Ngày 4/1, giới chức lãnh đạo quân đội Nga công bố thông tin số quân nhân nước này thiệt mạng trong vụ tấn công của các lực lượng vũ trang Ukraine hôm 1/1 vào khu vực triển khai tạm thời của quân đội Nga tại thị trấn Makeevka (Makiivka), đã lên tới con số 89 người.
Vụ tấn công được thực hiện từ hệ thống tên lửa phóng loạt M142 HIMARS - loại vũ khí được coi là hiện đại nhất mà Mỹ cung cấp cho quân đội Ukraine, vào điểm triển khai quân Nga tại một trường cao đẳng dạy nghề ở thị trấn Makeevka, thuộc vùng lãnh thổ của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR, mới được Nga sáp nhập vào lãnh thổ của mình hồi tháng 9/2022).
Theo đó, Quân đội Ukraine đã phóng một loạt 6 tên lửa, 2 trong số đó đã bị lực lượng phòng không Nga bắn hạ, nhưng 4 quả tên lửa mang đầu đạn nổ mạnh đã đánh trúng khu nhà quân Nga đang trú đóng, gây ra sự việc thảm khốc trên.
Trong bài viết trước với tiêu đề: “Kẻ giết người thầm lặng khiến 89 binh sĩ Nga thiệt mạng” chúng ta đã biết được rằng, nguyên nhân khiến lực lượng Ukraine có thể đánh trúng các tòa nhà trú quân là do binh sĩ Nga đã sử dụng điện thoại di động để liên lạc trong thời điểm năm mới, khiến đối phương có thể định vị và xác định chính chính xác vị trí của họ.
Với các phương tiện tình báo điện tử và chặn thu vô tuyến hiện đại ngày nay, dù sử dụng một chiếc di động thông minh (Smartphone) hay một chiếc di động dạng cục gạch thì các cơ quan tình báo đối phương vẫn có nhiều cách thu thập thông tin để xác định chính xác vị trí của bạn.
 |
| Binh sĩ Nga dùng điện thoại đã tự bộc lộ vị trí trú quân của mình tại tòa nhà của trường dạy nghề ở Makeevka |
Trên thực tế, các cơ quan tình báo nước ngoài, đặc biệt là Nga, Mỹ, Israel…, đã nhiều lần lợi dụng các cuộc gọi điện thoại để lần tìm ra các đối tượng khủng bố cần truy nã và tiêu diệt. Chúng ta có thể tìm hiểu về vấn đề này thông qua các sự kiện tiêu biểu sau:
Osama bin Laden chết vì cuộc điện thoại của liên lạc viên
Một trong những sự kiện nổi bật nhất đầu thế kỷ 21 là việc trùm khủng bố quốc tế al-Qaeda là Osama bin Laden đã bị đặc nhiệm Mỹ tập kích giết chết tại một thành phố khu vực đông bắc Afghanistan ngày 01/05/2011, trong “Chiến dịch Neptune's Spear” (Operation Neptune Spear), còn được biết với tên gọi “Chiến dịch Abbottabad”.
Gần 10 năm sau vụ tập kích khủng bố Mỹ ngày 11/09/2001, nơi ẩn núp và hành tung của trùm khủng bố quốc tế là Osama bin Laden luôn được giữ tuyệt mật, binh lính và thậm chí là quan chức cao cấp của tổ chức khủng bố này cũng chẳng biết là ông ta lẩn trốn nơi nào.
Thế nhưng, lực lượng đặc nhiệm Mỹ đã tìm ra manh mối về địa điểm lẩn trốn của Osama từ một cuộc điện thoại được gọi vào năm 2010 của chính liên lạc viên được ông ta tin cậy nhất là Ahmed bin Laden.
