Cụ thể, năm tội danh liên quan đến ma túy đã được sửa đổi, gồm: Sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248), tàng trữ (Điều 249), vận chuyển (Điều 250), mua bán (Điều 251) và chiếm đoạt chất ma túy (Điều 252).
Đáng chú ý, luật bổ sung ba loại chất ma túy mới vào danh mục xác định tội phạm: Ketamin, Fentanyl và XLR-11, bên cạnh các chất đã có như Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine và MDMA.
Theo quy định mới, người sản xuất trái phép chất ma túy có chứa các chất nêu trên với khối lượng từ 5g đến dưới 30g sẽ bị phạt tù từ 7 đến 15 năm. Trường hợp sản xuất từ 100g đến dưới 3kg sẽ bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân; Nếu trên 3kg sẽ bị phạt tù chung thân hoặc tử hình. So với trước đây, luật mới đã mở rộng khung lượng chất và bổ sung hình phạt cho các chất mới, siết chặt hơn với hành vi sản xuất ma túy.
Đối với tội Tàng trữ trái phép chất ma túy, hình phạt thấp nhất tăng từ 1 năm lên 3 năm tù. Đồng thời, mức khối lượng ma túy thực vật để cấu thành tội phạm cũng được hạ xuống: Từ 1kg lá cây cô ca, lá khát; Lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy... (trước đây là 10kg).
Tương tự, tội Vận chuyển trái phép chất ma túy cũng tăng mức hình phạt nhẹ nhất lên 3–7 năm tù (so với 2–7 năm trước đó), đồng thời bãi bỏ hình phạt tử hình ở khung hình phạt cao nhất (khoản 4). Thay vào đó, người phạm tội vận chuyển từ 100g các chất ma túy tổng hợp hoặc từ 75kg ma túy thực vật trở lên sẽ đối diện mức án tối đa là tù chung thân hoặc 20 năm tù.
Ở tội Mua bán trái phép chất ma túy, mức khởi điểm hình phạt cũng được nâng từ 2–7 năm tù lên 3–7 năm tù.
Một điểm mới đáng lưu ý là luật sửa đổi đã bổ sung tội danh hoàn toàn mới: Tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 256a). Theo đó, người đang trong thời hạn cai nghiện, điều trị thay thế, quản lý sau cai... nếu tiếp tục sử dụng ma túy sẽ bị phạt tù từ 2 đến 3 năm. Trường hợp tái phạm sẽ bị phạt từ 3 đến 5 năm tù. Quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng tái nghiện, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và quản lý sau cai trong cộng đồng.
Với hàng loạt điều chỉnh mới, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2025 kỳ vọng sẽ tăng cường hiệu quả phòng, chống ma túy, đồng thời đảm bảo tính phù hợp với thực tiễn tội phạm ngày càng phức tạp và tinh vi hiện nay.
