2 lý do chính giải thích vì sao chúng ta lại tiêu nhiều hơn so với những gì cần thiết, đó là khi ta muốn cảm thấy tốt hơn bằng cách tiến gần đến niềm vui hay lảng tránh nỗi buồn.
Bằng cách mua một chiếc váy mới hay thậm chí là thứ gì đó đắt tiền hơn như một chiếc điện thoại thông minh mới nhất, chúng ta cảm thấy tốt hơn và dường như có thể tạm quên đi vấn đề đang phải đối mặt. Dù trong sâu thẳm, chúng ta biết mình có thể không thực sự cần những món đồ mới đó song lại không thể cưỡng lại.
Bright Side đã nghiên cứu vấn đề này và phát hiện ra rằng có một số lý do thôi thúc chúng ta mua sắm dù sản phẩm đó không thực sự cần thiết. Thoát khỏi những suy nghĩ này, bạn sẽ có cách chi tiêu hợp lý, thông minh hơn.
Bạn muốn gây ấn tượng với người khác
Các nguồn tài nguyên thiên nhiên là có hạn và theo thuyết tiến hóa của Darwin, con người không ngừng cạnh tranh, đòi hỏi nhiều nhất có thể để đạt được sự sung túc.
Tuy nhiên khi tất cả các nhu cầu cơ bản của chúng ta đã được đáp ứng, việc tiêu xài tiền bạc sẽ là vì nguyên nhân bên ngoài. Chúng ta thể hiện sự giàu có và tầm quan trọng của mình với phần còn lại của thế giới bằng cách mua ngày càng nhiều thứ hàng đắt tiền mà thậm chí không cần thiết.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Hãy nhớ rằng, cảm giác tốt, thoải mái sẽ tốt hơn là chỉ đẹp mắt. Sự thật là một chiếc áo thời trang với giá tiền "cắt cổ" không khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn về lâu dài. Với số tiền tương tự, bạn có thể thuê giúp việc theo giờ để dành cho mình một ngày nghỉ ngơi, tận hưởng cuộc sống, tái tạo sức lao động.
Ghen tị với người có nhiều hơn mình
Con người chúng ta thường thích so sánh mình với những người xung quanh. Đó là lý do đôi khi chúng ta mua đồ không phải vì bản thân cần mà bởi những người xung quanh ai cũng có.
Một điều nữa chúng ta cần thừa nhận là bản thân ích kỷ hơn mình vẫn nói. Chúng ta luôn tìm cách "bành trướng" "vương quốc cá nhân" của mình bằng cách mua sắm nhiều hơn những người khác để có cảm giác thắng lợi.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Hạnh phúc thực sự nằm ở những điều giản dị nhất. Việc sở hữu nhiều hơn không có nghĩa là bạn sẽ hạnh phúc hơn. Bạn có thể sẽ thấy hồi hộp khi sở hữu được nó song cảm giác ấy sẽ nhanh chóng qua đi mà thôi.
Thay vào đó, một bữa tối quây quần bên gia đình, người thân, cùng nhau trò chuyện vui vẻ sẽ đem lại cho bạn cảm giác vui vẻ, hạnh phúc lâu dài. Khoa học đã chứng minh rằng những mối quan hệ có ý nghĩa có thể giúp bạn gia tăng tuổi thọ.
Là nạn nhân của tiếp thị, quảng cáo
Các chuyên gia marketing luôn có nhiều chiêu để bạn móc ví ra tiêu tiền mà thậm chí không biết mình đang bị tác động và cũng không thực sự cần sản phẩm đó. Ngay cả những khách hàng khó tính nhất cũng sẽ khó lòng cưỡng lại được sản phẩm khi các chuyên gia marketing vào cuộc.
Một thủ thuật thường được sử dụng là cho phép người tiêu dùng có cơ hội dùng thử sản phẩm. Khoảnh khắc khi chúng ta cầm trên tay sản phẩm mới có thể tạo ra cảm xúc tâm lý sở hữu, thôi thúc bản thân muốn mua sản phẩm đó hơn.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Hãy suy nghĩ về thứ mình thực sự cần mua trước khi bước ra ngoài đường. Mọi người thường có xu hướng mua sắm nhiều hơn khi trực tiếp đến cửa hàng và chọn so với việc mua sắm trực tuyến.
Để điều này không xảy ra, hãy lập danh sách những sản phẩm cần mua và đảm bảo chỉ mua những thứ có tên trong danh sách đó.
Cảm thấy không kiểm soát được cuộc sống của mình
Chúng ta tin rằng cảm giác được sở hữu vật chất sẽ khiến bản thân thấy an tâm hơn. Điều này là đúng trong trường hợp đó là những nhu cầu thiết yếu, cơ bản như có một ngôi nhà, phương tiện đi lại... Tuy nhiên cũng từ đó mà chúng ta có xu hướng cảm giác rằng dư thừa hơn sẽ tạo cảm giác an toàn hơn.
Sự thật là chúng chỉ đem đến cảm giác an toàn cho chúng ta trong một thời gian ngắn và không hề ổn định như ta vẫn tưởng.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Hãy học cách sống "đủ", biết đâu là thứ mình muốn, đâu mới thực sự là thứ bản thân cần. Bạn nên khuyến khích bản thân chống lại ham muốn sở hữu nhiều hơn những gì bạn có thể tiêu thụ. Trước khi mua hàng, hãy tự hỏi bản thân xem vì sao mình cần mua sản phẩm đó, nó có thể giúp ích gì cho mình.
Tâm trạng không tốt
Lý do phổ biến nhất khiến chúng ta mua sắm điên cuồng là để giải toả tâm trạng. Khi cảm thấy nhàm chán, mệt mỏi, thấy mình không có mục đích sống, chúng ta chỉ đơn giản là mong muốn có một thứ gì đó mới mẻ nhằm giúp ngày hôm đó trở nên thú vị hơn. Đó là lý do chung ta mở ví ra và mua sắm.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Nếu bạn thực sự cần điều gì đó, hãy tìm cách để có nhiều hơn những trải nghiệm. Sống có mục đích chính là sử dụng thời gian và tiền bạc cho những điều thật sự cần thiết, giúp tạo dựng nên một tương lai tốt đẹp hơn cho mình và những người xung quanh.
Thay vì cảm giác hồi hộp khi được sở hữu một món đồ mới, bạn có thể đăng ký vào một nhóm thiện nguyện hay cùng bạn bè, con cái ra ngoài và khám phá thiên nhiên. Những hành động này sẽ giúp bạn cải thiện tâm trạng và đem đến những trải nghiệm thực sự hữu ích.