Cơ quan tình báo Mỹ suy đoán, bin Laden thường chuyển các chỉ thị cho cấp dưới và đưa ra các tuyên bố với thế giới nên chắc chắn phải có người đại diện phát ngôn, có người liên lạc, mà đó tất nhiên phải là người cực kỳ tin cẩn, ở gần với ông ta và Ahmed bin Laden là một trong số đó.
 |
| Osama Bin Laden chết vì cuộc điện thoại của liên lạc viên (Ảnh: Địa điểm lẩn trốn của thủ lĩnh al-Qaeda tại Abbottabad - Pakistan) |
Năm 2010, Mỹ đã bắt được một cuộc điện thoại của Ahmed với kẻ tình nghi khủng bố khác. Tuy địa điểm mà anh ta thực hiện cuộc đàm thoại không phải chính xác là nơi bin Laden ẩn náu, nhưng cơ quan tình báo Mỹ chắc chắn rằng, nó sẽ không xa nơi trú ẩn của ông ta.
Qua việc định vị địa điểm của Ahmed, cơ quan tình báo Mỹ CIA cũng đã khoanh vùng được khu vực lẩn trốn của Osama bin Laden là ở gần Thị trấn Bilal, Abbottabad, thuộc Pakistan. Nhiệm vụ tiếp theo tất nhiên sẽ thuộc về lực lượng đặc nhiệm Mỹ và các nhân viên tình báo người bản xứ.
Muammar al-Gaddafi chết vì lời phát biểu trên điện thoại vệ tinh
Sau cái chết của Osama bin Laden gần nửa năm, một nhân vật nổi tiếng khác là Tổng thống Libya Muammar al-Gaddafi đã bị bắn chết, sau khi bị bắt sống ở ngoại ô thành phố Sirte vào ngày 20/10/2011.
Nhật báo Anh “Daily Telegraph” tiết lộ, nguyên nhân gián tiếp dẫn đến cái chết của ông bắt nguồn từ một cuộc điện thoại.
Vào khoảng 8h30 sáng 20/10, khi thành phố quê hương và cũng là thành trì cuối cùng sắp bị thất thủ trong cuộc nổi dậy của phe đối lập dưới sự hậu thuẫn của Mỹ và đồng minh, ông Gaddafi vội vã rút lui ra ngoại ô thành phố Sirte cùng đoàn xe tùy tùng khoảng hơn 100 chiếc.
Trên đường tháo chạy, Tổng thống Gaddafi đã ghi âm lời phát biểu của mình sau đó chuyển trực tiếp cho các kênh truyền thông bằng điện thoại vệ tinh.
 |
| Ông Gaddafi đã chết sau khi phát lời kêu gọi bằng điện thoại vệ tinh |
Giọng nói của ông lập tức bị các thiết bị đặc biệt ghi lại và phân tích, đối chiếu. Sau khi xác thực, nhân viên giám sát khẩn cấp chuyển thông tin tình báo cực kỳ quan trọng này đến Sở chỉ huy tiền phương của Bộ Tham mưu Liên quân, và khu vực này ngay lập tức đã bị khóa chết.
Ngay sau đó, hàng chục tốp máy bay của Mỹ, Anh, Pháp từ mọi hướng tập trung đánh chặn con đường tháo chạy của đoàn xe rút lui. Kế hoạch đào tẩu bị tan vỡ, ông Gaddafi bị vây hãm và sau đó bị bắt, rồi bị giết như chúng ta đã biết.
Nếu vào thời điểm đó ông Gaddafi không cho phát lời hiệu triệu hoặc trong tay ông ta chẳng có chiếc điện thoại di động nào, nhà lãnh đạo Libya có thể đã chạy thoát và không chết và biết đâu lịch sử đã không rẽ sang hướng khác?
Hai thủ lĩnh “phiến quân” chết dưới tay Nga vì điện thoại di động
Trong cuộc chiến Chechnya lần thứ nhất (từ tháng 12/1994 đến tháng 8/1996), tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Chechnya là Dzhokhar Dudaev tuy đã thoát được rất nhiều cuộc vây ráp của cơ quan an ninh Liên bang Nga, nhưng cũng phải chết vì tên lửa chống bức xạ dò tìm sóng điện thoại di động.
