Cảnh cáo được đưa ra trong bối cảnh nhiều trường bằng cách này hay cách khác ép buộc phụ huynh “đóng góp tự nguyện” – qua đó làm tăng gánh nặng tài chính cho các hộ gia đình vốn đã phải chi một khoản lớn cho chuyện học hành của con cái dù học trường công miễn phí…
Gánh nặng “tự nguyện”
Một yêu cầu quan trọng của chương trình giáo dục miễn phí – lần đầu tiên được thực hiện vào những năm 1960 – là sự đóng góp phải dựa hoàn toàn vào tự nguyện. Quy định này chỉ áp dụng với trường công, không áp dụng với trường thu học phí.
“Đóng góp tự nguyện về bản chất phải là tự nguyện, nghĩa là học sinh không chịu áp lực dưới bất kì hình thức nào của việc cha mẹ có đóng góp hay không” – Bộ trưởng Bruton nhấn mạnh.
Bộ trưởng Giáo dục cũng cho biết, các trường học sẽ bị cấm thu khoản phí trong giai đoạn tuyển sinh – và quy định này sẽ có hiệu lực từ năm tới. Quy định này nằm trong kế hoạch tổng thể nhằm tạo lập thủ tục tuyển sinh công bằng hơn và minh bạch hơn.
“Đóng góp tự nguyện” đã trở thành một vấn đề nhức nhối tại Ailen. Theo một nghiên cứu cho thấy, 7/10 phụ huynh “buộc” phải đóng góp tự nguyện, trung bình là 112 euro/trẻ. Các trường THCS thu đóng góp phổ biến hơn, có tới 77% trường thực hiện chính sách gây phản ứng dư luận này so với 70% trường tiểu học. Phụ huynh học sinh THCS được yêu cầu đóng góp nhiều hơn (140 euro) so với tiểu học (82 euro).
Giáo dục “miễn phí” vẫn lo
Khoản “đóng góp tự nguyện” khiến những gia đình thu nhập thấp thêm khó khăn bởi lâu nay họ vẫn phải đóng góp một khoản không nhỏ cho chuyện học hành của con cái cho dù hệ thống giáo dục công lập miễn phí.
Mặc dù miễn học phí nhưng gia đình vẫn lo lắng khoản mua đồng phục đắt tiền, sách giáo khoa giá cao… Mùa hè năm 2013, Ủy ban Giáo dục và Bảo vệ Xã hội đã kêu gọi các trường cấp học sinh mặc đồng phục may cầu kì đắt tiền; đồng thời đề xuất chương trình cho thuê sách giáo khoa; và đặc biệt là bãi bỏ các khoản thu tự nguyện.
Một nghiên cứu cho thấy, chi phí đồng phục, sách giáo khoa, bữa trưa, các hoạt động ngoại khoá, các chuyến dã ngoại, đóng góp tự nguyện, vận tải và dụng cụ thể thao – đã ngốn của phụ huynh có con học tiểu học trung bình 816 euro; với HS THCS chi phí trung bình là 1.313 euro/trẻ.
81% phụ huynh được hỏi cảm thấy khoản chi trên là một gánh nặng tài chính lớn, trong khi 32% cho biết rơi vào nợ nần vì khoản chi tiêu này.
Theo nghiên cứu, đồng phục là khoản mục chi tốn kém nhất: Phụ huynh trẻ tiểu học chi trung bình 166 euro/trẻ năm 2015 và phụ huynh HS THCS chi trung bình 258 euro/trẻ cho đồng phục.
Sách giáo khoa là khoản chi tốn kém thứ hai: Phụ huynh trẻ tiểu học chi 106 euro cho sách, còn HS THCS chi 213 euro cho sách năm 2015.
Chi cho bữa trưa đứng thứ ba danh sách khoản mục chi. Chi tro trẻ tiểu học trung bình 116 euro/trẻ năm 2015, với trẻ THCS là 147 euro.
