cây trồng mang lại kinh tế cao như: trồng lúa nếp cay nọi, trồng cam, chăn nuôi trang trại; đặc biệt là cho con cái đi xuất khẩu lao động.
Cũng theo ông Thứ, toàn xã có hàng chục hộ dân viết đơn xin thoát nghèo, có hộ đi hàng chục km ra xã chỉ để nộp bằng được lá đơn xin ra khỏi hộ nghèo.
Năm 2024, lần đầu tiên huyện Mường Lát không xin tỉnh cấp gạo cứu đói mùa giáp hạt để phát cho nhân dân trên địa bàn. Để làm được điều này, Cấp ủy, chính quyền huyện Mường Lát đã nỗ lực rất lớn, người dân ở huyện nghèo này cũng đã cho thấy tự trọng vươn lên rất đáng ghi nhận.
Đáng nói, từ cuối năm 2023 đến nay huyện Mường Lát đã có hơn 100 hộ gia đình ở các xã biên giới Mường Chanh, Quang Chiểu xung phong thoát nghèo. Từ số hộ nghèo, cận nghèo chiếm chủ yếu trên địa bàn, đến nay xã Mường Chanh chỉ còn 18,05% số hộ nghèo đa chiều; xã Quang Chiểu còn 28,49%...
Việc không xin nhận gạo cứu trợ của rất nhiều người dân trên địa bàn huyện và mấy trăm nhân khẩu ở vùng biên giới Mường Chanh, Quang Chiểu dũng cảm bước ra khỏi danh sách hộ nghèo cho thấy người dân nơi đây đang từng bước xóa bỏ tư tưởng ỷ lại, hướng tới tự lực, tự cường.