Tổng cục An ninh Liên bang Liên bang Nga (FSB) đã chi 1 triệu USD cho mật vụ người Chechnya mua được một thông tin quý báu là Dzhokhar Dudaev thường sử dụng điện thoại vệ tinh để liên lạc.
 |
| Thủ lĩnh phiến quân Chechnya Dzhokhar Dudaev thiệt mạng khi đang gọi điện thoại vệ tinh |
Người Nga ngay lập tức chi 1,2 triệu USD để lắp đặt thiết bị dò tìm và định vị sóng điện thoại vệ tinh trên máy bay chỉ huy và cảnh báo sớm trên không Beriev A-50 Shmel (NATO định danh là “Mainstay”).
Bắt đầu từ chiều 21/4/1996, một chiếc A-50 quần thảo trên bầu trời Chechnya ở độ cao 22 km; đến rạng sáng 22/04 thì chiếc máy bay do thám của Nga bắt được sóng điện thoại của Dudaev.
Lúc đó, Dudaev đang trốn chạy cùng 4 nhân viên tùy tùng thì dừng xe ở một khu vực hoang vắng ở gần làng Gekhi-Chu (phía tây Chechnya) để gọi điện liên lạc với nhà trung gian hòa giải đang thường trú ở Moscow là ông Ruslan Khasbulatov - cựu chủ tịch Duma quốc gia (Hạ viện) Nga.
Chiếc máy bay do thám sau khi xác thực điện thoại của Dudaev đã lập tức sử dụng hệ thống định vị toàn cầu để xác định vị trí và phương hướng di chuyển của ông ta và truyền dẫn số liệu về cho Bộ chỉ huy.
Khoảng 4h sáng 22/04/1996, hai chiếc máy bay cường kích Sukhoi Su-25 cất cánh từ sân bay Mozdok ở Bắc Ossetia và sau vài phút đã bay đến gần làng Gekhi-Chu, nơi đoàn xe của Dudaev đang dừng chân và phóng ra 2 quả tên lửa chống bức xạ từ khoảng cách 40km.
Tên lửa tự động dò tìm tần số của nguồn phát xạ sóng điện thoại đã được máy bay dự cảnh cung cấp rồi lao đến mục tiêu. Một quả không nổ nhưng chỉ một quả còn lại cũng đủ khiến cho Dudaev - người đang trực tiếp gọi điện, và cả 4 cận vệ chết ngay tại chỗ.
 |
| Aslan Maskhadov chết vì thủ hạ sử dụng điện thoại quá nhiều (Ảnh: Cầu thang dẫn xuống căn hầm Maskhadov ẩn náu và xe bọc thép của FSB tiến vào làng Tolstoy-Yurt) |
Tám năm sau đó, điện thoại di động cũng là nguyên nhân gây ra cái chết của cựu tổng thống kế nhiệm tự phong của Chechnya là Aslan Maskhadov.
Sau những cuộc thương thảo với an ninh Nga vào mùa thu năm 2004, mỗi ngày những trợ lý của Maskhadov thực hiện vài cú điện thoại nói chuyện với các đại diện của mình ở nước ngoài, với các thủ lĩnh nhóm phiến quân ở khu vực Bắc Kavkaz và cũng gửi đi rất nhiều tin nhắn.
FSB đã chặn thu được các cuộc điện thoại, từ đó lần ra tung tích của thủ lĩnh phiến quân đang ẩn náu trong một boongke kiên cố ở ngôi làng Tolstoy-Yurt Aslan Maskhadov ở miền bắc Chechnya, gần thủ phủ Grozny. Lực lượng đặc nhiệm FSB đã sử dụng xe bọc thép tấn công ngôi làng và giết chết Maskhadov.
Lời kết: Mặc dù điện thoại di động là con dao hai lưỡi nhưng nếu có các quy định chặt chẽ và sử dụng các mạng truyền dẫn dữ liệu có mức độ bảo đảm an ninh cao thì chiếc smartphone sẽ có những công dụng tuyệt vời, thậm chí là vật bất ly thân, trở thành “người bảo vệ” cho binh sĩ trên chiến trường.
Điều này chúng ta có thể tìm hiểu được trong bài viết sau, khi xem xét việc sử dụng điện thoại di động của binh sĩ Mỹ, với những ứng dụng liên kết và các hệ thống truyền dẫn dữ liệu quân sự có độ an toàn cao, trong hệ thống tác chiến cấp chiến thuật của quân đội Mỹ.
