Chiều 27/11, Bộ GD&ĐT và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức hội nghị tổng kết chương trình phối hợp giai đoạn 2020-2025 và ký kết chương trình phối hợp giai đoạn 2025-2030.
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn và ông Bùi Quang Huy - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chủ trì hội nghị.
Sức mạnh tổng hợp từ sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất
Báo cáo kết quả chương trình phối hợp công tác giữa ngành Giáo dục với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giai đoạn 2020 - 2025, ông Hoàng Đức Minh - Vụ trưởng Vụ Học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT) cho biết:
Giai đoạn 2020-2025, hai ngành đã phối hợp chặt chẽ, thống nhất từ Trung ương đến cơ sở, tạo ra sức mạnh tổng hợp, phát huy thế mạnh của mỗi ngành. Các hoạt động đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thanh niên và các nhiệm vụ chính trị của đất nước, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyển đổi số, khởi nghiệp, tình nguyện.
Học sinh, sinh viên ngày càng được trao quyền, trở thành người thiết kế và tổ chức hoạt động, qua đó phát huy được tính sáng tạo, tinh thần trách nhiệm.
Nhiều mô hình mới, cách làm hay được nhân rộng: Các mô hình như "Tổ chuyển đổi số cộng đồng", giáo dục truyền thống qua công nghệ, "3 liên kết" trong hoạt động tình nguyện đã chứng minh hiệu quả, có sức lan tỏa.
Công tác truyền thông được quan tâm, chú trọng với sự tham gia tích cực của các cơ quan báo chí, truyền thông thuộc Bộ GD&ĐT và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Các chương trình, mô hình, hoạt động tiêu biểu của học sinh, sinh viên, giáo viên, giảng viên trẻ và tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong nhà trường được phản ánh kịp thời, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong toàn xã hội.
Công tác kiểm tra, khảo sát, nắm bắt thực tiễn tại các địa phương, đơn vị cơ sở được quan tâm triển khai định kỳ và đột xuất. Qua đó, nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện đã được hai ngành kịp thời trao đổi, phối hợp xử lý, góp phần nâng cao chất lượng công tác phối hợp.
Công tác thi đua, khen thưởng có nhiều chuyển biến tích cực, được tổ chức định kỳ, công khai, minh bạch, bảo đảm đúng quy định; kịp thời biểu dương, động viên các tập thể, cá nhân tiêu biểu, lan tỏa các mô hình hay, cách làm hiệu quả trong hệ thống giáo dục và tổ chức Đoàn.
Ngoài kết quả đạt được, hoạt động phối hợp cũng còn tồn tại hạn chế. Theo đó, công tác tuyên truyền, triển khai ở một số đơn vị cơ sở chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Các hình thức truyền thông, phổ biến chính sách chưa phong phú, thiếu tính hấp dẫn. Một số nội dung phối hợp cấp Trung ương triển khai còn chậm hoặc chưa được triển khai như kế hoạch ban đầu. Công tác kiểm tra, giám sát và thông tin, báo cáo ở một số nơi còn nhiều hạn chế.
Chương trình phối hợp hằng năm đôi khi còn thiếu tính linh hoạt, nội dung chồng chéo, thời gian tổ chức hoạt động trùng lặp, gây áp lực cho đơn vị cơ sở, nhất là trong những thời điểm cao điểm năm học và kỳ thi. Chất lượng, quy mô hoạt động có sự chênh lệch lớn giữa thành thị và nông thôn, giữa các trường có điều kiện và các trường khó khăn, đặc biệt trong việc tiếp cận công nghệ, các chương trình hỗ trợ chất lượng cao.
Công tác nắm bắt, định hướng tư tưởng trên không gian mạng đôi khi còn bị động. Việc đo lường tác động thực tế sau các hoạt động quy mô lớn còn là điểm yếu.
Điểm chung sâu sắc tạo nên sự phối hợp toàn diện, mật thiết, hiệu quả
Phát biểu tại hội nghị, ông Bùi Quang Huy cho biết: Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thực hiện ký kết phối hợp với nhiều bộ, ngành; trong đó, phối hợp với ngành Giáo dục là hiệu quả, thực chất nhất.
Có hai yếu tố tạo nên kết quả này. Thứ nhất, đối tượng mà ngành Giáo dục và Trung ương Đoàn cùng tác động có điểm giao rất lớn (62% đoàn viên là trong các trường học). Thứ hai là cách thức triển khai phối hợp, mỗi năm đều có sơ kết để nhận diện kết quả, hạn chế, từ đó xác định nhiệm vụ, giải pháp năm tiếp theo.
Đánh giá cao kết quả phối hợp giai đoạn 2020-2025, ông Bùi Quang Huy cũng lưu ý quan tâm khắc phục những hạn chế đã được hai bên cùng nhìn nhận.
Nhiệm vụ trong thời gian tới, ông Bùi Quang Huy nhắc đến nhiệm vụ rất quan trọng là tổ chức giải pháp phối hợp nhằm thực hiện nhiệm quả, đồng bộ Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo và Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thông tin: "Trước yêu cầu đổi mới công tác Đoàn, phong trào thanh thiếu nhi, chúng tôi định hướng phong trào “Tuổi trẻ Việt Nam tiên phong trong kỷ nguyên mới” với 5 nội dung: Tiên phong khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, tiên phong làm giàu chính đáng, tiên phong hội nhập quốc tế, tiên phong tình nguyện, tiên phong bảo vệ Tổ quốc. Cùng với phong trào này là Chương trình “Phát triển toàn diện thanh niên Việt Nam”. Đây là dư địa lớn để hai bên phối hợp".
