Xuất hiện trong bộ tiểu thuyết Ỷ thiên đồ long ký của cố nhà văn Kim Dung, Trương Vô Kỵ là con trai Võ Đang Ngũ hiệp Trương Thúy Sơn.
Cuộc đời của Trương Vô Kỵ trải qua nhiều trăm đắng ngàn cay, từ nhỏ đã phải chứng kiến cái chết của cả cha và mẹ, sau đó lại bị trúng thần chưởng đến chết đi sống lại. Dù được Trương Tam Phong tìm mọi cách cứu chữa nhưng không thể nào giải hết được chất độc trong người.
Sau này nhờ vô tình học được Cửu dương thần công và Càn khôn đại na di, Trương Vô Kỵ được suy tôn lên làm giáo chủ Minh giáo. Anh gặp được 4 người con gái cùng dành tình yêu sâu đậm cho mình là Ân Ly (Thù Nhi), Tiểu Chiêu, Chu Chỉ Nhược và Triệu Mẫn.
Ân Ly (Thù Nhi)
Ân Ly hay Thù Nhi là con gái của Ân Dã Vương. Về mặt huyết thống, cô là biểu muội của Trương Vô Kỵ. Ân Ly từng là một cô gái có khuôn mặt xinh xắn, nhưng cha cô Ân Dã Vương là người đa thê thiếp, mẹ cô tuy là vợ cả nhưng không sinh được con trai, lại luyện môn Thiên thù vạn độc thủ khiến cho dung nhan bị ảnh hưởng nên không được cha cô đoái hoài tới.
Khi cô mới bảy, tám tuổi đã ra tay giết chết mẹ kế để đòi lại công bằng cho mẹ mình. Bị 2 người anh trai truy đuổi, mẹ cô vì cứu cô mà mất mạng, Ân Ly phiêu bạt giang hồ, may được Kim Hoa bà bà cứu thoát và nhận làm đồ đệ.
Ân Ly là người thương yêu Trương Vô Kỵ mạnh mẽ.
Trong một lần cùng bà bà đi đến Hồ Điệp Cốc, Ân Ly đã gặp Trương Vô Kỵ lúc đó đang trị thương Huyền Minh Thần Chưởng ở đây.
Cô vì có ý tốt muốn Trương Vô Kỵ theo bà bà về đảo Linh Xà nhưng không được y chấp thuận, hai bên xô xát, cô bị họ Trương cắn một vệt trên mu bàn tay chảy máu ròng ròng.
Chính cái cắn ấy đã vẽ nên một ngã rẽ trong cuộc đời cô, trói buộc cô vào bóng hình Trương Vô Kỵ. Cô tương tư cái bóng hình ấy từ đấy, ngày mong đêm nhớ, không lúc nào nguôi.
Cô đi khắp nơi, tìm khắp chốn, những mong sẽ được gặp lại cái bóng hình mà cô tự gọi là "gã tình lang bội bạc" ấy, chỉ để hỏi y một câu, rằng y có thích cô không.
Khi đã lớn lên, Ân Ly gặp lại Trương Vô Kỵ, thế nhưng khi hai người gặp lại, cả hai không nhận ra nhau. Trương Vô Kỵ lúc ấy lấy tên Tăng A Ngưu đã vì sự cảm thông và thương cảm mà nhận lời lấy cô làm vợ.
Cô hãnh diện lắm, vì cô thấy rằng trên đời này còn có người yêu thương, bảo vệ cô, cô muốn cho cái gã tình lang bội bạc kia sáng mắt ra rằng y đã sai lầm khi dám đánh cô, mắng cô, cắn cô, hắt hủi cô.
Thế nhưng trong khi Tăng A Ngưu chỉ là tình cảm thương hại với cô mà trái tim lại luôn hướng về Chu Chỉ Nhược thì cô cũng chỉ một lòng một dạ với bóng hình trong quá khứ. Tăng A Ngưu chỉ là cái cớ để cô nhớ thêm về Trương Vô Kỵ.
Ân Ly ngày mong đêm nhớ Trương Vô Kỵ.
Ân Ly có ngoại hình xấu xí nên phải chịu thiệt thòi hơn các cô gái khác. Tính cách của cô cộc cằn, thô lỗ, nghĩ gì nói nấy nhưng bù lại trong lòng Ân Ly luôn dành cho Trương Vô Kỵ một tình cảm đặc biệt, sẵn sàng hy sinh tính mạng vì Trương Vô Kỵ, nhưng đáng tiếc đó chỉ là tình cảm từ một phía.
Tuy nhiên, Ân Ly có một thứ mà các cô gái khác không có được chính là cô là người đầu tiên được Vô Kỵ thừa nhận và hứa sẽ lấy làm vợ, bảo vệ suốt đời.
