Giải pháp trên nhận được sự đồng tình của người dân, tuy nhiên một số khách sạn và đơn vị kinh doanh du lịch trong phố cổ vẫn đang loay hoay tìm giải pháp khắc phục.
Giảm phát thải
UBND TP Hà Nội đã có văn bản chấp thuận đề nghị của Sở Giao thông Vận tải về phương án thí điểm cấm ô tô trên 16 chỗ hoạt động, trừ xe buýt, xe đưa đón học sinh tại khu vực hồ Gươm, phố cổ (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Theo phương án thí điểm, thời gian bắt đầu từ 1/3/2025, thời gian cấm từ 6 giờ 30 phút đến 8 giờ 30 phút và từ 16 giờ 30 phút đến 18 giờ 30 phút hàng ngày.
Thông tin từ quận Hoàn Kiếm cho biết, các đơn vị liên quan đã khảo sát thực tế, thành phố dự kiến bố trí 5 điểm trung chuyển (thay vì 4 điểm như đề xuất trước đó) theo các hướng của khu vực hạn chế trên phố Bà Triệu, Trần Quang Khải (2 điểm), Phùng Hưng và khu vực chợ Đồng Xuân.
Theo lãnh đạo quận Hoàn Kiếm, các đơn vị lữ hành, cơ sở lưu trú sẽ có phương án lựa chọn các điểm lưu trú phù hợp với vị trí của khách cần đến. Các đơn vị liên quan cũng sẽ làm việc với các đơn vị taxi điện, như Xanh SM, xe điện Đồng Xuân... để có thể hỗ trợ giảm giá cước cho du khách khi di chuyển từ điểm trung chuyển vào phố cổ, cơ sở lưu trú.
Tuyến đường hạn chế xe trên 16 chỗ gồm trục Hàng Giấy - Đồng Xuân - Hàng Đường - Hàng Ngang - Hàng Đào - Đinh Tiên Hoàng.
Bên cạnh đó còn có trục Hàng Đậu - Trần Nhật Duật - Nguyễn Hữu Huân trở vào trong khu vực phố cổ Hà Nội và các tuyến phố Lý Quốc Sư, Nhà Thờ, Nhà Chung, Quang Trung (đoạn Tràng Thi tới Nhà Chung), Ấu Triệu, Bảo Khánh, Hàng Trống, ngõ Hàng Hành, ngõ Bảo Khánh.
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho rằng, việc cấm ô tô trên 16 chỗ hoạt động ở các khu vực trên sẽ góp phần giảm ùn tắc giao thông trong khu phố cổ, đặc biệt là vào giờ cao điểm, góp phần cải thiện môi trường, giảm lượng phát thải, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ gìn không gian sống trong lành hơn.
Hà Nội đang xây dựng vùng phát thải thấp ở quận Hoàn Kiếm và quận Ba Đình. Cơ quan chức năng đang lên kế hoạch cấm phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch (phương tiện chạy bằng xăng, dầu) hoạt động ở khu vực phố cổ và hồ Gươm.
Khu phố cổ của Hà Nội có diện tích khoảng hơn 80ha gồm 10 phường gồm Hàng Đào, Hàng Bạc, Hàng Gai, Hàng Bồ, Hàng Bông, Hàng Buồm, Hàng Mã, Cửa Đông, Đồng Xuân, Lý Thái Tổ.
Hồ Gươm có diện tích khoảng 12ha với các tuyến phố bao quanh gồm Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Hàng Khay.
Theo ghi nhận, trên các tuyến phố chuẩn bị cấm xe 16 chỗ theo khung giờ như phố Lý Quốc Sư, Bảo Khánh, Nhà Thờ… tình trạng xe du lịch từ 16 - 45 chỗ dừng, đỗ đón trả khách diễn ra phổ biến, gây ùn tắc giao thông trong một số thời điểm. Đáng nói, tại các tuyến phố có biển “Cấm dừng, đỗ xe” hoặc biển “Cấm đỗ xe”, nhưng tình trạng trên vẫn diễn ra ngang nhiên, gây bức xúc cho người tham gia giao thông.
