Dưới đây là 5 hiểu lầm thường gặp của mẹ về virus Rota:
Virus Rota rất ít lây lan
Không ít mẹ nghĩ rằng virus Rota ít lây lan. Thực tế, virus này lây truyền qua đường phân-miệng hay tay-miệng. Khi trẻ cầm nắm đồ chơi hoặc chạm tay vào các bề mặt có virus bám dính rồi đưa tay lên miệng, virus sẽ dễ dàng xâm nhập vào đường tiêu hóa của trẻ và gây bệnh.
Trong khi đó, virus Rota lại sống rất dai dẳng, có thể kéo dài đến 4 giờ trên bàn tay, vài ngày đến vài tuần trên bề mặt rắn (1). Điều đáng lo ngại là virus Rota gần như không thể bị tiêu diệt bởi các biện pháp vệ sinh thông thường như xà phòng mà chỉ bị tiệt trừ bởi các dung dịch diệt khuẩn có chứa cồn (2).
 |
| Virus Rota có thể bám trên đồ chơi của trẻ, dễ dàng xâm nhập, gây bệnh khi trẻ cho đồ chơi vào miệng |
Cho trẻ uống thuốc cầm tiêu chảy hoặc kháng sinh khi bệnh
Do lo lắng khi thấy con bỗng dưng tiêu chảy nhiều lần, mong con nhanh khỏi hoặc nhầm lẫn trẻ bị tiêu chảy cấp do virus Rota với các dạng tiêu chảy thông thường khác, không ít phụ huynh cho con dùng kháng sinh hay thuốc cầm tiêu chảy tạm thời. Tuy nhiên trên thực tế, thuốc cầm tiêu chảy không trị dứt điểm virus Rota, mà có thể gây táo bón, khô miệng, chướng bụng, nếu quá liều có thể gây liệt ruột. Vì vậy không được sử dụng thuốc cầm tiêu chảy trong trường hợp này.
Tiêu chảy cấp gây nên bởi Virus Rota do siêu vi trùng gây ra hiện vẫn chưa có trị liệu đặc hiệu, vì vậy kháng sinh không có tác dụng đối với bệnh này.
Việc điều trị bệnh chủ yếu là bù nước và muối đề phòng biến chứng mất nước ở trẻ. Cần theo dõi phát hiện các dấu hiệu mất nước để kịp thời đưa trẻ nhập viện.
Không cần bù nước cho trẻ
Một số phụ huynh cho rằng, khi con bị bệnh chỉ cần cầm được tiêu chảy bé sẽ không bị mất nước, vì thế không cần phải bù nước, bù điện giải. Tuy nhiên theo chuyên gia, việc quan trọng nhất khi bé bị tiêu chảy cấp do virus Rota là phải bù nước cho bé.
Khi bị nhiễm virus Rota, trẻ có thể đi ngoài dạng lỏng lên đến 10-20 lần/ ngày (3) kèm với nôn ói nên việc bù nước bằng đường uống trở nên khó khăn. Nếu không được điều trị kịp thời và bù nước đúng cách, trẻ bị suy kiệt nhanh chóng thậm chí có thể tử vong. Trong trường hợp tiêu chảy do virus Rota, cán bộ y tế thường bù nước và điện giải cho bé bằng đường truyền tĩnh mạch.
Kiêng khem quá mức
Khi bé bị tiêu chảy, nhiều mẹ cho rằng nếu cho bé ăn ít lại hoặc kiêng kem nhiều thứ thì tiêu chảy sẽ ít hơn. Nhưng thực tế trong những trường hợp này, bạn cần cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường như nước đun sôi để nguội, nước khoáng (không có gas), nước dừa tươi, nước canh rau hoặc cho trẻ uống nước biển khô ORESOL theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng như bình thường, phù hợp theo lứa tuổi của trẻ.
 |
| Khi trẻ nhiễm bệnh, mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường |
Nên chia nhỏ bữa ăn làm nhiều lần, đút chậm bằng muỗng vì trẻ dễ bị ói. Nếu trẻ ói, cho trẻ nghỉ ngơi vài phút rồi đút lại, chậm rãi hơn. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ, nếu trẻ bú bình thì cần vệ sinh kỹ lưỡng bình, núm vú và dụng cụ pha sữa.
Uống ngừa Virus Rota lúc nào cũng được
Hiện nay, chủng ngừa vẫn là biện pháp chủ động và hữu hiệu nhất giúp trẻ phòng tránh virus Rota. Tại Việt Nam, trẻ có thể bị nhiễm virus Rota ngay từ 3 tháng tuổi (4), vì vậy chuyên gia khuyên nên cho trẻ uống ngừa virus Rota càng sớm càng tốt, bắt đầu từ lúc bé 6 tuần tuổi và cần hoàn tất liệu trình trước 6 tháng tuổi.
Uống ngừa virus Rota sớm giúp trẻ có đầy đủ miễn dịch bảo vệ trước khi bước vào thời kỳ nguy cơ cao nhiễm Virus Rota từ 6 -24 tháng tuổi. Vắc-xin ngừa virus Rota hiện đã có tại các bệnh viện Sản-Nhi, Trung tâm y tế dự phòng trên cả nước.
Phụ huynh có thể tìm hiểu thêm thông tin và cách phòng ngừa Virus Rota trên website http://tiemngua.com.
Tài liệu tham khảo
1. J Pediatric Gastro & Nutrition 2008; 46 (Supply 2): S32-37
2. Pediatric Infect Dis J, 2000; 19:S103-5
3. Lancet Infect Dis 2004; 4: 91-99
4. Nguyen Van Man et al. Epidemiological profile and burden of Rotavirus Diarrhea in Vietnam- 5. years of Sentinel Hospital Surveillance. JID 2005; 192:S127-32
(Tài liệu giáo dục này được phối hợp thực hiện bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và VPĐD GlaxoSmithKline Pte. Ltd tại TPHCM)
