Chia sẻ về vấn đề này, chuyên gia giáo dục người Mỹ Ivan Gomez nhận định, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang và sẽ có tác động mạnh mẽ đến giáo dục.

Dự án cuộc đời

Theo ông Ivan Gomez, những thay đổi trong cuộc cách mạng công nghiệp được phản ánh trực tiếp cả trong hành vi xã hội và hồ sơ công việc. Đó là lý do tại sao, đối với các cơ sở giáo dục (đặc biệt là trường đại học và cơ sở kỹ thuật - công nghệ), cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư có vai trò quyết định.

Bởi, các tổ chức giáo dục này phải biết cách điều chỉnh để sinh viên chuẩn bị bước vào giai đoạn mới. Đồng thời, hiểu biết và phân biệt rằng, những yếu tố được tự động hóa từ các thiết bị công nghệ luôn có nền tảng là sức lao động của con người.

Làm thế nào chúng ta có thể chuyển những điều trên sang phương pháp tiếp cận, vốn gắn liền với giáo dục truyền thống? Giáo viên nên học gì từ những giai đoạn ban đầu này để có được kinh nghiệm học tập giúp thích ứng với thực tế mới? Về vấn đề này, chuyên gia Ivan Gomez đã đề cập đến tầm quan trọng của việc giáo viên cảm thấy thoải mái khi sử dụng các thiết bị công nghệ trong lớp học.

“Đầu tiên, chúng ta nên nghĩ cách giúp giáo viên có thể sở hữu những công cụ này để sử dụng chúng trong các lớp học của họ. Nhờ đó, giúp trẻ thấm nhuần và nâng cao khả năng học tập của mình”, ông Gomez chia sẻ.

Đối với chuyên gia giáo dục này, trong bối cảnh kết nối Internet như hiện nay, điều đó sẽ là một thách thức. Ngoài ra, điều quan trọng là phải đưa sinh viên đến gần hơn với một số vai trò hoặc nghề nghiệp nhất định sẽ mang tính quyết định trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư này.

Thực tế là kiến thức tiến bộ nhanh hơn dẫn đến sự phân tán khiến một môn học không thể bị giới hạn hoàn toàn trong các chương trình giáo dục theo định dạng hiện tại. Trẻ em cần hiểu rằng, các quá trình học tập không còn có thể bị giới hạn trong một chương trình giảng dạy được phân định rõ ràng.

Đúng hơn, chúng ta đang nói về một dự án cuộc đời. Vì vậy, mục đích không phải là chuẩn bị cho học sinh kiến thức toàn diện. Thay vào đó, cần chuẩn bị cho học sinh phản ứng và thích nghi với những thay đổi theo thời gian.

Yếu tố trao quyền cho sinh viên trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư này là “khả năng trích xuất, phân tích, lọc thông tin và đưa ra các đề xuất dựa trên đó”.

Ngoài ra, khả năng sáng tạo cũng sẽ giúp người học đưa ra các giải pháp khác nhau cho những vấn đề quan trọng. Hoặc khả năng làm việc với những người khác về các chiến lược chung sẽ cho phép người học có các giải pháp bền vững cho những vấn đề này.

Cần chuẩn bị cho học sinh phản ứng và thích nghi với những thay đổi theo thời gian.

Tránh gia tăng khoảng cách học vấn

Khi nói về hậu quả của những đổi mới công nghệ trong giáo dục, điều cần thiết là đi sâu vào những vấn đề hiện hữu. Cụ thể, một số vùng nông thôn không có khả năng tiếp cận với các công cụ này, ông Ivan Gomez nhấn mạnh hai sự kiện quan trọng cần ghi nhớ.

Trước hết là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và những chuyển đổi của nó mang lại, bằng cách này hay cách khác, trên tất cả các lãnh thổ. Song, vấn đề là, sự thay đổi này sẽ phát triển một cách rất vụng về và sơ khai ở những vùng lãnh thổ chưa sẵn sàng.

Ví dụ, thực tế là một số khu vực có chất lượng kết nối Internet kém hơn các nơi khác. Tình trạng đó có thể dẫn đến khó khăn cho sinh viên khi tham gia thị trường lao động sau này.

Vấn đề khác là khi các cuộc cách mạng công nghiệp đến những cộng đồng theo cách không bình đẳng, chúng sẽ tạo ra xung đột xã hội và năng suất. Để tránh nới rộng khoảng cách này, tất cả những người tham gia phải nhận thức sâu sắc về vai trò của họ và lãnh thổ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư này.

Thu hẹp khoảng cách đó liên quan đến việc nhận thức được một số vấn đề dân chủ hóa, vốn đang trao quyền cho đa số người dân. Đó là vấn đề mà nhiều khu vực phải đối mặt với kết nối Internet. Do đó, điều cần thiết là phải chuẩn bị cho các vùng lãnh thổ này. Như vậy, khi cuộc cách mạng công nghiệp tác động đến, họ sẽ chuẩn bị tốt và sẵn sàng.

“Đại dịch Covid-19 và việc đóng cửa trường học đã gây ra những ảnh hưởng rất nghiêm trọng về mất mát trong học tập, cũng như thành tựu giáo dục đã đạt được trong khu vực suốt 20 năm qua. Tuy nhiên, đại dịch cũng đã gây ra một thử nghiệm xã hội lớn. Đó là sự kết hợp đột ngột của công nghệ vào các quy trình giáo dục”, ông Gomez nhận định.

Theo chuyên gia này, sự kết hợp giữa công nghệ với giáo dục đã để lại cho chúng ta một số khía cạnh tích cực. Vì vậy, điều quan trọng là phải tận dụng và tiếp tục phát triển những điều tích cực đó. Đồng thời, luôn dựa trên sự phản ánh của xã hội. Như vậy, những hậu quả của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xã hội học tập mới sẽ không làm sâu sắc thêm cũng như nới rộng khoảng cách xã hội và giáo dục.