Dù muôn vàn khó khăn, nhưng với sự vào cuộc của chính quyền, cộng đồng và các tổ chức xã hội, các nhà trường đã quyết tâm vực dậy, kịp đón năm học mới và “không học sinh nào bị bỏ lại phía sau”.
Trường học sạch sẽ, ngăn nắp
Theo thống kê, riêng tại các xã Xa Dung, Tìa Dình, Mường Luân, Na Son (huyện Điện Biên Đông cũ, Điện Biên), thiên tai đã gây thiệt hại nặng nề cho 6 trường học, tổng ước tính hơn 5 tỉ đồng. Cô Vương Thị Thiệu - Phó Hiệu trưởng Trường Mầm non Phì Nhừ, xã Xa Dung cho biết, mưa lũ khiến hàng tấn bùn đất tràn vào trong trường.
Ngay khi thời tiết thuận lợi, hàng chục cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh Điện Biên đã cùng toàn bộ giáo viên nhà trường chung tay nạo vét bùn đất, dọn dẹp khuôn viên. “Công việc vô cùng nặng nhọc nhưng với sự quyết tâm, đồng lòng, sau nhiều ngày vất vả, điểm trường đã trở nên sạch sẽ, ngăn nắp hơn”, cô Thiệu xúc động.
Tại Trường PTDTBT THCS Chiềng Sơ (xã Mường Luân, Điện Biên), nơi chuẩn bị đón 530 học sinh, mưa lũ đã làm hỏng toàn bộ phòng tin học, 20 máy tính, 7 máy chiếu, 160 bộ bàn ghế cùng nhiều sách vở, đồ dùng học tập, với tổng thiệt hại ước 1,2 tỉ đồng.
Ông Nguyễn Danh Hỷ - Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Chiềng Sơ cho biết, nhà trường đã dọn dẹp xong bùn đất, sửa chữa cơ sở vật chất, đồng thời tiếp nhận sự hỗ trợ từ nhiều đơn vị để kịp ổn định dạy học.
Tại Nghệ An, mưa lũ cũng khiến hàng loạt xã vùng cao, biên giới bị tàn phá nặng nề, trong đó có hơn 40 trường học, cùng gần 550 gia đình giáo viên bị thiệt hại. Nhà cô giáo Già Y Cở, người dân tộc Mông ở bản Phá Mật, xã Nhôn Mai (Nghệ An) bị nước lũ cuốn trôi hoàn toàn không còn gì cả.
Hiện gia đình cô ở nhà tạm do chính quyền địa phương và bộ đội biên phòng dựng cho, chưa biết bao giờ mới xây lại được chốn an cư. Tuy nhiên, năm học mới cận kề, cô vẫn vượt hơn 30km đường rừng, quay trở lại nơi công tác là Trường Mầm non Bắc Lý - cũng bị mưa lũ tàn phá để dọn dẹp vệ sinh. Không chỉ cô, mà nhiều giáo viên vùng cao Tây Nghệ An cũng “gác lại niềm riêng” để sửa soạn cho ngôi trường chung tươm tất, sạch sẽ, gọn gàng đón trò trở lại.
Trường Mầm non Mường Típ (xã Mường Típ, Nghệ An) nằm bên bờ sông, nên trong đợt lũ vừa qua, toàn bộ trường chìm trong biển nước, tài sản bị hư hỏng nặng. Hiệu trưởng nhà trường - bà Phạm Thị Hồng cho biết, gần tháng qua, nhờ sự hỗ trợ của người dân, chính quyền địa phương và các đơn vị bộ đội của Sư đoàn 324, trường đã được dọn dẹp sạch sẽ.
Bên cạnh đó, Sở GD&ĐT Nghệ An kịp thời hỗ trợ, cùng nhiều trường học miền xuôi góp công sức, góp quà giúp trường vực dậy sau lũ. Bà Phạm Thị Hồng khẳng định tập thể cán bộ, giáo viên nhà trường sẽ tiếp tục nỗ lực khắc phục khó khăn, đảm bảo chất lượng giáo dục, chăm sóc trẻ.

