5 nguyên đơn gồm: Đặng Viết Sơn (27 tuổi), Bàn Văn Thái (45 tuổi), Bàn Văn Tiếp (33 tuổi, con nuôi ông Thái), Đặng Văn Quang (35 tuổi), Đặng Văn Tuyên (23 tuổi).
Buổi sáng 13/9/2012 đánh dấu chuỗi ngày vướng lao lý của Sơn khi anh đang ngồi chơi tại nhà thì bị mời đến trụ sở công an huyện với cáo buộc liên quan cái chết chưa rõ nguyên nhân của anh Đặng Văn Cường (29 tuổi, người cùng xã).
Ba ngày sau, Sơn nhận quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam về tội Giết người. Sơn một mực khai không giết anh Cường, nói dù cùng xã nhưng không biết mặt và chưa bao giờ tiếp xúc. Lời khai này không được chấp nhận. "Sau những ngày tháng đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần, tôi đã nhận tội với hy vọng chờ ngày ra toà để kêu oan", Sơn kể.
Cùng bị bắt và cáo buộc tham gia giết người với Sơn là anh Thái, Tiếp, Quang và Tuyên. Anh Quang kể đang ở nhà riêng ở xã Bằng Cốc (huyên Hàm Yên) thì bị nhà chức trách mời lên làm việc. "Chuyện gì đang xảy ra vậy. Tôi không biết gì hết", anh Quang nói đã hét lớn giữa UBND xã Bằng Cốc và sau đó bị dẫn giải lên công an huyện.
Trong 12 lần tòa án mở phiên sơ thẩm, từ tháng 5/2013 đến 11/2014, 5 người đã kêu oan, khai không liên quan vụ án, không quen biết nhau. Việc xét xử vì thế phải dừng lại. Trong quá trình tố tụng, VKSND tỉnh trả hồ sơ hai lần, TAND tỉnh ba lần trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.
Ngày 6/3/2015, 5 người được Công an tỉnh Tuyên Quang đình chỉ điều tra bị can với lý do cơ quan điều tra đổi tội danh từ Giết người sang Cố ý gây thương tích; và gia đình bị hại có đơn rút yêu cầu đề nghị khởi tố. Năm ngày sau đó, cơ quan điều tra ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ bị can. 5 người được trả tự do sau 31 tháng bị tạm giam.
Anh Thái cho rằng Công an tỉnh Tuyên Quang chuyển tội danh là biểu hiện của "né tránh sai phạm". 5 người đã nhiều đêm thức trắng để soạn hàng trăm lá đơn gửi đi khắp nơi với đề nghị được khôi phục danh dự để ổn định cuộc sống. Hơn bốn năm trôi qua, họ mong có một cuộc làm việc chính thức với VKSND tỉnh Tuyên Quang song cho rằng "đã bị từ chối đối thoại".
Trong đơn khởi kiện VKSND tỉnh Tuyên Quang được gửi đến TAND tỉnh vào cuối năm 2018, 5 người đề nghị toà tuyên bị đơn phải bồi thường gần 5,7 tỷ đồng theo quy định của Luật Bồi thường trách nhiệm nhà nước năm 2017.
 |
Anh Đặng Viết Sơn, Đặng Văn Quang và Bàn Văn Thái (từ trái qua).Ảnh:Phạm Dự. |
Ngày 6/3/2015, lần thứ 5 điều tra bổ sung, Công an tỉnh Tuyên Quang tiếp tục xác định các bị can có hành vi đánh anh Cường. Theo đó, tối 14/7/2012, Tuyên, Sơn, Quang đứng giữa đường ở thôn 6 đợi trả thù nhóm trai làng đã đánh Tuyên trước đó. Khoảng 23h cùng ngày, hai bố con Thái và Tiếp đi qua thì biết chuyện nên về nhà cầm theo hai đoạn gậy và cũng đứng chờ để đánh cùng nhóm Tuyên.
Thấy anh Cường từ trong làng đi ra, Thái nhầm là "đối thủ" nên xông vào đánh. Ông Tiếp cùng Sơn, Tuyên, Quang cũng cùng ra tay. Anh Cường ngã bất tỉnh. Quang dùng đèn pin soi thì phát hiện đã đánh nhầm người nên cùng cả nhóm đưa anh Cường lên đồi, đổ thuốc trừ sâu vào miệng, tạo vết thương ở tay... để ngụy tạo vụ tự tử.
Khoảng 17h ngày 15/7/2012, sau 17 tiếng bất tỉnh, anh Cường tỉnh lại, đi về nhà. 2h ngày 16/7, vợ anh Cường phát hiện chồng chết trên giường.
Tuy nhiên, trong lần điều tra bổ sung thứ 5 này, nhà chức trách xác định việc nhóm này đưa nạn nhân lên rừng cây cắt tay, đổ thuốc sâu vào mồm... thì chưa đủ "cơ sở vững chắc để chứng minh" như các kết luận ban đầu. Tội danh khởi tố với 5 người vì thế được thay đổi sang cố ý gây thương tích.
