Đây được xem là bước ngoặt về xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu khỏi Trung Quốc.
Theo số liệu mới nhất từ Công ty phân tích Canalys, tỷ lệ điện thoại thông minh của Apple được lắp ráp tại Trung Quốc đã giảm mạnh từ 61% trong quý II năm 2024 xuống còn 25% cùng kỳ năm 2025. Ngược lại, Ấn Độ đã nhanh chóng vươn lên dẫn đầu, từ 13% lên 44%. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc Apple đẩy nhanh quá trình chuyển dây chuyền lắp ráp sang Ấn Độ, trong bối cảnh lo ngại về thuế quan và bất ổn thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
Việc chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục thay đổi đã buộc nhiều tập đoàn công nghệ lớn phải tìm kiếm các điểm đến thay thế ngoài Trung Quốc. Đây là một phần trong xu hướng dài hạn của các công ty toàn cầu nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm phụ thuộc vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vốn từng gây đứt gãy nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu trong đại dịch Covid-19.
Trong bối cảnh căng thẳng nhiều nơi chưa hạ nhiệt, các nền kinh tế mới nổi tại châu Á như Việt Nam và Ấn Độ đang nổi lên như những điểm đến thay thế hàng đầu. Hiện, Mỹ và Trung Quốc đã nối lại đàm phán thương mại tại Thụy Điển nhằm gia hạn thỏa thuận “đình chiến thuế quan” kéo dài 90 ngày, ký kết từ tháng 5. Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng tiến trình tái cơ cấu chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ vẫn tiếp tục, bất chấp những nỗ lực hòa giải mang tính tạm thời.
Tổng thống Donald Trump nhiều lần bày tỏ mong muốn Apple đưa dây chuyền sản xuất trở về Mỹ thay vì tiếp tục gia công ở nước ngoài. Nhưng thực tế cho thấy điều này khó khả thi trong ngắn hạn, do chi phí lao động cao và các quy định bảo vệ người lao động nghiêm ngặt tại Mỹ, khiến giá thành sản xuất smartphone đội lên đáng kể so với các nước đang phát triển.
Để khắc phục trở ngại này, Mỹ sẽ cần điều chỉnh lớn về chính sách tiền lương và lao động - điều không dễ thực hiện trong thời gian ngắn. Dù vậy, Apple đã cam kết đầu tư 500 tỷ USD vào các cơ sở sản xuất và nghiên cứu phát triển tại Mỹ trong vòng 4 năm tới.
Tuy nhiên, kế hoạch không bao gồm việc lắp ráp smartphone mà chủ yếu tạo ra khoảng 20.000 việc làm tại Mỹ. Con số này, dù đáng kể, vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất iPhone hàng loạt ngay trong nước.
Ngay cả khi sản xuất iPhone tại Mỹ trở thành hiện thực, giới chuyên gia cảnh báo người tiêu dùng có thể phải chấp nhận mức giá cao hơn đáng kể cho một chiếc iPhone “made in America”.
Cổ phiếu Apple đã giảm 14% kể từ đầu năm đến nay, một phần do lo ngại tác động từ thuế quan, cũng như sức ép cạnh tranh ngày càng lớn trong thị trường smartphone và lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
Dù Apple đã bắt đầu lắp ráp một số mẫu iPhone 16 Pro tại Ấn Độ, Canalys nhận định hãng vẫn phụ thuộc nhiều vào hệ sinh thái sản xuất phát triển tại Trung Quốc để đáp ứng nhu cầu thị trường Mỹ, đặc biệt là với các dòng smartphone cao cấp.
Giới quan sát cho rằng, sự dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, dù mở ra nhiều cơ hội cho Ấn Độ và các nước châu Á khác, vẫn đi kèm không ít thách thức trong bối cảnh kinh tế và địa chính trị toàn cầu còn nhiều biến động.
