Chuyển đổi tư duy, nâng cao số hóa tạo hiệu quả kinh tế vượt trội
Vùng núi A Lưới (TP Huế), nằm sát dải biên giới tiếp giáp Lào, lâu nay vốn chật vật vì kinh tế khó khăn, hơn 80% dân cư là đồng bào dân tộc thiểu số.
Người dân từng chỉ trồng vào khoai, sắn hay keo tràm – những loại cây “được mùa thì vui, mất mùa thì đành chịu”, thu nhập bấp bênh, không đủ để lo cho cái ăn, cái học của con trẻ.
Để giúp người dân thoát nghèo một cách bền vững, chính quyền địa phương đã xác định rõ: cần giúp bà con tiếp cận thông tin, biết tìm hiểu và học hỏi.
Năm 2020, Hội Nông dân TP Huế phối hợp cùng UBND xã đã tổ chức các lớp tập huấn, kể cả trực tuyến, hướng dẫn người dân chuyển đổi cây trồng theo hướng bền vững, đồng thời tìm đầu ra sản phẩm qua sàn thương mại điện tử.
Sự hỗ trợ về công nghệ đã thúc đẩy bà con đồng bào vùng cao tích cực làm quen với nền tảng số. Ông Lê Năng Thọ (xã A Lưới 2) chia sẻ: "Nhờ được hướng dẫn cách xem video kỹ thuật trồng chuối trên mạng và tham gia nhóm Zalo của Hội Nông dân, tôi đã học được cách bón phân hữu cơ và phòng bệnh cho cây".
Tinh thần cầu thị và áp dụng công nghệ đã lan tỏa mạnh mẽ, thể hiện qua câu nói vui của bà con: “Biết dùng điện thoại là biết cách làm giàu”.
Cây chuối già lùn được bà con gọi là “cây xóa nghèo” bởi nó phù hợp với thổ nhưỡng A Lưới, có chi phí đầu tư ban đầu, độ rủi ro thấp, lại dễ trồng và ít công chăm bón. Việc áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật, kết hợp với mô hình canh tác hữu cơ và VietGAP, đã mang lại năng suất và chất lượng vượt trội.
Nếu được chăm sóc đúng quy trình, năng suất chuối già lùn có thể đạt gấp đôi mức bình quân (28 tấn/ha, so với 14 tấn/ha bình quân), mang lại thu nhập từ 60 – 70 triệu đồng/ha.
Những mô hình thoát nghèo tiêu biểu có thể kể đến như hộ ông Lê Năng Thọ (xã A Lưới 2). Với 3ha chuối già lùn được áp dụng kỹ thuật đúng đắn, gia đình ông đã đạt thu nhập ổn định gần 200 triệu đồng mỗi năm, chính thức thoát khỏi diện hộ nghèo. Nhờ đó, ông có điều kiện cho con cái được học hành đầy đủ.
Hộ gia đình anh Nguyễn Hải Teo (xã A Lưới 2) đã mạnh dạn chuyển đổi 1,5ha đất trồng keo sang trồng chuối già lùn từ năm 2018. Sau chưa đầy 1 năm áp dụng kỹ thuật, vườn chuối cho thu hoạch với lãi hơn 100 triệu đồng mỗi mùa, giúp gia đình anh ổn định cuộc sống và thoát nghèo.
Hiện nay, toàn xã A Lưới 2 có hơn 100ha chuối già lùn, trong đó tổng diện tích canh tác của toàn khu vực A Lưới là khoảng 116,4ha. Nhờ mô hình kinh tế vườn này, thu nhập bình quân đầu người tại xã A Lưới 2 đã đạt mức 65–70 triệu đồng/người/năm.
Tăng cường đầu tư, mở rộng mục tiêu làm giàu
Để đảm bảo đầu ra bền vững và tăng giá trị sản phẩm, chính sách giảm nghèo đã định hướng người dân chuyển đổi tư duy từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất theo chuỗi. Thay vì chỉ chờ thương lái, bà con đã biết tự quảng bá và tìm kiếm khách hàng thông qua các kênh trực tuyến, với hơn 60% hộ sản xuất tiêu thụ qua nền tảng số. Một số hộ trẻ thậm chí còn lập Fanpage riêng để bán nông sản sạch của gia đình mình.
Hợp tác xã Nông sản an toàn A Lưới đã đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết và sáng tạo. Nhận thấy chuối chín có thời gian sử dụng ngắn dễ gây thất thoát cho bà con, Hợp tác xã đã liên kết với các đơn vị chế biến để tạo ra các sản phẩm đa dạng từ chuối già lùn như: chuối sấy dẻo, bánh mì chuối xanh sấy giòn, và sợi mì bột chuối xanh.
Dù ban đầu gặp khó khăn do giá thành cao và là mặt hàng mới, nhưng các sản phẩm này đã dần chinh phục thị trường nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao, độ sạch và an toàn. Hiện tại, các sản phẩm chế biến đã tìm được nhiều mối sỉ, cung cấp cho các nhà hàng và trường học.
Với hiệu quả kinh tế rõ rệt, sản phẩm “Chuối già lùn A Lưới” đã được Chi cục Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản TP Huế (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế) cấp giấy chứng nhận an toàn, và đặc biệt, được công nhận là sản phẩm OCOP.
Để củng cố thành quả giảm nghèo và hướng tới làm giàu bền vững, chính quyền xã A Lưới 2 đang đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ thông tin và cơ sở hạ tầng. Hệ thống loa thông minh đã được lắp đặt tại các thôn, thường xuyên phát thông tin về kỹ thuật trồng, giá nông sản và các mô hình hiệu quả.
Ông Phan Duy Khanh, Chủ tịch UBND xã A Lưới 2, khẳng định: "Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin, tuyên truyền về lợi ích kinh tế của cây chuối và có kế hoạch tăng diện tích trồng chuối tập trung thêm khoảng 50-100ha, áp dụng đúng quy trình kỹ thuật để đảm bảo năng suất và chất lượng".
Đặc biệt, xã đang tích cực xúc tiến kêu gọi đầu tư vào việc xây dựng nhà máy chế biến và tiêu thụ sản phẩm từ cây chuối trên địa bàn. Điều này nhằm gắn kết sản xuất nông nghiệp với chế biến, mở rộng đầu ra ổn định, tạo thêm việc làm. Từ đó giúp người dân vùng cao vốn còn nghèo có thể vươn lên làm giàu từ chính sản phẩm nông nghiệp của quê hương mình.
Nhờ những chính sách hỗ trợ kịp thời và hiệu quả từ chính quyền, cùng với sự nỗ lực của bà con, những vùng đất cằn cỗi ở A Lưới đang dần "thay da đổi thịt".
Những đồi đất cằn cỗi tại A lưới ngày nào giờ đang khoác màu xanh mới. Cây chuối già lùn đã mở ra hướng sinh kế bền vững cho vùng đất nơi đây. Nguồn thu nhập ổn định từ giống chuối này đang từng bước thay đổi đời sống của bà con A Lưới, giúp nhiều gia đình thoát khỏi cảnh trông chờ may rủi, hướng đến tương lai vững chắc hơn.