Khi Ân Ly chết, trên bia mộ, Trương Vô Kỵ có viết: "Ái thê Ân Ly, Trương Vô Kỵ cẩn lập", khẳng định anh đã xem cô là thê tử.
Tuy nhiên, Ân Ly chỉ bị Chu Chỉ Nhược đả thương và ngất đi chứ không chết. Đến cuối truyện, Trương Vô Kỵ có suy nghĩ nếu Ân Ly quay trở về, anh cũng sẽ lấy nàng làm vợ. Tiếc rằng, Ân Ly là người rất có cá tính nên sẽ không chấp nhận chuyện chia sẻ người đàn ông của mình.
Chu Chỉ Nhược
Chu Chỉ Nhược là chưởng môn nhân xinh đẹp của phái Nga Mi, so với Ân Ly, Tiểu Chiêu và Triệu Mẫn, Chu Chỉ Nhược có một thứ mà những người còn lại không có được chính là những kí ức tuổi thơ bên cạnh Vô Kỵ.
Cả hai đã quen biết nhau từ nhỏ và dành cho nhau một tình cảm đặc biệt. Cô cũng là người duy nhất được bái đường thành thân cùng Trương Vô Kỵ dù sau đó lễ thành hôn đã bị Triệu Mẫn phá.
Trong mắt Vô Kỵ, trước khi hoá ác, Chu Chỉ Nhược là cô gái hiền lành, quan tâm chăm sóc anh như một người vợ thực thụ.
Chu Chỉ Nhược rất yêu Vô Kỵ nhưng rất ghen tuông với bất kỳ người con gái nào đến với Vô Kỵ, đặc biệt là Triệu Mẫn – kẻ thù của cô.
Vì sự ghen tuông ấy mà Chu Chỉ Nhược biến thành một nữ ác nhân tà đạo, hậu quả là phải mất hết võ công Cửu âm chân kinh và cả tình cảm của Vô Kỵ.
Tiểu Chiêu
Tiểu Chiêu là con gái của Kim Hoa Bà Bà - Tử Sam Long Vương, một trong Tứ Đại Pháp Vương Minh Giáo.
Tiểu Chiêu có dung mạo xinh đẹp như hoa, lại sở hữu trí thông minh hơn người. Cô có tính cách dịu dàng, ngoan ngoãn, hết lòng yêu thương chăm sóc Trương Vô Kỵ.
Giống như Chu Chỉ Nhược, Ân Ly hay Triệu Mẫn, Tiểu Chiêu cũng thương yêu Vô Kỵ hết lòng. Vì bảo vệ, giúp đỡ Vô Kỵ, Tiểu Chiêu không tiếc hy sinh thân mình.
Tuy nhiên, dù đôi bên đều có tình cảm yêu quý nhau nhưng lại không thể tiến triển đến mức tình yêu. So với Triệu Mẫn hay Chu Chỉ Nhược có thể dùng đến cả mưu kế để giành người yêu, thì Tiểu Chiêu hài lòng khi được bên cạnh hầu hạ, chăm sóc cho Vô Kỵ mà không đòi hỏi danh phận gì.
Có thể nói, cô giống như một cô thư ký cần mẫn bên cạnh Trương giáo chủ. Đáng tiếc, sau này cô phải trở về Ba Tư làm "thánh nữ" và mãi mãi không được quay về Trung Nguyên gặp Trương Vô Kỵ nữa.
Triệu Mẫn
Một trong những bước ngoặt của cuộc đời Trương Vô Kỵ là gặp Triệu Mẫn, quận chúa của Nhữ Dương Vương. Tuy là oan gia, ở 2 thế đối nghịch nhau nhưng tình yêu của họ ngày càng sâu đậm dù trải qua bao nhiêu khó khăn sóng gió.
Trong mắt Trương Vô Kỵ, Triệu Mẫn khác biệt hoàn toàn với những người còn lại. Triệu Mẫn quỷ kế đa đoan khiến anh bị dắt mũi, chứ không phải dạng nhất mực phục tùng đi theo Vô Kỵ như những người còn lại.
Thế nhưng chính sự khác biệt này lại khiến cho cô trở nên đặc biệt.
Triệu Mẫn là người xinh đẹp, thông minh và sâu sắc nhưng cũng rất si tình. Cuối cùng Trương Vô Kỵ cũng hiểu ra được Triệu Mẫn là người mình yêu thực sự và đã cùng với Triệu Mẫn sống trọn đời.
Tuy nhiên, dù có được trái tim Trương Vô Kỵ, hai người vẫn không được phép bái đường thành thân vì lời hứa với Chu Chỉ Nhược. Cô không có được danh phận thê tử như Ân Ly, cũng không được có lễ thành hôn như là Chu Chỉ Nhược.
