Các nước quản lý học sinh công lập như thế nào?

Số lượng học sinh, chỉ tiêu tuyển sinh hàng năm được cơ quan chức năng quản lý chặt chẽ. Nhưng với các nước đối mặt với tình trạng bùng nổ dân số, việc quản lý số lượng học sinh công lập ngày một khó khăn.

Bốc thăm để quản lý chỉ tiêu tuyển sinh

Tính đến năm 2022, Singapore có 430 trường phổ thông công lập đăng ký và thuộc sự quản lý của Bộ Giáo dục Singapore (MOE). Chính phủ Singapore đầu tư nguồn ngân sách tương đối lớn cho sự phát triển của các trường phổ thông công lập như chính sách ưu đãi, hỗ trợ học phí, trợ cấp, đội ngũ giáo viên...

Do đó, các trường công lập được đánh giá cao về chất lượng giảng dạy và cơ sở vật chất dù số lượng trường công ít hơn trường tư thục (khoảng 750 trường, gồm cả trung tâm tư thục tính đến năm 2021 so với 430 trường phổ thông công lập).

Ngoài ra, một số trường phổ thông công lập hoạt động dưới hình thức tự trị. Điều này đồng nghĩa các trường vẫn sử dụng chương trình đào tạo do MOE xây dựng nhưng mở rộng nội dung dạy nhằm nâng cao chất lượng và trải nghiệm học tập của học sinh. Các trường này cũng đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên nghiêm ngặt hơn trường phổ thông bình thường.

Nhìn chung, cơ chế hoạt động của các trường công lập tại Singapore tương đối công bằng vì nhận được sự phân bổ đồng đều từ chính phủ và Bộ Giáo dục. Theo quy định, mỗi phòng học phải có ít nhất 2 cửa ra vào. Trừ trường hợp đặc biệt được sự đồng ý của nhân viên y tế, chiều cao của trần nhà tính từ sàn nhà không thấp hơn 3,4m. Tổng diện tích của các cửa sổ và cửa ra vào trong mỗi phòng học không nhỏ hơn 1/5 diện tích sàn.

Chất lượng giáo viên tại Singapore thuộc tốp đầu thế giới bởi việc đào tạo ngành sư phạm tương đối khắt khe. Chỉ có một cơ sở đào tạo giáo viên ở Singapore là Viện Giáo dục quốc gia Singapore (NIE), thuộc Trường ĐH Công nghệ Nanyang. Hầu hết thí sinh có một bằng cử nhân về môn sẽ dạy trước khi nộp đơn ứng tuyển, sau đó phải hoàn thành một trong những chương trình đào tạo sư phạm tại NIE và vượt qua bài kiểm tra trình độ đầu vào để trở thành giáo viên.

Học sinh Singapore được trang bị máy tính bảng.

Ước tính năm 2020, tỷ lệ giáo viên trên học sinh ở Singapore là 11,9. Từ năm 2021, nước này bắt đầu phân phát máy tính bảng, máy tính xách tay cho học sinh phổ thông công lập nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và đón đầu xu hướng công nghệ.

Tương tự Singapore, các trường phổ thông công lập tại Hàn Quốc được quản lý bởi Bộ Giáo dục và Chính phủ Hàn Quốc. Các trường phải tuân thủ tiêu chuẩn chương trình giáo dục quốc gia do Bộ Giáo dục ban hành và sửa đổi 5 - 10 năm một lần. Điều kiện học tập, cơ sở vật chất của nhà trường đồng đều và phân chia theo khu vực nông thôn, thành thị nhưng chỉ tiêu tuyển sinh tùy thuộc vào văn phòng giáo dục địa phương.

Số lượng học sinh trung bình mỗi lớp tại Hàn Quốc có sự khác biệt rõ rệt so với trước đây. Ví dụ, với bậc tiểu học, số lượng học sinh mỗi lớp giảm từ 36 em vào năm 2000 xuống 21,5 em vào năm 2021. Số lượng học sinh trung học trong một lớp giảm từ 43 em vào năm 2000 xuống 23 em năm 2021. Tỷ lệ giáo viên trên học sinh Hàn Quốc là 22,8 vào năm 2021.

