Tư vấn đề xuất chọn 5 bậc

Đề án phương án sửa đổi cơ cấu biểu giá bán lẻ điện lần này được Công ty TNHH MTV Tư vấn và Chuyển giao công nghệ Bách Khoa (Đại học Bách khoa Hà Nội) thực hiện.

Đối với biểu giá điện sinh hoạt, đề án phân tích các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện gồm 1 bậc (giá sinh hoạt đồng giá), 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc.

Tuy nhiên, đơn vị tư vấn cho rằng, phương án đồng giá (1 bậc) không áp dụng được trên thực tế nhìn vào các mục tiêu định giá như chính sách xã hội, phản ánh chi phí cung ứng, sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả.

Với phương án 3 bậc, dù đơn giản số bậc nhưng nhóm tư vấn đánh giá, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ dưới 240 kWh/tháng tăng thêm bình quân khoảng 3,15% (mức tăng tối đa là 4,5%) so với tiền điện hiện hành.

Mức sử dụng từ 250 - 770 kWh/tháng có mức giảm tiền điện bình quân khoảng 4,54% (mức giảm tối đa là 10,06%). Mức từ 780 kWh/tháng trở lên có mức tăng tiền điện bình quân khoảng 6,79% (mức tăng tối đa là 7,79%).

Với phương án 4 bậc, mức tăng ngân sách và tăng tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện từ dưới 240 kWh/tháng và mức 770 kWh/tháng trở lên giống như phương án 3 bậc. Tuy nhiên, phương án này lợi ở chỗ, các hộ có mức sử dụng từ 250 - 770 kWh lại giảm tiền điện bình quân khoảng 4,54% (mức giảm tối đa là 10,06%).

Với phương án 5 bậc, tiền điện ở mức sử dụng điện từ dưới 270 kWh/tháng tăng thêm bình quân khoảng 2,32% (mức tăng tối đa là 4,47%) so với tiền điện hiện hành.

Từ mức 280 kWh - 1.100 kWh có mức giảm tiền điện bình quân khoảng 2,47% (mức giảm tối đa là 4,82%). Sử dụng từ 1.100 kWh trở lên có mức tăng tiền điện bình quân khoảng 3,87% (mức tăng tối đa là 4,63%).

Với những ưu, nhược điểm từng phương án, nhóm tư vấn đề xuất phương án 5 bậc. Cụ thể: Bậc 1 cho 0 - 100 kWh đầu tiên, giá điện mới là 1.753 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 1.678 - 1.734 đồng/kWh); Bậc 2 cho kWh từ 101 - 200, giá điện mới đề xuất là 2.051 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.014 đồng/kWh ).

Bậc 3 cho kWh từ 201 - 400, giá điện mới đề xuất là 2.424 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.536 - 2.834 đồng/kWh); Bậc 4 cho kWh từ 401 - 700, giá điện mới đề xuất là 2.871 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh); Bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên, giá điện mới đề xuất là 3.076 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh).

Bộ Công Thương đề xuất 2 phương án

Trên cơ sở đánh giá tác động của các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho sinh hoạt, các định hướng điều chỉnh biểu giá điện cho khách hàng sinh hoạt của đơn vị tư vấn, Bộ Công Thương đề xuất phương án biểu giá điện sinh hoạt 5 bậc và 4 bậc theo 2 phương án.

Phương án 1: Cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 5 bậc như theo đề xuất của EVN nhưng có thay đổi về cơ cấu tỷ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân.

Cụ thể, bậc 1 cho 100 kWh đầu tiên; Bậc 2 cho kWh từ 101 - 200; Bậc 3 cho kWh từ 201 - 400; Bậc 4 cho kWh từ 401 - 700; Bậc 5 cho kWh từ 701 trở lên.

Trên cơ sở thiết kế các bậc nêu trên, giá điện cho từng bậc được Bộ Công Thương thiết kế lại nhằm thực hiện theo nguyên tắc và đảm bảo hạn chế tối đa tác động tới các hộ sử dụng điện.

Theo đó, Bộ Công Thương đề xuất giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401 - 700 kWh và trên 700kWh.

Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101 - 200 kWh và 201 - 300 kWh. Giá điện cho các bậc từ 401 - 700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp, với mức giá cao nhất là 3.356 đồng/kWh.

Bộ Công Thương đánh giá ưu điểm của phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu. Việc ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của bậc cao hơn nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện.

Mặt khác, cũng khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn. Đồng thời hạn chế được 1 phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa…

Về nhược điểm, Bộ Công Thương cho rằng, tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711 kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.

Phương án 2: Bộ Công Thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 4 bậc như theo đề xuất của EVN và tư vấn.

Cụ thể, bậc 1 cho 100 kWh đầu tiên; Bậc 2 cho kWh từ 101 - 300; Bậc 3 cho kWh từ 301 - 700; Bậc 4 cho kWh từ 701 trở lên. Theo đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100 kWh nhằm bảo đảm ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội.

Giá điện cho các bậc từ 101 - 700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp. Theo Bộ Công Thương, việc phân chia giảm bớt 1 bậc so với phương án 5 bậc nêu trên sẽ làm giảm bớt một phần tác động tăng tiền điện trong các tháng chuyển mùa với phần lớn các hộ sử dụng điện nằm trong dải sử dụng từ 100 - 300 kWh.

Tuy nhiên, so với phương án 5 bậc nêu trên, Bộ Công Thương đánh giá, phương án 4 bậc sẽ làm tăng tiền điện phải trả đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232 kWh/tháng và các hộ có mức sử dụng trên 806 kWh/tháng.

Song, tác động tăng tiền điện đối với các hộ có mức sử dụng từ 119 - 232 kWh/tháng là không lớn với mức tiền điện tăng thêm tối đa chỉ 12.100 đồng/tháng/hộ, tương ứng mức tăng tiền điện là 3,25%.

Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh, phương án 4 bậc sẽ có tác dụng thấp hơn trong việc khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả so với phương án 5 bậc.

Với những phương án đề xuất trên, Bộ Công Thương đề nghị các bộ, ngành có góp ý trước ngày 18/10/2022.