Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị cho phép cá nhân kinh doanh (có quy định về số lượng đơn hàng) trên sàn thương mại điện tử được kê khai theo thuế khoán.
Áp dụng thuế khoán đối với cá nhân kinh doanh
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có văn bản góp ý Dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT), nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
VCCI nhận định, dự thảo xây dựng phương thức thu thuế mới với các cá nhân kinh doanh trên nền tảng số, thay cho phương thức cũ đang được áp dụng.
Việc thu thuế là cần thiết, nhưng cần xây dựng phương thức thu thuế đảm bảo giảm thiểu thủ tục hành chính, gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh. Đồng thời, với sự tham gia của nhiều chủ thể trong phương thức mới, các quy định cũng cần phân định rạch ròi trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Dự thảo quy định cá nhân kinh doanh không đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động kinh doanh thường xuyên trên nền tảng TMĐT, nền tảng số phải kê khai thuế theo tháng. Hộ cá nhân phải kê khai doanh thu, số thuế phải nộp và chi phí kinh doanh.
Như vậy, dự thảo không cho phép các cá nhân kinh doanh trên TMĐT đóng thuế theo phương pháp khoán. Tuy nhiên, VCCI cho rằng quy định này không phù hợp với các cá nhân mới kinh doanh hoặc có quy mô nhỏ. Do nguồn vốn nhỏ, các cá nhân này không mua các phần mềm hỗ trợ kinh doanh và do đó sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện kê khai.
VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi theo hướng cho phép kê khai theo thuế khoán áp dụng với cá nhân kinh doanh có số lượng đơn hàng dưới ngưỡng (thông tin về số lượng đơn có thể trích xuất thông qua các đơn vị vận chuyển).
Bên cạnh đó, dự thảo cũng yêu cầu các cá nhân kinh doanh trên TMĐT phải kê khai cả chi phí kinh doanh. Theo VCCI, việc này là không cần thiết với các cá nhân kinh doanh nhỏ (không thuộc diện quy mô lớn).
Thuế được tính trên doanh thu nên việc yêu cầu kê khai chi phí là không cần thiết. Hơn nữa, yêu cầu kê khai chi tiết về giá vốn, chi phí nhân công, điện, nước, vận chuyển, tiếp thị quảng cáo sẽ tạo ra gánh nặng lớn với các cá nhân do mô hình quản lý của các cá nhân này vô cùng đơn giản, khó tách bạch cũng như xác định chính xác các chi phí này.
VCCI đề nghị, cơ quan soạn thảo bỏ yêu cầu phải kê khai chi phí kinh doanh với các cá nhân không đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai.
Hiện nay, thị trường TMĐT Việt Nam đang ngày càng phát triển. Quy mô thị trường các năm gần đây đã tăng trưởng mạnh từ 16,4 tỷ USD năm 2022 lên đến 20,5 tỷ USD năm 2023 và dự kiến đạt 25 tỷ USD trong năm 2024.
Tuy nhiên, số thu thuế từ hoạt động kinh doanh TMĐT chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với quy mô và tốc độ tăng trưởng của hoạt động kinh doanh TMĐT, nền tảng số.
Tổng số thu từ hoạt động kinh doanh TMĐT của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong nước và nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam chỉ chiếm khoảng 20% quy mô doanh thu thị trường TMĐT và tỷ trọng này đang có xu hướng giảm từ 20,1% năm 2022 xuống 17,4% năm 2024.
Tiếp cận dần với chính sách mới
Dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, dự kiến từ ngày 1/4/2025 có hiệu lực.
Tuy nhiên, phản ánh từ nhiều doanh nghiệp, thời điểm có hiệu lực là tương đối gấp gáp. Nếu thời hạn là ngày 1/4 tới thì chỉ còn chưa tới 2 tháng nữa, trong khi văn bản vẫn đang trong giai đoạn dự thảo, doanh nghiệp cần thời gian để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nhân sự và tuyên truyền cho người bán.
Vì vậy, để hỗ trợ doanh nghiệp có thời gian chuẩn bị hệ thống công nghệ, nhân sự và hướng dẫn người bán, VCCI đề xuất lùi thời điểm áp dụng quy định đến ngày 1/7/2025 (muộn hơn 3 tháng so với dự thảo).
Theo VCCI, việc thu thuế là cần thiết, nhưng cần xây dựng phương thức thu thuế đảm bảo giảm thiểu thủ tục hành chính, gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh. Đặc biệt, với sự tham gia của nhiều chủ thể trong phương thức mới, các quy định cũng cần phân định rạch ròi trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Đồng tình với đề xuất này, luật sư Phạm Thành Tài, Công ty Luật Phạm Danh nêu ý kiến, chỉ còn hơn 1 tháng nữa đến thời điểm nghị định có hiệu lực trong khi văn bản vẫn đang trong giai đoạn dự thảo và doanh nghiệp cũng cần thời gian để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nhân sự và tuyên truyền cho người bán.
“Việc lùi thời gian thực hiện, thu thuế trong trường hợp này là cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh có thời gian chuẩn bị, tránh tình trạng quá gấp gáp khiến việc thực hiện không có hiệu quả, thậm chí gây những tác dụng phụ, phát sinh nhiều hệ luỵ khác mà cần giải quyết”, luật sư Tài chia sẻ.
Luật sư Nguyễn Sương, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng cho rằng, nếu lùi lại được sau đó vẫn có công tác hỗ trợ hoặc cho phép kê khai trễ hơn hay chậm hơn so với ngày 1/4. Tức là về nghĩa vụ khấu trừ thuế thì các sàn có thể thực hiện khấu trừ thuế ngay và luôn từ ngày 1/4. Còn nghĩa vụ kê khai thì có thể chậm số tiền đó hoặc kỹ thuật kê khai có thể chậm lại thì tôi cho rằng nó sẽ phù hợp hơn.
“Đề xuất lùi thời gian áp dụng thu thuế đối với hoạt động kinh doanh online từ 1/4 sang 1/7 của VCCI là có cơ sở, nhưng cần xem xét một cách thận trọng dựa trên một số yếu tố then chốt. Để xem việc lùi thời gian này có cần thiết hay không và nếu lùi thì trong bao lâu, tôi cũng kiến nghị cơ quan chức năng phải nên xem xét khía cạnh đồng bộ trong công tác chuẩn bị”, luật sư Nguyễn Sương nêu quan điểm.
