Như thường lệ, để tránh lạm thu trong trường học, trước thềm năm học mới, Sở GD&ĐT Phú Thọ đã ban hành Văn bản số 976/SGD&ĐT-KHTC ngày13/8/2018 về việc hướng dẫn thu, quản lý và sử dụng các khoản thu năm học 2018 - 2019, đã tổ chức tập huấn cho đội ngũ hiệu trưởng các nhà trường từ mầm non, tiểu học, THCS, THPT đến các trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn tỉnh Phú Thọ (5 cuộc với 1.651 người tham gia), đồng thời cung cấp 16 số điện thoại “đường dây nóng” của Phó Giám đốc Sở, Chánh Thanh tra Sở và lãnh đạo các Phòng GD&ĐT huyện, thị, thành.
Xác định công khai, minh bạch là một trong các giải pháp hữu hiệu nhất nhằm khắc phục tình trạng lạm thu cho nên bên cạnh việc có văn bản hướng dẫn cụ thể, có tập huấn cho thủ trưởng đơn vị, có công bố số điện thoại đường dây nóng, Sở GD&ĐT Phú Thọ còn nghiêm khắc trong việc phát hiện, phòng ngừa, răn đe và có biện pháp xử lý nghiêm đối với những sai phạm về thu - chi và dạy thêm học thêm (DTHT) trái quy định.
Ngày 7/9/2018, Sở ban hành Văn bản số 1082/SGD&ĐT-TTr về việc chấn chỉnh tình trạng lạm thu và DTHT trái quy định, đồng thời yêu cầu thủ trưởng các cơ sở GD thực hiện nghiêm túc hướng dẫn của Sở về việc thu - chi; tăng cường năng lực tự học, tự bồi dưỡng kiến thức liên quan đến các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành để triển khai thực hiện đúng quy định; làm tốt công tác công khai trong nhà trường: Công khai, minh bạch về tài chính, công khai minh bạch về chất lượng và các điều kiện đảm bảo chất lượng GD theo Thông tư số 36/2017/TT-BGDĐT ngày 28/12/2017 của Bộ GD&ĐT Ban hành quy chế thực hiện công khai đối với cơ sở GD-ĐT thuộc hệ thống GD quốc dân. Công khai, minh bạch luôn được xác định là nhiệm vụ quan trọng trong mỗi nhà trường.
Công khai, minh bạch trong trường học được thực hiện qua việc hướng dẫn trực tiếp, hướng dẫn bằng văn bản, niêm yết... Từ nhiều kênh thông tin khác nhau, từ điện thoại đường dây nóng, Sở GD&ĐT luôn lắng nghe mọi ý kiến phản ánh của công dân; giải quyết triệt để mọi thông tin phản ánh và trực tiếp hoặc phối hợp với các cấp, các ngành có liên quan kiểm tra, xác minh, tăng cường kiểm tra đột xuất; giải quyết kịp thời và xử lý nghiêm các sai phạm (nếu có) nhằm làm cho môi trường GD lành mạnh, dân chủ nhưng nghiêm minh, đảm bảo kỷ cương gắn với tình thương, trách nhiệm và hiệu quả.
Bên cạnh đó, chỉ đạo các cơ sở GD làm tốt công tác truyền thông. Thực tế qua thanh tra, kiểm tra cho thấy, nhiều cơ sở GD do chưa làm tốt công tác truyền thông, chưa tạo được sự đồng thuận của phụ huynh HS dẫn đến có đơn thư thắc mắc. Khi được sự đồng thuận cao của phụ huynh HS, của xã hội thì mọi việc làm đúng đều đạt hiệu quả tích cực.
Công tác thu - chi liên quan nhiều đến phụ huynh HS nói riêng và toàn xã hội nói chung. Điều đó thể hiện rõ ở Thông tư 55/2011/BGDĐT ngày 22/11/2011 Ban hành Điều lệ Ban Đại diện cha mẹ HS và Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT ngày 3/8/2018 của Bộ GD&ĐT Quy định về tài trợ cho cơ sở GD thuộc hệ thống GD quốc dân. Cả hai Thông tư này đều liên quan đến vấn đề tự nguyện của phụ huynh HS, của các cá nhân, tổ chức hảo tâm trong xã hội đối với GD.
Ngày 21/9/2018, Sở GD&ĐT tổ chức tập huấn cho tất cả thủ trưởng các cơ sở GD (bao gồm Trưởng phòng GD&ĐT, Hiệu trưởng trường THPT, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX) về việc triển khai thực hiện Thông tư số 16/2018/TT-BGDĐT nhằm giúp cho các cơ sở GD lĩnh hội chắc chắn và kỹ lưỡng hơn nội dung Thông tư và triển khai có hiệu quả, tránh sai sót có thể xảy ra do chưa hiểu thấu đáo về văn bản chỉ đạo của Bộ GD&ĐT.
Trong điều kiện hiện nay, khi ngân sách dành cho GD còn hạn hẹp và nhu cầu của cuộc sống xã hội ngày càng cao thì việc xã hội hóa (XHH) GD là việc làm cần thiết hơn lúc nào hết. XHH được Đảng, Nhà nước khuyến khích thực hiện với điều kiện phải thực hiện đúng, không lạm dụng, không biến tướng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định “Dễ một lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Điều đó cho hay một chân lý nếu được dân ủng hộ, đồng tình thì mọi công việc dù khó mấy cũng thành công. XHH GD để mỗi nhà trường phát triển cả về chất lượng GD và cơ sở vật chất, đáp ứng nhu cầu cao của xã hội trong tình hình hiện nay.
Song song với nhiệm vụ trọng yếu là dạy kiến thức và trang bị kỹ năng sống cho HS, nhằm hoàn thiện nhân cách con người mới XHCN cho các chủ nhân tương lai của đất nước, GD nói chung và ngành GD Phú Thọ nói riêng còn cần phải quan tâm sâu sắc tới việc thu, quản lý và sử dụng các khoản thu trong nhà trường.
Thực hiện việc thu - chi cho đúng, thực hiện công tác XHH GD cho tốt là việc làm không dễ nhưng chắc chắn sẽ làm được, làm tốt nếu mỗi thủ trưởng của cơ sở GD tận tâm hơn, trách nhiệm hơn, nghiên cứu văn bản kỹ càng hơn để việc triển khai thực hiện đạt hiệu quả tốt đẹp. Đồng thời trong mỗi nhà trường cần tăng cường công tác truyền thông về GD.