Một số nội dung ông Bùi Quang Huy mong muốn nhận được sự phối hợp chặt chẽ, sự ủng hộ của Bộ GD&ĐT, liên quan đến: Triển khai Đề án “Tuổi trẻ Việt Nam đồng hành hỗ trợ thanh thiếu nhi vùng biên giới giai đoạn 2025-2030”; thực hiện trường học mỗi năm có ít nhất một dự án hướng đến cộng đồng.
Cam kết tiếp tục đồng hành với ngành Giáo dục trong xây dựng trường học hạnh phúc, trường học xanh, an toàn, thân thiện, ông Bùi Quang Huy cũng mong ngành Giáo dục quan tâm phát triển đội ngũ cán bộ Đoàn - Hội trong nhà trường và đội ngũ nhà giáo trẻ; xây dựng cơ chế bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ phù hợp để đội ngũ này phát huy năng lực, tinh thần đổi mới trong giảng dạy và hoạt động phong trào.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trong phát biểu khẳng định: Bộ GD&ĐT, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh không chỉ có chung số lượng lớn đối tượng, mà còn chung nhiều trách nhiệm, nhiệm vụ quan trọng.
Đoàn không chỉ tập hợp thanh thiếu niên mà còn giáo dục, rèn luyện. Bộ GD&ĐT và tổ chức Đoàn cùng thực hiện nhiệm vụ giáo dục bằng các phương thức khác nhau. Đối tượng của Đoàn trải dài từ mầm non, phổ thông, đại học, hoàn toàn tương ứng với hệ thống giáo dục. Đây là điểm chung sâu sắc tạo nên sự phối hợp toàn diện, mật thiết và hiệu quả.
Những kết quả được thống kê, theo Bộ trưởng, mới là phần cơ bản; còn nhiều hoạt động phối hợp diễn ra ở địa phương, cơ sở, từng trường học khó đo lường hết nhưng rất sâu sắc.
Cảm ơn tinh thần, tình cảm, trách nhiệm của Trung ương Đoàn trong thực hiện nhiệm vụ chung, hướng tới các mục tiêu của ngành, Bộ trưởng chia sẻ: Việc ký chương trình phối hợp mới - diễn ra trong thời điểm đặc biệt khi Bộ Chính trị có những định hướng lớn về phát triển giáo dục, đào tạo, khoa học - công nghệ. Bộ GD&ĐT đang khẩn trương triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 71-NQ/TW, trong đó nhiều nội dung cần sự tham gia sâu của Trung ương Đoàn.
Giáo dục phát triển con người, đạo đức, nhân cách, dạy người trong nhà trường và xã hội là trọng tâm giáo dục giai đoạn tới. Trung ương Đoàn có thế mạnh đặc biệt trong giáo dục đạo đức, lý tưởng, trách nhiệm công dân, rèn luyện nhân cách. Bộ trưởng mong phía Trung ương Đoàn đưa nội dung này cụ thể hơn trong chương trình phối hợp, giúp việc giáo dục học sinh, sinh viên toàn diện, góp phần hình thành lớp người Việt Nam mới có lý tưởng, khát vọng, trách nhiệm xã hội.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nêu nhiều nhiệm vụ lớn cần phối hợp, liên quan đến công tác phổ cập giáo dục; xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời; đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường; xóa trường tạm; thực hiện công bằng trong giáo dục; xây dựng công dân số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo an toàn, hiệu quả…
Dự thảo chương trình phối hợp giai đoạn tới đã bao quát các nội dung chính. Bộ trưởng đề nghị quá trình triển khai cần có sự kiểm đếm thường xuyên, phối hợp chặt chẽ để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Theo Chương trình phối hợp công tác giai đoạn 2025 - 2030, nội dung phối hợp giữa Bộ GD&ĐT và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tập trung vào công tác tuyên truyền cùng những nội dung sau:
Thứ nhất, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống; ý thức chấp hành pháp luật, ý thức công dân; chú trọng nề nếp, kỷ cương, bảo đảm an toàn trong nhà trường.
Thứ hai, đẩy mạnh hoạt động học tập, sáng tạo, nghiên cứu khoa học thông qua phong trào, cuộc vận động của Đoàn Thanh niên và ngành Giáo dục; định hướng nghề nghiệp, phân luồng học sinh sau THCS; thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên.
Thứ ba, triển khai các hoạt động hỗ trợ, phát triển kỹ năng; nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần; tổ chức các hoạt động tình nguyện cho học sinh, sinh viên.
Thứ tư, tổ chức các hoạt động nâng cao năng lực ngoại ngữ, năng lực số và hội nhập quốc tế cho học sinh, sinh viên; tập hợp du học sinh và thanh niên Việt Nam ở nước ngoài.
Thứ năm, đảm bảo cơ chế hoạt động, chế độ, chính sách cho học sinh, sinh viên, giáo viên, giảng viên trẻ tham gia công tác Đoàn - Hội - Đội.
Tại hội nghị, Bộ GD&ĐT và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã khen thưởng 16 cá nhân. Trong đó, 7 cá nhân được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; 9 cá nhân được nhận Bằng khen Ban Chấp hành Trung ương Đoàn.
Dịp này, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cũng trao 11 Kỷ niệm chương Vì thế hệ trẻ cho 11 cá nhân thuộc Bộ GD&ĐT. Ông Đào Thanh Tuy - Trưởng Ban Điện tử, Báo Giáo dục và Thời đại là 1 trong số các cá nhân vinh dự được nhận Kỷ niệm chương của Trung ương Đoàn.