2023 - một năm nhiều việc lớn, nhiều thách thức
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đánh giá năm 2023 là năm trọng tâm trong quá trình đổi mới, đặc biệt là đổi mới giáo dục phổ thông (GDPT). Toàn ngành GD-ĐT tiếp tục thực hiện Chương trình GDPT năm 2018; trong đó vừa đánh giá việc triển khai Chương trình của lớp 3, 7, 10; vừa trực tiếp triển khai cho lớp 4, 8, 11 và chuẩn bị cho lớp 5, 9, 12.
Qua triển khai thực hiện, dấu ấn quan trọng nhất là trường học không ngừng được đổi mới, nhà giáo hào hứng với đổi mới, học sinh năng động tích cực hơn. Bên cạnh đó, việc biên soạn, thẩm định, phát hành sách giáo khoa theo Chương trình GDPT năm 2018 cũng đã được hoàn thành đúng thời gian, đảm bảo chất lượng.
Cũng theo Bộ trưởng, so với nhiều năm trước, năm 2023 công tác kiểm tra đánh giá, đặc biệt Kỳ thi tốt nghiệp THPT đã được tổ chức với chất lượng tốt, đảm bảo công bằng, an toàn gắn với chuyển đổi số, đem lại thuận tiện cho thí sinh và người dân.
Bộ GD&ĐT cũng đã ban hành phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Đây là bước đổi mới trong kiểm tra đánh giá để phù hợp với Chương trình GDPT mới, được dư luận xã hội đồng thuận khá cao.
Về công tác xây dựng thể chế, Bộ trưởng cho biết, năm qua tập trung rà soát các văn bản quy định liên quan đến chế độ chính sách cho nhà giáo, tài chính giáo dục, tự chủ đại học… Trong đó, nhiều chính sách đã được ban hành mới hoặc điều chỉnh cho phù hợp hơn với thực tiễn và mở đường cho đổi GD-ĐT.
Bên cạnh đó, rất nhiều các nhiệm vụ lớn, nhiệm vụ quan trọng, nhiệm vụ thường xuyên trên hầu khắp các mảng công tác đã được triển khai và hoàn thành tốt.
“Nhìn một cách tổng thể, năm 2023 là một năm nhiều việc lớn, nhiều thách thức nhưng cũng là một năm toàn ngành GD-ĐT đồng lòng, dốc sức cho sự đổi mới một cách bản lĩnh, nhất quán để tiếp nối những gì đã làm được trong giai đoạn trước và ra sức phấn đấu cho chặng đường tiếp theo.
Để đạt được những kết quả như thời gian qua là nhờ có sự ủng hộ rất cao của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành cho đến từng người dân. Chúng tôi mong trong thời gian sắp tới, tiếp tục nhận được sự quan tâm, chia sẻ và hỗ trợ nhiều hơn từ toàn thể xã hội”, Bộ trưởng bày tỏ.
Giờ học tại Trường THPT Nguyễn Huệ (Quỳnh Phụ, Thái Bình). |
2024 - 10 nhiệm vụ trọng tâm
Trong năm 2024, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ 10 nhiệm vụ trọng tâm của ngành Giáo dục.
Thứ nhất: Tổ chức triển khai Kết luận của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT; triển khai thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TTg ngày 25/12/2023 về việc tiếp tục đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện GDPT; triển khai Nghị quyết của Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 686/NQ-UBTVQH15 ngày 18/9/2023 giám sát chuyên đề về việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa GDPT.
Thứ hai: Tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về GD-ĐT; tập trung rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật theo chức năng quản lý nhà nước của Bộ, hoàn thành dứt điểm các văn bản Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao nhưng chưa hoàn thành trong năm 2023. Tập trung triển khai xây dựng Luật Nhà giáo bảo đảm tiến độ, chất lượng.
Thứ 3: Trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo 3 - 5 tuổi và Nghị quyết về đổi mới Chương trình Giáo dục mầm non; trình Chính phủ ban hành Đề án phát triển cơ sở giáo dục mầm non và nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi là con công nhân tại các địa bàn khu công nghiệp.
Tổ chức triển khai Chương trình GDPT 2018 đối với tất cả các lớp học từ lớp 1 đến lớp 12; thẩm định bổ sung sách giáo khoa biên soạn theo Chương trình GDPT 2018 (nếu có); biên soạn, thẩm định, phê duyệt sách giáo khoa tiếng dân tộc thiểu số lớp 4, lớp 5.
Năm 2024 cũng sẽ tiếp tục thực hiện hiệu quả phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023 - 2030” do Thủ tướng Chính phủ phát động. Chỉ đạo, tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024 an toàn, nghiêm túc, hiệu quả; chuẩn bị tốt các điều kiện để triển khai thực hiện phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.
