Ngày 13/11/2020, Quốc hội đã thông qua Luật về Người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi). Luật nhằm tăng cường bảo vệ người lao động di cư và có hiệu lực từ ngày 1/1/2022.
Một trong những nội dung đáng chú ý là Luật mới đã loại bỏ phí môi giới mà người lao động phải trả cho các doanh nghiệp dịch vụ, cũng như cấm việc thu phí dịch vụ đối với người lao động đi qua các đơn vị sự nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp dịch vụ, Luật sửa đổi giữ một số loại chi phí được phép thu từ người lao động, cụ thể là phí dịch vụ và tiền ký quỹ, nhưng đặt ra mức trần và chi tiết các khoản được phép thu sẽ được quy định trong các văn bản dưới luật.
Luật quy định phí dịch vụ trong các văn bản dưới luật không được phép vượt quá mức trần ba tháng lương, các doanh nghiệp dịch vụ có thể thu phí này từ người lao động và bên tiếp nhận lao động.
Việc đặt ra mức trần cho các chi phí này sẽ cho phép người lao động đưa ra quyết định trên cơ sở có được thông tin và giúp cung cấp thông tin về chi phí đi làm việc ở nước ngoài qua các kênh chính thống.
Luật cấm phân biệt đối xử và cưỡng bức lao động trong di cư lao động và cho phép những người lao động bị hoặc bị đe dọa ngược đãi, quấy rối tình dục hoặc cưỡng bức lao động được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động mà không phải chịu phạt về tài chính.
Theo quy định mới, các doanh nghiệp dịch vụ có thể bị thu hồi giấy phép nếu quảng cáo gian dối hoặc dùng các thủ đoạn lừa gạt khác để tuyển dụng lao động, cưỡng bức lao động/mua bán người hoặc bóc lột.
Ngoài ra, trong các khoá đào tạo định hướng trước khi xuất cảnh, các doanh nghiệp tuyển dụng phải đưa vào những kiến thức và kỹ năng về phòng chống cưỡng bức lao động, bạo lực trên cơ sở giới và mua bán người.
Người lao động phải trả các khoản phí tuyển dụng và chi phí liên quan quá cao có nhiều nguy cơ trở thành nạn nhân bị bóc lột lao động, cưỡng bức lao động, mua bán người.
Chuyên gia về Di cư lao động của ILO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Ông Nilim Baruah cho biết: “Khi người lao động lâm vào cảnh nợ nần do chi phí di cư quá cao, có thể họ sẽ hiếm khi nghỉ việc làm trong trường hợp bị lạm dụng, bóc lột hoặc lao động cưỡng bức. Việc loại bỏ phí môi giới khỏi các chi phí được phép thu từ người lao động di cư sẽ góp phần giải quyết rủi ro này".
Hoan nghênh Việt Nam đã thông qua Luật về người lao động làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, nhằm bảo vệ tốt hơn người lao động Việt Nam, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã cam kết hỗ trợ Việt Nam thực thi luật mới về người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.
Ông Baruah cho rằng, Luật này là bước đi quan trọng đầu tiên trong việc hướng tới giảm phí tuyển dụng và các chi phí liên quan mà người lao động phải trả.