Lo chỗ học cho trò
Điểm trường Pá Vạt 1, Trường Mầm non Pá Vạt (Mường Luân, Điện Biên) - nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất do mưa lũ khi hai khu nhà vệ sinh bị sập, dãy phòng học chính bị sụt lún, hệ thống hàng rào, cổng trường hư hỏng nặng. Bên cạnh đó, nhiều bàn ghế, đồ dùng học tập bị cuốn trôi.
Sau lũ, tập thể cán bộ, giáo viên đã cùng phụ huynh khẩn trương bắt tay vào dọn dẹp, tranh thủ từng ngày nắng để thu gom, sắp xếp lại những gì còn sử dụng được. Bà Bùi Thị Huyền - Hiệu trưởng Trường Mầm non Pá Vạt chia sẻ: “Sau nhiều ngày nỗ lực, đến nay chúng tôi chỉ có thể tạm tu sửa và sử dụng lại được phòng học duy nhất.
Tuy nhiên, đó cũng là tia hy vọng để các em có thể sớm quay lại lớp. Trong khi chờ sự hỗ trợ xây dựng lại cơ sở kiên cố, nhà trường đã tính đến phương án tổ chức học tạm theo ca, tận dụng nhà dân, nhà văn hóa bản hoặc dựng thêm lớp học tạm bằng vật liệu nhẹ.
Bà Mai Thị Thu Huyền - Hiệu trưởng Trường Mầm non Na Phát (Na Son, Điện Biên) cho biết, giáo viên nhà trường đã tỏa đi các bản làng, đến tận nhà thăm hỏi gia đình học sinh, đồng thời, nhắc nhở phụ huynh đưa con em trở lại trường đúng ngày khai giảng. Với những gia đình bị ảnh hưởng nặng bởi lũ, nhà trường và chính quyền địa phương hỗ trợ sách vở, quần áo, chăn màn để các em yên tâm học tập.
Ở điểm trường Bắng Chộc của trường bị ảnh hưởng nặng nề bởi mưa lũ, nên nhà trường đã xin xã cho mượn nhà văn hóa bản Bắng Chộc, xã Na Son để làm điểm học tạm. Đường điện, nước đang được gấp rút sửa chữa để đáp ứng nhu cầu tối thiểu cho việc dạy và học. Song song với đó, phụ huynh và giáo viên cùng nhau kê lại bàn ghế, trang trí lớp học, chuẩn bị đồ dùng học tập để đón các em quay trở lại trường.
Tại Trường PTDTBT THCS Chiềng Sơ (xã Mường Luân), Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phối hợp cùng Sở GD&ĐT Điện Biên trao tặng hơn 1.000 bộ sách giáo khoa mới, tổng trị giá hơn 281 triệu đồng, cho học sinh các xã Xa Dung, Mường Luân, Tìa Dình. Công ty CP Sách và Thiết bị trường học Điện Biên cũng trao tặng nhiều đồ dùng học tập trị giá 75 triệu đồng cho các trường.
Em Quàng Anh Tú - học sinh lớp 9 tại Trường PTDTBT THCS Chiềng Sơ, phấn khởi nói: “Chúng em rất vui khi được nhận những bộ sách mới. Đây là nguồn động viên lớn để chúng em cố gắng học tập trong năm học mới”. Ông Nguyễn Danh Hỷ - Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Chiềng Sơ bày tỏ, sự hỗ trợ kịp thời này không chỉ giảm gánh nặng vật chất mà còn mang đến cho thầy trò niềm tin vững bước trong năm học mới.

Niềm vui tựu trường từ vùng tâm lũ
Ông Nguyễn Ngọc Tân - Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Nhôn Mai (xã Nhôn Mai, Nghệ An) vui mừng chia sẻ: “Đón năm học mới, qua vận động các nguồn lực xã hội hóa, chúng tôi đã hoàn thành đổ bê tông đường lên trường, làm thêm mái tôn mới cho học sinh bán trú diện tích 250m2. Đồng thời trang bị 8/8 tivi 65 inch cho 8 lớp, lắp giường mới trong nhà ở bán trú, hệ thống lọc nước…”.
Ít ai ngờ được, chỉ cách đây hơn 1 tháng, ngôi trường này nằm trên địa bàn chịu thiệt hại nặng nề và bị cô lập lâu nhất của tỉnh Nghệ An do ảnh hưởng của mưa lũ. Đầu tháng 8, cán bộ giáo viên tập trung về trường đã bắt tay ngay vào công tác chuẩn bị cho năm học mới.
Theo ông Nguyễn Ngọc Tân, trường may mắn nằm ở vị trí cao, không bị nước lũ tràn qua. Tuy nhiên, hệ thống cột điện bị gãy đổ do mưa lũ, kéo theo đường dây điện vào trường cũng thiệt hại, hư hỏng. Toàn bộ đường ống dẫn nước sạch từ trên núi về trường bị mưa lũ cuốn trôi.
Năm học này, trường có 202/272 học sinh bán trú. Gia đình học sinh bị thiệt hại nặng nề do lũ, mất hết tài sản. Vì vậy, việc đảm bảo điều kiện bán trú phải song song với tổ chức dạy học để các em yên tâm trở lại trường.
“Cách đây 2 tuần, nhà trường đã kéo lại đường dây điện an toàn. Bên cạnh đó nhà trường huy động các nguồn lực mua 3 máy phát điện. Về nguồn nước, trường vừa khoan thành công thêm 1 giếng nước, nên cơ bản phục vụ nhu cầu cho học sinh và giáo viên”, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Nhôn Mai cho hay.

Ban giám hiệu đã phân công giáo viên đến từng bản và nhà học sinh để vận động các em trở lại trường đi học. Qua nắm bắt, chỉ còn khoảng gần 10 em không ở trên địa bàn do trong dịp hè đi thăm bố mẹ làm việc tại các khu công nghiệp. Hiện giáo viên đã liên hệ và được phụ huynh nhất trí cho con trở lại kịp khai giảng năm học mới. Nhà trường cũng chuẩn bị đầy đủ đồ dùng sinh hoạt, quần áo, mỗi em 1 bộ sách giáo khoa, 20 quyển vở… không để em nào phải thiếu thốn.
“Bên cạnh đó, chúng tôi đang dự phòng nguồn quỹ khuyến học để tặng cho học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, để các em có thể mua sắm đồ dùng cá nhân cần thiết. Các em chỉ cần đến trường, mọi thứ đã có thầy cô lo”, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Nhôn Mai chia sẻ.
Cùng với nguồn ngân sách của Trung ương và chính quyền địa phương hỗ trợ, ngành Giáo dục Nghệ An đã sớm chủ động kêu gọi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm để ủng hộ các trường vùng lũ.
Sở GD&ĐT Nghệ An đã đến thăm và trao tặng khoảng 3 tỉ đồng cho các nhà trường và gia đình giáo viện bị thiệt hại. Ông Thái Văn Thành - Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, quan điểm của sở là không để bất cứ học sinh nào bị bỏ rơi sau lũ, phải nghỉ học vì lý do thiếu thốn.
Bà Hoàng Tuyết Ban - Giám đốc Sở GD&ĐT Điện Biên cho biết, ngành đã và đang kiến nghị Trung ương, UBND tỉnh hỗ trợ khẩn cấp kinh phí để sửa chữa trường lớp, bổ sung thiết bị dạy học. Bên cạnh đó, mỗi gia đình có học sinh không may tử nạn đã được hỗ trợ 10 triệu đồng, phần nào vơi đi mất mát đau thương.