TS chuyên ngành tâm lý giáodục Vũ Việt Anh - Tổng Giám đốc Học viện Thành Công (Hà Nội) đã trao đổi xung quanh vấn đề chuẩn bị tâm lý bước vào kỳ thi.
Bình tĩnh tiến tới thànhcông
+ Thưa TS Vũ Việt Anh, việc ôntập kiến thức cũng như một chế độ thư giãn trong thời gian ôn thi của HS ra sao sẽ cho hiệu quả cao?
Chuẩn bị sức khỏe, đặc biệt sức khỏe tinh thần là quan trọng nhất trong giai đoạn này. Luôn có niềm tintích cực vào bản thân, cần xác định rõ ràng khi đi thi: khó người khó ta, dễngười dễ ta, ai là người bình tĩnh hơn, người đó sẽ thành công.
Lo lắng là một phản ứng tấtyếu của cơ thể, nhưng có thể thay thế bằng việc nghĩ đến những lợi ích tốt đẹpkhi đạt được mục tiêu sẽ giúp não bộ tiết ra Hormone dopamine kích thích làm hưng phấn cơ thể.
Ngoài ra ăn uống đủ chất, bổ sung protein, vitamin, ngủ đủ giấc, thể dục nhẹ nhàng, nghe nhạc thư giãn, thiền,vận động oxy, tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời… cũng làm giảm căng thẳng vàtăng hưng phấn, hạnh phúc.
+HS trước kỳ thi thường có tâm lý lo lắng quá mức, vô tình làm gia tăng áp lựclên chính bản thân mình. Vậy lời khuyên của ông đối với HS trong việc ổn địnhtâm lý phòng thi là gì?
Trước,trong và sau kỳ thi học sinh cần ổn định tâm lý và trong nhiều tình huống củacuộc sống cũng cần ổn định về mặt tâm lý mới có thể thành công. Kỹ năng kiểmsoát cảm xúc là kỹ năng mềm thiết yếu vô cùng quan trọng mà các bạn trẻ cầntrang bị.
Mộtsố kỹ thuật để kiểm soát cảm xúc và ổn định tâm lý như:
Uốngmột ngụm nước và nuốt từ từ. Nhấm nháp, thưởng thức mùi vị của một thanhsocola. Cảm nhận trạng thái của cơ thể: tim tôi đang đập nhanh hơn, hơi thở củatôi đang gấp gáp, cơ bắp của tôi đang căng cứng…
Kiểm soát hơi thở theo nhịp442. Đếm đến 4 khi hít vào, nín thở 2 giây và thở ra 4 giây. Nghĩ tới "khu vườnhạnh phúc": Nơi lưu trữ những ký ức hạnh phúc như: kỳ nghỉ tuyệt vời bên giađình, những lời khích lệ động viên có động lực, các giải thưởng, bức ảnh truyềncảm hứng.
+Tìm kiếm những chia sẻ, lời bình luận, diễn giải… của người từng trải quakỳ thi trên các diễn đàn mạng có làm cho HS thêm lo lắng và rơi vàotình trạng "đẽo cày giữa đường"?
Họchỏi kinh nghiệm của những người đi trước là tốt nhưng cũng không nên tham khảotràn lan vì không phải ai cũng có khả năng phân tích, đúc kết toàn diện.
Hỏisai đối tượng, tham khảo sai đối tượng có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời, vả lạimỗi năm, mỗi thế hệ có đặc thù thi cử khác nhau nên lời khuyên cho năm trướcchưa chắc đã phù hợp cho năm nay, nắng ngày hôm qua không phơi khô quần áo ngàyhôm nay. Vì vậy cần tham khảo từ thầy cô và các chuyên gia là đủ.
+Trong những ngày thi, HS cần làm gì để trạng thái tâm lý thoải mái, vượt quacăng thẳng để làm bài tốt ?
Cầngiữ cho mình tinh thần lạc quan, không để kết quả của các môn thi trước ảnh hưởng đến kết quả của các môn thi sau. Bố trí thời gian hợplý để nghỉ ngơi, ôn tập giữa các đợt thi. Tìm kiếm sự động viên, kích lệ từnhững người thân yêu và người có ảnh hưởng.
Họctập kỹ năng thả lỏng cơ bắp để xoa dịu căng thẳng về thể chất và tinhthần. Hãy dành thời gian quan sát toàn bộ cơ thể để biết bạn đang căngthẳng ở đâu, rồi buộc bản thân thả lỏng phần đó. Mở lòng bàn tay, thả lỏng vaivà buông lỏng sự căng cứng ở chân. Xoay cổ và lắc các ngón tay...
Lạm dụng chất kích sẽ ảnhhưởng sức khỏe
+Sử dụng các chất kích thích như cà phê, trà đặc để thức khuya học bài điều nàycó ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe trước kỳ thi?
Trà, cà phê có thể tạo hưngphấn nhất thời nhưng không nên lạm dụng quá nhiều sẽ gây một số phản ứng bất lợicho cơ thể. Trà khô có chứa 2,5– 4% caffein còn trong càphê lượng cafein là 0,6 – 2,4%. Tuy lượng caffein trong cà phê thấp hơn trà nhưngcó tác dụng mạnh hơn trà vì chúng thường dùng tới 10 – 15g cà phê để pha 1 cốc,còn trà thì dùng ít hơn.
Vìvậy, uống cà phê và nước trà có thể giúp các em tỉnh táo bởi chất kích thích thầnkinh, nhưng cũng có nhiều tác hại đến sức khỏe và tinh thần .
Mộtsố biểu hiện thường gặp khi lạm dụng trà, cà phê như: chóng mặt, căng thẳng, buồn ngủ, óimửa, ngất xỉu… Khi cơthể hấp thụ nhiều chất này khiến tim đập nhanh hơn, dễ dẫn đến nguy cơ đau tim.Nếu các em uống cà phê hay nước trà để thấy tỉnh táo hơn thì cảm giác tỉnh táochỉ là tạm thời.
Dovậy trà hay cà phê không giúp ích cho cơ thể mà còn có tác dụng ngược lại. Nó gây ra hàng loạt các biểu hiện mấttập trung, mất ngủ, mỏi mệt và thường gà gật vào ban ngày ảnh hưởng đến kết quảthi cử…
+Nhiều HS dù trong thời gian ôn thi nước rút vẫn lên mạng xã hội, hoặc coi đó như một kênh giải trí. Điều đó có ảnh hưởng đến sự tập trung,thời gian học tập ra sao?
Mạngxã hội là nơi tập trung cả những điều tốt đẹp và cả những điều xấu, tâm lý tiêucực cũng dễ lây lan trên mạng xã hội. Vì vậy thay vì lướt mạng xã hội vô bổ cácem có thể tìm kiếm các từ khóa liên quan đến những chủ đề mà các em đang ôn tậpsẽ hữu ích hơn nhiều.
+ Xin cảm ơn TS Vũ Việt Anh!