Thí điểm để tìm ra giải pháp
Đồng tình với việc thí điểm, chuyên gia giao thông Khương Kim Tạo nhìn nhận, việc triển khai thí điểm sẽ góp phần làm “trong sạch” phần lõi của Thủ đô, phù hợp với chủ trương xây dựng các vùng phát thải thấp ở Hà Nội.
“Các nước trên thế giới đều có chính sách bảo vệ khu phố cổ, trong đó, quy định xe cơ giới, xe to không tùy tiện ra vào mà cần giấy phép lưu thông, hoặc giới hạn thời gian xe du lịch được hoạt động… Việc điều chỉnh linh hoạt không chỉ giúp Hà Nội duy trì vẻ đẹp của phố cổ, mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của du lịch và kinh doanh trong khu vực này”, ông Tạo cho biết.
Phố cổ là địa điểm thu hút du khách trong và ngoài nước khi ghé thăm Thủ đô. Hiện nay, hầu hết các công ty du lịch đều sử dụng xe từ 16 - 29 chỗ để đưa đón khách tham quan và lưu trú tại các khách sạn trong khu vực. Nhiều ý kiến cho rằng, việc cấm xe 16 chỗ có thể tạo ra khó khăn cho các đơn vị lữ hành trong việc tổ chức tour, đặc biệt là đối với các đoàn khách lớn.
Anh Trần Đình Quang (quản lý của một khách sạn trên khu vực thí điểm) cho rằng, việc thí điểm cấm xe và khung giờ rất hợp lý, giúp giảm tắc đường ở khu vực phố cổ. Tuy nhiên, khó khăn trong vận chuyển hành khách sẽ ảnh hưởng đến các khách sạn lớn và công ty du lịch.
“Nếu quận Hoàn Kiếm áp dụng phương án này, các khách sạn tại đây sẽ chịu thiệt thòi hơn so với những khách sạn ở quận khác. Vì vậy, nếu triển khai, cần áp dụng đồng bộ trên tất cả các quận. Việc chỉ áp dụng riêng tại quận Hoàn Kiếm có thể tạo ra sự mất cân bằng, giống như việc “chia sẻ khách hàng” giữa các quận”, anh Quang nhìn nhận.
Theo anh Nguyễn Hồng Thanh, một lái xe khách thường xuyên ra vào khu phố cổ thì, khi các xe khách cỡ lớn không thể vào phố cổ, chúng sẽ dồn lại, gây ra tình trạng ùn tắc giao thông ở các khu vực lân cận.
Bên cạnh đó, các phương tiện cá nhân chuyên chở khách sẽ tăng lên, khiến đường phố thêm đông đúc. Những điều này không giải quyết được gốc rễ của vấn đề mà chỉ chuyển hướng ùn tắc sang nơi khác. Hiện nay, các bãi trông giữ xe, điểm đỗ xe ở khu vực xung quanh phố cổ đều đông đúc, quá tải gây bất tiện trong quá trình đón, trả khách.
Chuyên gia Khương Kim Tạo cho rằng, hệ thống xe buýt hiện tại chưa đủ linh hoạt để thay thế hoàn toàn xe khách 16 chỗ. Hà Nội có thể cân nhắc áp dụng các loại xe điện hoặc xe buýt nhỏ chạy bằng năng lượng sạch để thay thế xe khách truyền thống, kết hợp với các điểm trung chuyển ở vị trí phù hợp để đảm bảo khách du lịch có phương tiện di chuyển thuận tiện.
“Việc triển khai chính sách cần có sự tham vấn từ doanh nghiệp lữ hành, hộ kinh doanh và người dân để đảm bảo không gây ảnh hưởng quá lớn đến đời sống và hoạt động kinh doanh, du lịch. Trong thời gian thí điểm, các cơ quan chức năng cần tiếp tục điều chỉnh, thực hiện các giải pháp thay thế phù hợp trước khi quyết định mở rộng phạm vi cấm”, ông Tạo nhấn mạnh.