Cô Lê Na, giáo viên Trường PTDTNT THCS Kỳ Sơn, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An và học trò. |
Thứ tư: Đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch tuyển dụng, quản lý, sử dụng hiệu quả chỉ tiêu biên chế giáo viên được giao tại Quyết định số 72-QĐ/TW ngày 18/7/2022 của Bộ Chính trị để từng bước khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ và thiếu giáo viên tại các cấp học do tăng quy mô học sinh, triển khai các môn học theo Chương trình GDPT 2018.
Rà soát, hoàn thiện các quy định, cơ chế chính sách để từng bước khắc phục tình trạng thiếu nguồn tuyển giáo viên, nhất là đối với môn học mới, môn học tích hợp. Phối hợp với Bộ Nội vụ rà soát, xây dựng và triển khai thực hiện chính sách tiền lương mới đối với đội ngũ nhà giáo, nhân viên ngành Giáo dục.
Thứ năm: Triển khai thực hiện Quy hoạch mạng lưới các cơ sở giáo dục đại học và đào tạo sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở giáo dục đại học tập trung xây dựng chương trình, tổ chức đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế tri thức, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, gắn với nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp. Tăng cường kiểm định quốc tế các chương trình đào tạo và cơ sở đào tạo.
Thứ sáu: Tổ chức thực hiện hiệu quả các đề án, dự án tăng cường cơ sở vật chất, nhất là nhiệm vụ được giao trong các Chương trình mục tiêu quốc gia. Đề xuất Chương trình đầu tư kiên cố hóa trường, lớp học, xóa phòng học tạm, xây dựng trường chuẩn quốc gia và mua sắm, sửa chữa trang thiết bị dạy học tối thiểu và Chương trình đầu tư phát triển giáo dục đại học để tạo đột phá trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Chỉ đạo, hướng dẫn đẩy nhanh tiến độ giải ngân các nguồn vốn, nhất là vốn đầu tư công bảo đảm hiệu quả, đúng quy định.
Thầy Ksơr Y Chét, Tiểu học-THCS EaTrol (Sông Hinh, Phú Yên) hướng dẫn học trò trong giờ học. |
Thứ bảy: Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống; giáo dục quốc phòng, an ninh; giáo dục thể chất và tăng cường sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục học sinh, sinh viên.
Đẩy mạnh triển khai các giải pháp phòng, chống bạo lực học đường; xây dựng văn hóa học đường; tăng cường công tác tư vấn học đường, tư vấn hướng nghiệp cho học sinh, sinh viên. Triển khai có hiệu quả các giải pháp thúc đẩy các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong học sinh, sinh viên. Tổ chức thành công Đại hội thể thao học sinh Đông Nam Á lần thứ 31 và Hội khỏe Phù đổng toàn quốc năm 2024.
Thứ tám: Tăng cường hội nhập quốc tế, chủ động hợp tác với các nước có nền giáo dục tiên tiến để trao đổi kinh nghiệm, thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của nước ngoài cho GD-ĐT. Đẩy mạnh việc thu hút sinh viên, nhà khoa học có uy tín ở nước ngoài đến học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại Việt Nam. Triển khai hiệu quả các đề án, chương trình học bổng đào tạo nguồn nhân lực ở nước ngoài có sử dụng ngân sách nhà nước.
Thứ chín: Đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với tăng cường chuyển đổi số và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực GD-ĐT. Tiếp tục xây dựng hạ tầng học tập quốc gia, kho học liệu số dùng chung toàn ngành; hoàn thiện cơ sở dữ liệu toàn ngành, kết nối liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia.
Thứ mười: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc xây dựng pháp luật và thực hiện chính sách pháp luật về GD-ĐT nhằm xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, ngăn ngừa và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong GD-ĐT. Tăng cường hợp tác quốc tế về GD-ĐT.
Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên, chúng tôi mong muốn toàn ngành sẽ cùng bước vào năm 2024 với tinh thần “Bản lĩnh - Thực tiễn - Chất lượng - Lan tỏa”.
Việc đổi mới không bao giờ là dễ dàng và luôn tồn tại nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí trái chiều nhau, đòi hỏi ngành Giáo dục phải thể hiện được bản lĩnh, sự nhất quán để xã hội đặt niềm tin.
Tuy vậy, trong thời kỳ đổi mới, chuyển đổi, cũng phải lắng nghe thực tiễn, quan sát thực tiễn để có những điều chỉnh chính sách kịp thời, phù hợp.
Bên cạnh đó, đối với các bậc học, dù khối lượng công việc nhiều, áp lực lớn nhưng luôn phải lấy yếu tố chất lượng làm thước đo. Và trong quá trình đổi mới, những yếu tố mới, tinh thần mới, giá trị mới phải được lan toả rộng rãi để xã hội chia sẻ, đồng thuận.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn