Tin mừng là giờ đây các nhà thực vật học pháp y đang xem xét những dấu hiệu của thực vật khi có thi thể người gần đó vì xác chết đang phân hủy giải phóng các hợp chất ra môi trường xung quanh.
Thể hiện “dấu hiệu” khi gần một thi thể
Những hợp chất trên có thể thay đổi thành phần của đất, từ đó thay đổi diện mạo của thực vật như màu lá và độ phản chiếu. Các nhà khoa học tin rằng việc nghiên cứu mức độ nitơ trong một khu vực có thể dẫn nhà chức trách đến một thi thể.
Cùng với việc sử dụng thiết bị bay không người lái, việc tìm kiếm thi thể mất tích sẽ diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Đề xuất trên đến từ một nhóm nghiên cứu của ĐH Tennessee (Mỹ), nhằm điều tra cách mà thực vật có thể “chỉ ra” nơi có thi thể người tại “nông trại thi thể” của trường. Với tên gọi chính thức là Cơ sở Nghiên cứu Nhân loại học, đây là nơi các nhà khoa học kiểm tra quá trình phân hủy cơ thể con người trong các điều kiện khác nhau.
Họ sẽ xác định cách thức “những đảo phân hủy tử thi” – khu vực bao quanh thi thể người – thay đổi nồng độ dinh dưỡng của dất và những thay đổi đó biểu hiện ra sao ở các cây gần đó.
Tác giả cấp cao Neal Stewart Jr., một giáo sư khoa học thực vật tại ĐH Tennessee, cho biết: “Kết quả rõ ràng nhất về những đảo này là một lượng lớn nitơ được giải phóng vào đất, đặc biệt là vào mùa hè khi quá trình phân hủy diễn ra quá nhanh. Tùy thuộc vào tốc độ phản ứng của cây trồng với lượng nitơ đưa vào, nó sẽ tạo ra những thay đổi về màu sắc và độ phản xạ của lá”.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Press lưu ý rằng khi thi thể người bắt đầu phân hủy, nó sẽ đào thải các chất dinh dưỡng làm thay đổi cảnh quan và thảm thực vật xung quanh, cụ thể là nitơ.
Theo nghiên cứu này, “một người có kích thước trung bình ở Mỹ chứa 2,6kg nitơ, phần lớn trong số này sẽ được chuyển đổi thành amoni trong quá trình phân hủy.
Nếu chúng ta coi đảo phân hủy là khoảng 3 mét vuông thì lượng nitơ bổ sung vào hệ sinh vật lớn hơn khoảng 50 lần so với tỷ lệ phân bón nitơ theo mùa được khuyến nghị cho cây bụi và cây cao ở vùng ôn đới của Mỹ”. Mặt khác, khi các động vật có vú lớn hơn hết, thi thể của chúng cũng giải phóng nitơ.
Nhóm nghiên cứu cho rằng chìa khóa là tìm ra các chất chuyển hóa đặc trưng cho sự phân hủy của con người, có thể bao gồm thuốc hoặc chất bảo quản, tất cả đều có thể ảnh hưởng tới thảm thực vật.
Khả thi trong khoảng 2 năm nữa
Ông Stewart cho biết: “Nếu chúng ta có một người cụ thể mất tích, giả sử là một người nghiện thuốc lá nặng, họ có thể có một cấu trúc hóa học kích hoạt một số phản ứng độc đáo của thực vật, giúp xác định vị trí thi thể của người này dễ dàng hơn. Mặc dù hiện tại, ý tưởng này vẫn còn xa vời”.
Nghiên cứu cung cấp một ví dụ về việc tìm kiếm hàm lượng cadmium cao. Đây là một kim loại mềm, màu trắng bạc, có thể được dùng để tìm một người từng làm việc trong lĩnh vực sản xuất thuốc lá.
Thực vật được phát hiện là dễ dàng ăn vào hóa chất và các nhà khoa học đã sử dụng đặc điểm này để xác định các khu vực ô nhiễm dọc theo đường cao tốc và những thay đổi có thể được quan sát thấy trong lá của thảm thực vật.
Stewart và nhóm của ông hiểu rằng trước tiên họ phải làm sáng tỏ những ảnh hưởng của các chất chuyển hóa từ xác chết đối với thực vật, nhưng một khi vượt qua được trở ngại này, các đội tìm kiếm có thể sử dụng các manh mối có được để rà soát thực vật, tìm các tín hiệu phản xạ hoặc huỳnh quang cho thấy có xác người gần đó.
“Chúng tôi thực sự đã chế tạo một máy chụp ảnh thực vật có thể phân tích các dấu hiệu huỳnh quang”- ông Stewart cho biết - “Nhưng những bước đầu tiên sẽ rất tỉ mỉ, xem xét từng chiếc lá, đo độ phản xạ hoặc huỳnh quang của chúng thay đổi ra sao theo thời gian khi cây cối ở gần thi thể người”.
Theo ông Stewart, khi thông tin được tổng hợp lại, các nhà nghiên cứu có thể bắt đầu nghĩ đến việc mở rộng quy mô với sự tham gia của máy bay không người lái và công nghệ khác để điều tra khu vực rộng lớn hơn trong một khoảng thời gian ngắn.
“Mặc dù những ý tưởng này rất thú vị, nhưng chúng ta còn vài năm nữa mới có thể sử dụng thực vật làm công cụ tìm kiếm thi thể một cách khả thi. Trong khi đó, một nhóm cộng tác gồm các nhà thực vật, nhân chủng học và khoa học về đất sẽ bắt đầu làm việc, thiết kế bộ thí nghiệm đầu tiên của mình”, ông Stewart cho biết.
