Có bệnh nhân còn bị điếc sau sự cố. Đến nay, giới nha khoa vẫn chưa lý giải được nguyên nhân gây ra tình trạng trên.

Răng vỡ thành từng mảnh

Vào những năm 1860, nha sĩ WH Atkinson, sống tại bang Pennsylvania, Mỹ, đã tổng hợp và phản ánh về ba trường hợp bệnh nhân gặp phải một hiện tượng về răng bất thường trên The Dental Cosmos, tạp chí về nha khoa hàng đầu nước Mỹ. Cả ba bệnh nhân đều bị nổ răng.

Trường hợp đầu tiên là ông Reverend DA, sống tại Springfield, hạt Mercer. Vào mùa Hè năm 1817, ông ấy đột nhiên bị đau răng dữ dội.

“Trong cơn đau đớn, ông ấy chạy đi chạy lại với nỗ lực vô vọng để cảm thấy đỡ hơn. Có lúc, ông chúi đầu xuống đất như một con thú đang giận dữ. Khi khác, ông thò đầu vào dưới góc hàng rào, lúc lại tới suối và nhúng đầu xuống làn nước lạnh nhưng cơn đau không hề thuyên giảm. Điều này khiến gia đình hoảng sợ, đưa ông vào cabin và cố hết sức giúp ông tỉnh táo”, nha sĩ WH Atkinson kể lại.

Theo nha sĩ, mọi nỗ lực giảm đau vào thời điểm đấy đều vô ích. 9 giờ sáng hôm sau, khi ông Reverend đang bước đi trong nhà cùng cơn đau dữ dội, đột nhiên một âm thanh sắc nhọn giống như tiếng súng lục phát ra từ trong khoang miệng.

Một chiếc răng vỡ thành từng mảnh và khiến ông lập tức thấy nhẹ nhõm. Lúc này, người đàn ông quay sang vợ và nói: “Anh hết đau rồi”. Ông ấy đi nghỉ, ngủ ngon giấc cả ngày hôm đó và hôm sau. Kể từ ngày hôm đó, ông dần lấy lại tỉnh táo và khoẻ mạnh hơn.

13 năm sau sự cố kỳ lạ này, nha sĩ WH Atkinson lại bắt gặp một bệnh nhân có những dấu hiệu tương tự. Một trong những bệnh nhân thân quen của ông, bà Letitia D, bị đau răng kéo dài nhiều ngày liên tiếp.

Cơn đau khiến bà không thể tập trung làm bất cứ việc gì. Bỗng nhiên một ngày, chiếc răng vỡ ra thành từng mảnh kèm theo một tiếng nổ lớn. Sau đó, cơn đau hoàn toàn biến mất.

Một trường hợp khác xảy ra vào năm 1855 cũng với những biểu hiện tương tự. Bệnh nhân đột nhiên cảm thấy đau răng nhưng vài hôm sau đó, chiếc răng đau vỡ ra thành nhiều mảnh còn cơn đau thì thuyên giảm.

Nha sĩ WH Atkinson không phải người duy nhất được chứng kiến hiện tượng “có một không hai” này. Nhiều báo cáo từ các nha sĩ khác cho thấy việc răng đột nhiên vỡ thành nhiều mảnh, dù rất kỳ lạ, thực sự đã xảy ra.

Trong cuốn sách “Pathology and Therapeutics of Dentistry: With Miscellaneous Essays on Dental Subjects” (tạm dịch: Bệnh học và điều trị Nha khoa: Với các tiểu luận khác về chủ đề Nha khoa) xuất bản năm 1874, tác giả J. Phelps Hibler, sống tại Mỹ, cũng ghi nhận trường hợp tương tự. Một bệnh nhân của ông đột nhiên bị đau răng đến mức cả cơ thể như bị đau theo.

“Chiếc răng hàm thứ nhất ở dưới bên phải của một bệnh nhân đột nhiên gây ra cơn đau dữ dội mà không có bất kỳ triệu chứng nào trước đó. Sau đó, chiếc răng đột ngột phát nổ và suýt khiến nữ bệnh nhân ngã nhào.

Chiếc răng bị xẻ trực tiếp từ mặt gần lưỡi đến mặt gần má, vỡ vụn, đồng thời gây ra cảm giác khó chịu dọc theo ống Eustachian (vòi nhĩ). Vụ nổ nhỏ đã khiến cô ấy bị điếc trong một thời gian dài. Toàn bộ sự việc chỉ diễn ra trong khoảnh khắc và chiếc răng ngừng đau ngay lập tức”, ông Hibler viết.

Đi tìm lời giải

Cơn đau dữ dội chỉ chấm dứt khi chiếc răng phát nổ.

Tình trạng răng nổ đã biến mất vào khoảng những năm 1920 và không được ghi nhận trong thời điểm hiện nay. Do đó, giới nha khoa ngày nay không thể nghiên cứu chúng trực tiếp nên đã đưa ra nhiều giả thuyết lý giải hiện tượng này.

Một giả thuyết cho rằng những chiếc răng phát nổ là răng bị sâu. Trong chiếc răng sâu có khí tích tụ, gây áp lực lên tuỷ và khiến chiếc răng phát nổ. Tuy nhiên, giả thuyết này có nhiều điểm không hợp lý. Dù sự tích tụ khí trong răng có thể xảy ra, ví dụ thông qua lỗ hổng ống tuỷ, nhưng sẽ không tạo đủ áp lực để khiến răng nổ tung trong miệng như miêu tả.

Phản bác giả thuyết trên, GS Hugh Devlin, Trường Nha khoa Đại học Manchester, Anh, phân tích: Khả năng khí tích tụ trong răng và phát nổ là rất khó xảy ra bởi vì răng cực kỳ chắc khoẻ. Các nha sĩ ở thế kỷ 19 chưa hiểu hết về sâu răng, họ cho rằng sâu răng bắt nguồn từ bên trong răng. Nhưng thực tế, sâu răng là do chế độ ăn uống và do vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng.

Andrea Sella, giáo sư Hóa học Vô cơ tại Đại học College London, Anh, đã đưa ra một giải thích hợp lý hơn. Theo đó, hiện tượng răng nổ có thể gây ra bởi các hóa chất được sử dụng để trám răng ở thế kỷ 19.

Vào những năm 1800, nhiều kim loại được sử dụng để trám các lỗ sâu răng như chì, thiếc, bạc hoặc các hợp kim khác, dù chúng không thích hợp. Nếu sử dụng hai kim loại khác nhau để trám cùng một chiếc răng có thể tạo ra phản ứng cục pin.

Giải thích về hiện tượng trên, ông Andrea Sella phân tích: Hỗn hợp kim loại trong miệng có thể khiến hiện tượng điện phân tự phát xảy ra. Nếu quá trình trám răng chưa đủ tốt thì vẫn còn một phần lỗ sâu, từ đó có thể tích tụ khí hydro trong răng. Sau đó, chiếc răng có thể phát nổ do áp suất hoặc bị đốt cháy, ví dụ như khi bệnh nhân hút thuốc.

Dù đây là giả thuyết hợp lý nhất nhưng trong các trường hợp nổ răng được ghi nhận, không bệnh nhân nào từng tiến hành trám răng. Cộng thêm hiện nay, hiện tượng răng nổ không diễn ra thường xuyên nên nhiều khả năng nguyên nhân xuất phát từ một phương pháp nha khoa cũ.