Thành công trong chống Covid-19 tạo đà phát triển kinh tế
Chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc công bố ca măc Covid-19 đầu tiên, Việt Nam đã cố gắng ngăn chặn sự lây lan của virus corona. Sử dụng các phương tiện tuyền thông, loa phóng thanh, áp phích... chính phủ đã kêu gọi khoảng 100 người dân xác định người mắc và truy vết tiếp xúc. Việc nhanh chóng cô lập các ổ dịch đã khiến số ca tử vong vì nCov của Việt Nam nằm trong số 4 nước thấp nhất thế giới, dưới tỷ lệ 1/1.000 người.
Việc kiềm chế được đại dịch cho phép Việt Nam nhanh chóng mở cửa kinh tế trở lại và hiện được dự đoán là nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới trong năm nay. Trong khi nhiều quốc gia đang phải chịu những suy giảm kinh tế to lớn và phải nhờ Quỹ Tiền tệ Quốc tế giải cứu tài chính thì Việt Nam đang tăng trưởng với tốc độ 3% hàng năm. Ấn tượng hơn nữa, sức tăng trưởng của nước này được thúc đẩy bởi thặng dư thương mại kỷ lục, bất chấp sự sụp đổ của thương mại toàn cầu.
Khoảnh khắc đột phá này đối với Việt Nam khá lâu mới có được. Sau Thế chiến thứ 2, những “kỳ tích châu Á” - đầu tiên là Nhật Bản, sau đó là Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và gần đây nhất là Trung Quốc – đã vươn lên thoát nghèo bằng cách mở cửa thương mại và đầu tư, trở thành cường quốc xuất khẩu.
Trong những năm kinh tế phát triển mạnh mẽ, những “phép màu châu Á” đã tạo mức tăng trưởng xuất khẩu hàng năm gần 20%, gần gấp đôi mức bình quân của các quốc gia có thu nhập thấp hoặc trung bình vào thời điểm đó. Việt Nam đã duy trì tốc độ tương tự trong 3 thập kỷ. Ngay cả khi thương mại toàn cầu sụt giảm trong những năm 2010, xuất khẩu của Việt Nam đã tăng gần 16% một năm, đến nay là tốc độ nhanh nhất thế giới và gấp 3 lần mức trung bình của các nền kinh tế mới nổi.
Việt Nam đang “tăng hạng” nhanh chóng
Trong khi các nền kinh tế mới nổi khác chi mạnh tay cho phúc lợi xã hội nhằm xoa dịu cử tri, Việt Nam lại dành nguồn lực cho xuất khẩu, xây dựng đường sá, bến cảng để đưa hàng hóa ra nước ngoài, đồng thời xây thêm trường học để đào tạo người lao động. Chính phủ đầu tư khoảng 8% GDP mỗi năm về các dự án xây dựng mới và hiện được xếp hạng cao hơn về chất lượng cơ sở hạ tầng hơn bất kỳ quốc gia nào ở cùng giai đoạn phát triển.
Việt Nam cũng hướng tiền đầu tư của nước ngoài theo hướng tương tự. Trong 5 năm qua, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt trung bình hơn 6% GDP ở Việt Nam - mức cao nhất so với bất kỳ nền kinh tế mới nổi nào. Phần lớn trong số đó dành cho việc xây dựng các nhà máy sản xuất và cơ sở hạ tầng liên quan và hầu hết hiện nay nguồn đầu tư đến từ các nước châu Á khác như Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc - những “phép màu” cũ đang hỗ trợ xây dựng “phép màu mới”.
Việt Nam cũng đã trở thành các điểm đến ưa thích của các nhà xuất khẩu. Thu nhập bình quân đầu người hàng năm ở Việt Nam đã tăng gấp 5 lần kể từ cuối những năm 1980 lên gần 3.000 USD/ người, nhưng chi phí lao động vẫn chỉ bằng một nửa so với Trung Quốc. Đồng thời, lực lượng lao động được giáo dục tốt so với mức thu nhập của họ. Nguồn lao động có tay nghề cao đang giúp Việt Nam “tăng hạng” có lẽ nhanh hơn bất kỳ đối thủ nào, để sản xuất hàng hóa ngày càng tinh vi hơn. Công nghệ đã vượt qua hàng quần áo và dệt may để trở thành mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam vào năm 2015 và chiếm phần lớn trong thặng dư thương mại kỷ lục trong năm nay.
Với tình trạng tốc độ tăng dân số trong độ tuổi lao động đang chậm lại, phần lớn người Việt Nam sống ở nông thôn, do đó nền kinh tế có thể tiếp tục phát triển bằng cách chuyển lao động nông thôn sang làm việc trong nhà máy ở thành thị. Trong 5 năm qua, không có quốc gia lớn nào tăng tỷ trọng xuất khẩu toàn cầu nhiều hơn Việt Nam.
Đến nay, Việt Nam giống như một phép màu từ một thời kỳ đã qua và đang vươn tới sự thịnh vượng.