Hàn Quốc quản lý sĩ số học sinh dựa trên quy định chuyển cấp. Học sinh sẽ không phải thi chuyển cấp THCS, THPT, mà các trường sẽ bốc thăm hồ sơ ứng tuyển cho đến khi hết chỉ tiêu tuyển sinh.

Chỉ tiêu tuyển sinh được quy định theo điều kiện của từng địa phương và các trường không được phép tuyển sinh vượt quá số lượng quy định. Nếu bị phát hiện, người đứng đầu trường học sẽ bị kỷ luật, thậm chí là đuổi việc nhưng học sinh không phải chuyển trường để không gây ảnh hưởng thể chất lẫn tinh thần.

Theo quy định của Bộ Giáo dục Hàn Quốc, văn phòng giáo dục địa phương phải thanh tra trường học trên địa bàn 1 - 3 năm/lần về các nội dung như phương pháp dạy học, chương trình giảng dạy, hoạt động giáo dục... Tuy nhiên, thay vì phạt nếu trường học có vấn đề về thanh tra, văn phòng giáo dục sẽ đưa ra lời khuyên cho ban giám hiệu nhằm cải thiện chất lượng. Quy định này được đánh giá là nhân văn, cầu tiến và công bằng giữa các trường học.

Anh đối mặt với tình trạng bùng nổ sĩ số lớp học.

Bùng nổ sĩ số lớp học

Trong khi Singapore, Hàn Quốc ngày càng có nhiều cơ hội đầu tư cho giáo dục do tỷ lệ sinh giảm, số lượng trẻ đi học giảm thì Trung Quốc và nhiều nước phương Tây phải xoay xở với tình trạng bùng nổ sĩ số lớp học trong thập kỷ gần đây.

Đơn cử, theo khảo sát tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc vào năm 2016, hơn 40% lớp tiểu học, THCS có sĩ số quá đông. Trường Tiểu học Thực nghiệm quận Mudan, thành phố Hà Trạch, tỉnh Sơn Đông, có hơn 5.000 học sinh và sĩ số trung bình là 80 em, gần gấp đôi tiêu chuẩn quốc gia là 45 em/lớp tiểu học và 50 em/lớp THCS. Mỗi học sinh có 3,75 m2 vui chơi trong khuôn viên trường, thấp hơn quy định 6,75 m2 của ngành Giáo dục tỉnh Sơn Đông.

Để giải quyết tình trạng này, thành phố Sơn Đông đã cam kết chi 122 tỷ nhân dân tệ (19 tỷ USD) để xây dựng gần 3.000 trường tiểu học, THCS, bổ sung thêm 55 nghìn phòng học, thuê thêm 110 nghìn giáo viên vào năm 2017.

Đầu tư ngân sách mở trường, thuê giáo viên cũng là hướng giải quyết của Bộ Giáo dục Anh. Nghiên cứu của Anh vào năm 2015 chỉ ra cứ 20 lớp tiểu học có một lớp vượt quá quy định sĩ số tối đa là 30 học sinh. Ước tính cùng năm, số học sinh tiểu học ở Anh đã tăng 2%, tương đương 94 nghìn em. Do đó, nhiều trường học trên toàn quốc không thể tuân thủ quy định sĩ số tối đa 30 em.

Do đó, Chính phủ Anh đã phân bổ 5 tỷ bảng từ năm 2011 – 2015 cho chính quyền các địa phương để xây dựng trường học mới. 6 năm tiếp theo, chính phủ đầu tư thêm 7 tỷ bảng để đầu tư cơ sở vật chất và thuê giáo viên cho trường này. Các chương trình hỗ trợ kéo dài đến tháng 9/2021.

“Chính phủ đã mở hơn 250 trường công lập từ năm 2010 và chúng tôi cam kết xây dựng thêm 500 trường học mới nhằm đảm bảo học sinh trên cả nước đều được hưởng nền giáo dục tốt nhất tại địa phương”, phát ngôn viên của Bộ Giáo dục Anh cho biết.