Ngày 6/1, Tổng thống sắp mãn nhiệm của Mỹ Joe Biden ký lệnh cấm khoan thăm dò dầu khí tại các vùng ven biển trước sự chỉ trích của người sắp kế nhiệm là Tổng thống đắc cử Donald Trump.
Đây là một trong những bất đồng mới nhất giữa hai vị tổng thống sắp chuyển giao quyền lực của nước Mỹ, dấu hiệu cho thấy quá trình này sẽ không mấy dễ chịu. Tổng thống Biden viện dẫn lý do cuộc khủng hoảng khí hậu tiếp tục đe dọa các cộng đồng trên khắp nước Mỹ nên cần phải chuyển sang năng lượng sạch.
Do đó, ông thông qua sắc lệnh cấm khoan thăm dò dầu khí ngoài khơi ở toàn bộ bờ biển nước Mỹ tại Đại Tây Dương, phía Đông Vịnh Mexico cũng như bờ biển Thái Bình Dương và vùng biển Bering ngoài khơi bang Alaska. Nhà Trắng nêu rõ mục đích của lệnh cấm là bảo vệ 253 triệu ha vùng biển thuộc chủ quyền của nước Mỹ.
Tổng thống Biden cũng cho rằng tiềm năng từ năng lượng hóa thạch ở các vùng biển nói trên không đáng kể, do đó không cần thiết phải đánh đổi với rủi ro về môi trường, sức khỏe cộng đồng. Ông cũng cho rằng hoạt động thăm dò còn tạo gánh nặng cho nền kinh tế khi phát sinh các chi phí lớn khác nhau.
Trong khi đó, Tổng thống đắc cử sắp bước vào Nhà Trắng là ông Donald Trump lại có quan điểm ngược lại. Cam kết sẽ giúp nước Mỹ tăng mạnh sản lượng nhiên liệu hóa thạch, ông chỉ trích quyết định trên của người tiền nhiệm là “nực cười”. Ông Trump khẳng định sẽ gỡ bỏ lệnh cấm nói trên ngay khi tiếp quản Nhà Trắng.
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng mong muốn của ông Trump không hề dễ thực hiện. Lệnh cấm mới được ông Biden phê chuẩn không có thời hạn hết hiệu lực, do đó ông Trump sẽ gặp rất nhiều khó khăn về mặt pháp lý cũng như chính trị nếu muốn đảo ngược khi lên làm tổng thống.
Cụ thể, Tổng thống Biden đã dựa vào Đạo luật Đất đai thềm lục địa năm 1953 của nước Mỹ để ban hành lệnh cấm. Đạo luật này trao cho chính quyền liên bang Mỹ thẩm quyền khai thác tài nguyên ngoài khơi và không có điều khoản nào đề cập việc một tổng thống đương nhiệm có thể đơn phương đảo ngược lệnh cấm khoan thăm dò dầu khí mà không cần Quốc hội thông qua hay không.
Các nhân vật trong chính quyền mới được chọn của ông Donald Trump như thư ký báo chí Karoline Leavitt cho rằng, lệnh cấm của ông Biden thực chất là nhằm cản trở người kế nhiệm Donald Trump thực thi cam kết tranh cử về tăng khoan thăm dò dầu mỏ và giảm giá khí đốt.
Ngoài vấn đề liên quan đến khoan thăm dò dầu ngoài khơi nói trên, hai chính quyền sắp chuyển giao còn mâu thuẫn nhau về các vấn đề khác liên quan đến môi trường. Hồi tháng trước, chính quyền của ông Biden đề ra mục tiêu nước Mỹ đến năm 2035 sẽ giảm 61 - 66% lượng khí thải nhà kính so với năm 2005 và hướng đến phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Trong khi đó, đội ngũ của ông Donald Trump lại đang chuẩn bị cho các động thái ngược lại. Tổng thống đắc cử Trump tuyên bố sẽ tiếp tục rút khỏi Hiệp định Paris về khí hậu mà nước Mỹ đã tham gia từ năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump từng rút nước Mỹ khỏi hiệp định này vào năm 2020 nhưng chỉ một năm sau, Tổng thống Joe Biden đã quyết định tái gia nhập Hiệp định Paris ngay sau khi nhậm chức năm 2021.
Lĩnh vực liên quan đến môi trường chỉ là một phần trong hàng loạt các bất đồng về quan điểm và chính sách giữa hai chính quyền ở giai đoạn chuyển giao của nước Mỹ hiện nay. Do đó, những ngày sắp tới được dự báo sẽ có nhiều quyết định được đưa ra tại Mỹ, tạo ra sự khác biệt lớn giữa chính quyền của ông Biden và ông Trump.
